Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

afetuàre , vrb Definition giare atentzione e fàere capia de una cosa, pentzare a sa cosa; fintzes pregontare Synonyms e antonyms abberguare, assagumare, atinai, atoare / precontare Sentences it'errore: no as afetuadu e rifletidu e as mortu un'innossente! ◊ nos poniavamus chin Zosepe a ascujare e isse mi contavat su chi aviat afetuau 2. afétua si ant batidu cudha cosa! Translations French réfléchir English to reflect Spanish reflexionar Italian riflèttere German nachdenken.

atoàre , vrb: atuai 1, atuare Definition fàere atentzione e fàere capia de una cosa, pentzare o fintzes fàere pentzare a una cosa o chistione; cunsiderare, carculare, fàere contu de is cosas e chistiones Synonyms e antonyms afetuare, assagumare, atinai, atuire, cunsentire, penciai, supentire / ammentare | ctr. irbariare Idioms csn: atuare a una cosa = pentzai a una cosa; atuare una cosa a unu = arregordai o nàrriri una cosa a unu a manera de si ndi acatai; atua! = dona atentzioni!, dae tentu! Sentences una cosa ebbia fit atoandhe bene como: issa cheriat leada in bonas pro l'azuare ◊ si no bi atoas tue chi ses una fémina, a cosas goi, deo prus pagu puru! (M.Danese)◊ bidet sas cosas, ma no bi atuat: in cussu est pessendhe!…◊ sos pisedhos sunt pessendhe a zogare, si no bi lis atuant sos mannos su dovere ◊ atuendhe fis a su chi at nadu su notaju? ◊ ohi, mancu atuendhe bi fia: setzide a bos combidare! ◊ atuabbilu, cussu cumandhu, a babbu tou, no si ndhe irméntighet! ◊ si unu lezet chentza bi atuare no cumprendhet nudha 2. bastat de pensare a sa mannària de custos terrinos e si podet atuare cantu podent rèndhere Etymon itl. attuare Translations French comprendre par intuition, réfléchir English to sense, to be conscious, to reflect Spanish intuir, ser consciente, reflexionar Italian intuire, èssere cosciènte, riflèttere German intuitiv erkennen, bewußt sein, überlegen.

cunfígi , vrb: cunfígiri Definition cunsiderare is cosas innanti de foedhare o de dhas fàere, fàere unu cufrontu, pònnere apare; foedhandho de cosas de papare, cuncordare de cundhimentu Synonyms e antonyms cofuzire*, cussiderare, pesai 2 Sentences cunfigidhu, su fuedhu, prima de dhu nai! ◊ femu cunfigendi cussu, ca no mi pariat giustu ◊ bandu cunfigendi ita bollat significai cussu bisu 2. s'olia mulleri mia dh'at cunfígia cun allu e perdusèmini Translations French peser, réfléchir English to consider Spanish ponderar Italian ponderare German erwägen.

cunsentíre , vrb: cussentire Definition pònnere a conca, fàere su sàbiu, giare una regulada a is cumportamentos imparandho de is ibbàllios o de is cossígios, portare atuamentos; pònnere a coro una cosa, sentire una cosa Synonyms e antonyms atinai, atoare Idioms csn: èssere unu malu a cussentire = testarrudu meda, chi sighit a fai su mali fintzas biendi ca est mali, chi no callat a ciorbedhu; cussentire una cosa = fàgherendhe contu in su sensu de si chessare, de si abbizare chi faghet carchi efetu, dolet, e gai Sentences proendhe a fumare, dego so abbarrau dirmajau, chene cunsentire, e poi abbellu abbellu so torrau in trassa ◊ candho li faedho de su maridu, si cussentit de sas disauras suas e cumintzat a bemire 2. arratza de ómine malu a cussentire: l'at bidu chi custa cosa li faghet male ma no bi cazat! ◊ sas pedras no cussentint, ma su cristianu emmo, ca zughet sos atuamentos! ◊ su fiadu malu a cussentire bidet su male ma lu sighit a fàghere 3. mi so istropiadu, ma no cussentia su dolore cantu s'istropiadura chi mi restaiat ◊ su pisedhu no cussentit ne fritu e ne calura ◊ a ghirare gai a bidha la cussentiat coment'e una birgonza ◊ sa pisedha fit in tertza média s'annu chi fit morta sa mama e sa mancànsia sua l'aiat cussentida meda Translations French réfléchir, se repentir English to reform, to reflect Spanish reflexionar, enmendarse Italian riflèttere, ravvedérsi German nachdenken, sich bessern.

meditài, meditàre , vrb Definition cunsiderare bene una cosa, una chistione, su chi si liget o chi s'intendhet mescamente candho est de importu mannu Synonyms e antonyms cumpassare Translations French méditer, songer, réfléchir English to meditate Spanish meditar Italian meditare German nachdenken, nachsinnen, meditieren (su=über+Akk.)

pesài 2 , vrb: pesare 2 Definition fàere pesu e, in cobertantza, agatare o èssere dificurtosa una cosa, mala a padire; pònnere cosa in sa pesa e iscumbatare su pesu chi faet in grammos o múltiplu; cunsiderare, provare a bíere o cumprèndhere méngius a unu o una cosa, una chistione po dha connòschere bene Synonyms e antonyms tantare / cunfígiri Idioms csn: pesai a grussu = furai in su pesu; pesàresi (nau de duus po comenti faint s'unu cun s'àteru) = andai de acórdiu Sentences sa linna frisca pesat de prus ◊ pesat prus su prumu chi no su ferru ◊ sa ní pesat asuba de is àrburis e dhas iscòsciat ◊ balla ca a mandhare fizos a istudiare a su póveru li pesat! ◊ onzunu depet istare in càncaros suos, ca no depet pesare a sos àteros 2. pesamí su pani ca tengu pressi! 3. sa pessone cheret bene pesada pro ischire it'est! ◊ pesa sa peràula innanti de faedhare! ◊ isciu cantu pesas 4. sogra e nura no si pesant Etymon ltn. pe(n)sare Translations French charger, peser, pondérer, réfléchir English to weigh, to consider, to lie Spanish cargar, pesar, pesar, ponderar Italian gravare, pesare, ponderare German lasten, belasten, wiegen, abwiegen, abwägen.