abbambacàre, abbambagàre , vrb Definitzione
ammodhigare suspindho s'abba comente faet su bambaghe, isciúndhere; menguare, miminare sa fortza de ccn. cosa
Sinònimos e contràrios
abbambicare,
ammaltitzare,
ifúndhere,
impapare
/
abbacai,
ammarchidare,
ammellare,
assuermai
Frases
ant abbambagadu su terrinu de sàmbene, comente los at ischitzados unu càmiu ◊ sa vida nostra tribbulada est abbambagada de làgrimas ◊ cussos vistires fint sortos che papiru abbambacatu
2.
in chirca de abbambagare su pópulu, Pilatu sighit faedhendhe de su bene chi Gesús lis at fatu ◊ abbambaga su fogu de sa sicura e chi ses babbu pensa carchi iscuta! ◊ no si lis abbambacaiat su coro chin cussos arrejonos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
imbiber,
imprégner,
tremper
Ingresu
to soak,
to impregnate
Ispagnolu
impregnar,
embeber,
mojar
Italianu
imbévere,
impregnare
Tedescu
durchtränken.
abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definitzione
fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare
Sinònimos e contràrios
acirrai,
assumire,
bufae,
imbreacare,
imbumbare,
inciumire,
inciummare,
ingullire,
trincai
/
preni,
ufiare
/
ingrassai
2.
su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!…
3.
cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
imbiber,
tuméfier
Ingresu
to soak,
to tumefy
Ispagnolu
beber,
hincharse
Italianu
imbévere,
intumidire
Tedescu
tränken,
schwellen.
aciupàe, aciupài, aciupàre , vrb: atzupare 1 Definitzione
ciupire, suspire o frobbire abba o cosas deasi cun istràciu, paperi, o coment'e a surbidura; su che intrare de unu lícuidu a pagu a pagu in calecuna cosa asciuta o chi si podet ufrare de abba o cosas deasi; imparare a mente, su ndhe bodhire cun sa mente su chi si liget o s'intendhet
Sinònimos e contràrios
aciupiri,
assupare 1,
assuspiri,
imbibbiri,
impapare,
inciupai,
sultzire,
sulviare,
surbare 1,
surbiri,
suspiare
/
bodhiri,
imparai
Frases
dhui iat pani cun butiru e cafè cun lati de aciupai ◊ aciupa s'àcua chi ti nc'est arruta a terra! ◊ su chírciu de sa mesina, candho arrivat a atzupare, tet èssere saboridu…◊ at budhiu is ossus e papau pani aciupau
2.
sa cantzoni chi at cantau cussa piciocona ndi dh'apu aciupada sa primu borta chi dh'apu inténdia
Ètimu
spn.
chupar
Tradutziones
Frantzesu
imbiber,
absorber
Ingresu
to absorb,
to soak
Ispagnolu
embeber,
absorber
Italianu
imbévere,
inzuppare,
assorbire
Tedescu
einweichen,
aufnehmen.
assabbàre , vrb: assuabbare Definitzione
assaubbai, pònnere in abba, isciúndhere, impastare cun abba, aciunghendho abba, allagare de abba, inciupire abba
Sinònimos e contràrios
ammorgodhare,
assatzaulari,
imbibbiri
/
apantamare
Frases
sa pedhitza si sàmunat cun d-un'istratzitu assuabbadu in murza ◊ sa farina si assuabbat pro l'impastare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
imbiber,
tremper
Ingresu
to soak
Ispagnolu
empapar,
mojar
Italianu
intrìdere
Tedescu
einrühren.
inciumíre , vrb: inciummire Sinònimos e contràrios
abbumbare,
aciumai,
inciummare,
trincai,
tzumire
Frases
si atelat sa cariadura de sa símula annanghendhe ozu porchinu in cantidade pro chi ndh'inciumat fintzas a violare ◊ inciumit su mucarolu in s'abba pro infúndhere sa meragna a su cumpanzu
Tradutziones
Frantzesu
imbiber
Ingresu
to soak
Ispagnolu
embeber
Italianu
imbévere
Tedescu
tränken.
inciupài, inciupàre , vrb Definitzione
fàere una cosa (abba, late o àteru deasi) coment'e a suspidura, comente podet fàere un'istràciu, un'ispòngia o àteru
Sinònimos e contràrios
aciupae,
assuspiri,
impapare,
imbibbiri,
sultzire,
sulviare,
surbare 1,
surbiri,
suspiare
Frases
deris tota sa note at sighidu a rúere selena una mudhina e sa terra si ndh'est inciupada in dogni vena ◊ no arresistis a sa fortza manna de is montis chi ti s'inciupant coment'e una proja
Ètimu
spn.
chupar
Tradutziones
Frantzesu
imbiber,
absorber,
tremper
Ingresu
to soak
Ispagnolu
embeber,
empapar
Italianu
imbévere,
assorbire,
inzuppare
Tedescu
tränken.
suspíre, suspíri , vrb: assuspiri,
ciuspire Definitzione
tirare sa cosa aintru a suciadura che a s'ària, a súlidu (e segundhu sa fortza podet èssere fintzes cosa sólida, grae), o fintzes comente faet s'orrobba asciuta, o su paperi, cun s'abba, o fintzes s'istentina cun is alimentos (unu lícuidu podet passare unu pígiu de materiale sólidu); fintzes consumare, fàere a consumidura, ispaciare / s. sos segretos = bodhire is segretos, cricare de ischire is segretos angenos
Sinònimos e contràrios
aciupae,
assumire,
imbibbiri,
inciupai,
sultzire,
sulviare,
surbare 1,
surbiri,
suspiare,
sutzare
Frases
chin s'istratzu nche at suspiu una pischina de abba ◊ dae tzíchera de oro isse che suspit su licore avelenadu…◊ su disonestu si che suspit su suore anzenu ◊ cust'orrobba servit pro si suspire sas manos ◊ su basolu postu a modhe si che at suspidu totu s'abba ◊ is cogas nci suspiant su sànguini a is pipiedhus ◊ s'autospurgo che collit sa cosa a suspidura cun d-una pompa
2.
cussu pudidore no si podet suspire: segat s'àlidu! ◊ sa giminera nci suspiat sa pampa
3.
sa passioni ti nci suspit
Tradutziones
Frantzesu
absorber,
imbiber
Ingresu
to absorb,
to soak
Ispagnolu
absorber,
embeber
Italianu
imbévere,
assorbire,
risucchiare
Tedescu
durchtränken,
aufsaugen,
verschlingen.