Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arruínu , nm: orroghina, roghina* Definition dannu mannu, meda Synonyms e antonyms desacatu, isciàsciu Sentences sa campagna est tota un'arruinu: àlvures istratzadas, trigos chi parent apeigados Translations French ruine English ruin Spanish ruina Italian rovina German Verderben.

derrúere, derrúghere , vrb: derrúiri, dirrúere, dirrúghere Definition su si lassare andhare de male in peus, chentza si tènnere contu; batire o lassare andhare una cosa, unu logu o a unu de male in peus, fàere andhare male, fintzes isconciare Synonyms e antonyms arroinare, atzimare, derrocai, dirruire, dissantarare, ifasciare, irderrúere, iscalabrare, isciarrocai, isciusciai, ispèldere, istrossare Sentences sa pitzoca est derrughèndhesi de su totu chi no fachet a la bíere! ◊ sa domo chi no b'istat neune si che derruet ◊ mortu su mere, s'ortu si ch'est derrutu, irbandhonadu ◊ màniga ca sinono ti derrues peus cun custas meighinas! 2. cussa cosa derrughet sa pessone piús sana ◊ custos canes arestes nos sunt dirruinne ◊ dirruo sos camasinos chi apo e ndhe fràigo piús mannos Etymon ltn. deruere Translations French tomber en ruine, ruiner English to ruin Spanish arruinarse, arruinar, derrumbarse Italian andare o mandare in rovina, dissestare German verfallen, ruinieren.

derrúta , nf: dirruta Definition s'efetu de su derrúere Synonyms e antonyms arruinu, desacatu, sderrocu, sderrota, sderruimentu | ctr. benefíssiu, mezoru Sentences pariat zente nóbbile, ma unu pagu coment'e in derruta Etymon srd. Translations French ruine English ruin Spanish ruina Italian rovina German Ruin.

derrútu , pps, agt: dirrutu, disurrutu Definition de derrúere; chi est totu andhau male Synonyms e antonyms derruidu, irderrutu 2. a su babbu no l'at abbandhonadu, candho l'at bidu derrutu de fortzas ◊ no azis sa carena gai derruta pro istare semper in su cuzolu! ◊ custas domos sunt dirrutas ◊ cussa crésia est de azustare ca est disurruta Translations French tombé en ruine English ruined Spanish arruinado Italian andato in rovina, dissestato German verfallen.

dissàntara , nf, nm: dissàntaru Definition su bogare de pare sa cosa Synonyms e antonyms arruinu, derruta, desacatu, destrossa, gastu 1, iscunsertu, istrópiu, sderrocu, sderrota, sderruimentu Etymon srd. Translations French dégât, ruine English damage, ruin Spanish daño, ruina Italian guasto, rovina German Verfall.

irderrúere , vrb: sderrúiri Definition andhare o fàere andhare male, de male in peus, fàere andhandho e peorandho Synonyms e antonyms abbotinare, arroinare, atzimare, azinare, decaire, derrocai, derrúere, ifasciare, isberrúere, iscalabrare, iscempiai, isciarrocai, isciusciai, ispèldere, istrossare Etymon srd. Translations French être en décadence, tomber en ruine, se ruiner English to decay Spanish decaer Italian decadére, andare in rovina German verfallen.

ispérdidu , pps, agt: ispérdiu, spérdiu Definition de ispèrdere; chi no si agatat prus; a logos, guastu, malu, totu andhau male, abbandhonau Synonyms e antonyms ispéirtu, isperevunniu Sentences su logu irbandhonadu, chentza bi colare prus neune a bi triballare, si ch'est ispérdidu 2. assimbillat a una bidha ispérdia 3. cussu casu non fut ispérdiu, ansis fut peri bonu! (G.C.Mameli) Translations French disparu, ruiné English lost, destroyed, gone to ruin Spanish desaparecido, destruido, estar echo una ruina Italian scomparso, distrutto, andato in rovina, desolato German verschwunden, zerstört, verfallen.

periculósu , agt: perigulosu, pirigulosu Definition chi podet fàere male, dannu; chi est sugetu a andhare o a fàere male; chi est dàbbile, chi podet acontèssere (cosa chi no si bolet) Synonyms e antonyms dàbbile, possíbbile, sugetu | ctr. securu Sentences is antigos teniant meda in cunsideru logos, oras e dies chi po issos furint perigulosos ◊ no toches cussa cosa ca no ischis it'est, no siat perigulosa! ◊ a lassare tropu sos fizos minores a conca issoro est perigulosu 2. cussu taulone in tàntaris est perigulosu chi ndhe ruat 3. perigulosu chi proat, oe, annuadu coment'est! ◊ in cussas iscalinas, a denote e chentza lughe, est perigulosu de s'iscollare puru Etymon itl. Translations French dangereux, qui menace ruine English dangerous, shaky Spanish peligroso, ruinoso Italian pericolóso, rischióso, pericolante German gefährlich, gefährdet.

roghína , nf, nm: arruinu, roina, rughina, ruina, ruinu Definition dannu mannu, meda; ruinu si narat fintzes po ruinzu, orruina Synonyms e antonyms bisorruta, desacatu, iscalabru, isciàsciu Sentences si unu contr'a s'àteru si parat, de domo sa ruina si preparat ◊ in s'istiu sa Sardigna est un'inferru de focos, de roghina, de morte ◊ cussu est sa rughina de sa domo! ◊ est diventada piena de dogni ruinu, custa pàtria mischina ◊ si bi mancat su trigu, ozu e casu finas pro nois est una ruina! (Màsala) Surnames and Proverbs smb: Ruina, Ruinas Etymon ltn. ruina Translations French ruine English collapse, ruin Spanish ruina Italian rovina German Ruin.

salína 2 , nf Definition sale, ma nau in cobertantza in su sensu de degógliu, dannu mannu mescamente fatu a gente: mortes, disatinu mannu / ghetare sa s. a ccn. = pònniri in sali, ma nau in cobertantza in su sensu de dhi donai carda Synonyms e antonyms abbasatu, arruina 1, desacatu, iscarramatzina, iscràsamu Sentences odheu, inoghe che ant fatu sa salina: abbàida cussos duos mortos fatos a cantos! ◊ za bi l'ant fata sa salina, in campu: duos ómines ant mortu! Translations French carnage, ruine English break up, massacre Spanish carnicería, masacre Italian carneficina, sfacèlo German Blutbad, Verwesung.