Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allèca , nf: allega, lega Definition sa paràula, su foedhu chi si narat; sa cosa chi si chistionat; sa foedhada in cantu distinta de un'àtera de sa matessi limba Synonyms e antonyms faedhu, paràgula / algumentu, arragionu, chestione, tema 1 / allecatu / bodheta, istrísina, lendha Idioms csn: leare s'allega de… = fuedhai de…; bogare s'a., essire s'a. = fuedhai o intèndiri fuedhendi de ccn. chistioni; èssere allegatza (nau de ccn.)= allegàrgiu, bodheteri, crastuleri Sentences candho faedhaiat, nemos ndhe li cumprendhiat un'allega ◊ s'allega est che a su pugnale: chie la tenet l'iscat impreare! ◊ a bortas tocat a arrespramiai cun is allegas puru 2. e it'est s'allega chi zughides, totu custu chistionu?! ◊ tziu Tzèsari est intrau ancora sighendi s'allega sua ◊ cambiade allega e lassàdemi custos chistionos! 3. G. Mercurio at iscritu sa grammàtica de s'allega baroniesa 4. a allegas pariat chi che betaiant su monte a francas, ma fint mandrones etotu Etymon srd. Translations French question, argument, thème, sujet English question Spanish palabra, tema, asunto Italian questióne, argoménto German Frage, Argument.

chestiòne , nf: chiltione, chistione, chistioni, cristione, cristioni Definition s'argumentu de unu chistionu; motivu de briga, fintzes dificurtade, cosa chi tocat a cumprèndhere po dh'arrangiare, po ischire comente fàere Synonyms e antonyms chistionu, fatzienna, tema 1 / certu, perrica Idioms csn: intrai in cristioni, iscúrrere chistiones = intrare in chistionu, leare su chistionu de carchi cosa, fintzas bodhetai; isciòlliri, istèrriri sa chistioni = comintzare unu chistionu, fàghere sa presentada de unu chistionu, de un'argumentu; fàghere o passai chistione de una cosa cun ccn. = murrungiai, chesciaisí po ccn. cosa, chistionàrendhe; segare una chistione = aparixai un'iscórriu, pònniri de acordu duus Sentences sa cristioni de is lambicus… unu remédiu si at a agatai! ◊ toca, isciolli sa chistioni, abbuidandi is serchetus! ◊ toca, isterridhi sa chistioni, aici iscít poita seus innòi! ◊ tui passandi chistioni cun don Vincentzu e intendi a issu 2. a bagadius estus tentu una chistioni manna cun Billoi ◊ proite tantu forroju chi cun ciúncios a toroju ndhe faghides chistiones? ◊ de unu nudha ndhe at fatu una chistione manna! ◊ bisontzat de nche la secare dereta cussa chestione metzana! ◊ e it'est sa chistione, chi sezis a murrunzu? 3. donzi borta chi l'agatas in domo, a custu pisedhu, ndhe faghes chistione! Etymon itl. Translations French question, problème English question Spanish cuestión, pleito Italian questióne, faccènda, discussióne, controvèrsia, problèma German Auseinandersetzung.

dimàndha , nf: domanda, domanna Definition cosa chi si bolet ischire de àtere, nau mescamente a manera o cun intonu chi si cumprendhat chi si pedit o chi si bolet ischire; su cricare una fémina a pobidha; iscritura po pedire su ’e sa lei; genia de saludu / min. dimandhedha, nau prus che àteru po cosa de pagu contu, o mala, difícile Synonyms e antonyms percunta / cdh. dumanda | ctr. arraspusta Idioms csn: intrare o fàghere d. = iscriri e calai o presentai una domanda; fàghere d. de unu o de una cosa = preguntai de unu, de una cosa, po isciri acomenti istat Sentences dimandhas: sanus seis?, a mi ndhe dades?, lómpius funt?, andhados fizis?, drommidu as?, a ndhe cherides a manigare?, e comenti ti dha passas? 2. si Deus favoressit s'annada, po Santuanni ti fatzu sa domanda e ti dongu is donus de òru 3. at intradu dimandha a su Comunu pro li pònnere s'abba ◊ pro bos dare sa pentzione cheret chi li intredas dimandha 4. pro saludare: cue sezis?, ghirendhe?, friscurendhe? 5. si andhas a Tàtari faghe dimandha de fradile meu! ◊ si ti capitas in caserma faghe dimandha de su portuarma! Etymon itl. Translations French question English question Spanish pregunta, demanda Italian domanda, quesito German Frage, Heiratsantrag, Anfrage.

porrogàre , vrb Definition dimandhare po ischire, mescamente comente faent is giúdices, sa giustítzia, a is testimòngios o a un'acusau po che dhis tirare sa beridade de calecunu fatu o chistione; fintzes portare o nàrrere s'acusa Synonyms e antonyms precontare | ctr. arraspundi Sentences abbituatu comente fit a porrogare, li rispondhet chene si pistichinzare meta ◊ su marissallu e su brigadieri aiant porrogadu finas a cantu lis est istadu possíbbile ◊ muzere mia mi at porrogadu pariat carabbineri ◊ su coro meu si pòrrogat chin s'isetu de acatare rispostas 2. Pinóchiu aiat porrogatu a su zúdiche sa mala trassa chi l’aiant orditu sos bannitos Etymon ltn. perrogare Translations French interroger English to question Spanish interrogar Italian interrogare German befragen, verhören.

preguntàda , nf Definition dimandha, mescamente candho su babbu e sa mama de s'ómine andhant a domo de sa fémina po s'acabbamentu de sa cójua Synonyms e antonyms percunta Etymon srd. Translations French demande English question Spanish pedida Italian domanda German Frage.