Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbujàre , vrb rfl Definition fàere iscurosu, nau prus che àteru de sa bisura de chie s'intristat Synonyms e antonyms abbutzare, annapai, annozare, imbujare Sentences si abbujat s'orizonte, lampos e tronos fúlminat s'aera ◊ si est abbujadu in cara ca si fiat acatau chi su paperi fiat fatu cun ingannu Etymon itl. abbuiare Translations French s'assombrir, obscurcir, offusquer English to dim Spanish ensombrecerse Italian offuscare, rabbuiarsi German verdüstern, sich verdüstern.

annebidàe, annebidài , vrb: annepidare, nebidai Definition guastare sa cosa a népide; pònnere o calare népide o cosa coment'e népide chi impedit de bíere, de cumprèndhere Synonyms e antonyms anneulare, boerare 2. dhi at annebidau is ogus, is pentzamentus ◊ custu pruinedhu annapat e annébidat totu ◊ de mentes annepidadas in su cilleri ndhe dhue at medas ◊ sa bia si annebidàt de pruini Etymon srd. Translations French embrumer, brouiller, assombrir English to fog, to dim, to darken Spanish nublar, aneblar, ofuscar Italian annebbiare, offuscare German umnebeln, verdunkeln.

anneulàre , vrb: neulare Definition calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente Synonyms e antonyms abboerai / achichinare, afurconare, annebidae Sentences innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu 2. custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu 3. cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos Etymon srd. Translations French embrumer English to dim, to affect by smut Spanish anieblarse, coger el añublo, ofuscar Italian annebbiare, ingolpare German umnebeln, vom Steinbrand befallen werden.

imbelàre , vrb: invelare Definition pònnere velu o impannu in ogos: nau in cobertantza, no atuire bene, coment’e pigare sa conca cun calecunu sentidu forte / i. a ccn. o calecuna cosa che peta púdida = arròsciri che petza pudéscia Synonyms e antonyms abbelare, afuscai, annapai, impannare, inchelare, infuscai, intelai / abbaradhare, abbelare, inamorai, indeosare Sentences sas làcrimas li ant imbeladu sos ocros ◊ zuchiat sos ocros imbelaos, chene luche ◊ sos aranzolos ballant in pipiristas imbelàndhemi sas pupias chin tadharanos ◊ l'at inveladu e non vidiat nudha 2. sa carre ch'intendhiat in petus, su sinu nudu in foras de sa camisa isbardelliada, l'at imbeladu (L.Pusceddu) Etymon srd. Translations French voiler, brouiller, offusquer English to veil, to dim Spanish velar, ofuscar Italian velare, offuscare German verschleiern.

inchelàre , vrb Definition coment'e pònnere in is ogos una napa (chelu de arangiolu) chi no lassat bíere crara sa cosa / i. sa vista = menguai, abbasciai sa vista Synonyms e antonyms afuscai, annapai, chelare, imbelare, impannare, infuscai, intelai Sentences avivat sas pupias incheladas ◊ su Sole no si est incheladu in ojos tuos ◊ inchelant notes de pascionu e albeschint dies de trementu ◊ gighet sos ojos inchelados ◊ sas làmbrigas li inchelant sos ogros Etymon srd. Translations French voiler, brouiller, offusquer English to veil, to dim Spanish ofuscar, velar Italian velare, offuscare German verhüllen.

intelài , vrb: intelare Definition si narat de is ogos chi si faent coment'e annapaos, prus che àteru po debbilesa o mancamentu de fortzas Synonyms e antonyms afuscai, annapai, imbelare, impannare, inchelare, infuscai Etymon spn. Translations French brouiller, altérer la vue English to dim Spanish entelar Italian offuscare German verdunkeln.