abbambacàre, abbambagàre , vrb Definitzione ammodhigare suspindho s'abba comente faet su bambaghe, isciúndhere; menguare, miminare sa fortza de ccn. cosa Sinònimos e contràrios abbambicare, ammaltitzare, ifúndhere, impapare / abbacai, ammarchidare, ammellare, assuermai Frases ant abbambagadu su terrinu de sàmbene, comente los at ischitzados unu càmiu ◊ sa vida nostra tribbulada est abbambagada de làgrimas ◊ cussos vistires fint sortos che papiru abbambacatu 2. in chirca de abbambagare su pópulu, Pilatu sighit faedhendhe de su bene chi Gesús lis at fatu ◊ abbambaga su fogu de sa sicura e chi ses babbu pensa carchi iscuta! ◊ no si lis abbambacaiat su coro chin cussos arrejonos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu imbiber, imprégner, tremper Ingresu to soak, to impregnate Ispagnolu impregnar, embeber, mojar Italianu imbévere, impregnare Tedescu durchtränken.

abbumbài, abbumbàre, abbumbàri , vrb: bumbare Definitzione fàere una bumba, cricare abbumbu, cosa a bufare, bufare, nau mescamente cun is pipios; suspire, prènnere, ufrare, nau siat de sa pasta cun su frammentu pesandho, e siat de is titas chi cumènciant a si prènnere de late o de àteru chi si ufrat: si narat fintzes in su sensu de betare cosa (es. abba, meighina) a meda, a tropu; ingrassare Sinònimos e contràrios acirrai, assumire, bufae, imbreacare, imbumbare, inciumire, inciummare, ingullire, trincai / preni, ufiare / ingrassai 2. su perdingianu frissu si abbumbat de ollu ◊ sa terra est abbumbada de abba, cun custa sumana chi at fatu sempre proindhe ◊ za si n'at abbumbadu de profumu, cussa!… 3. cussa picioca est cumentzendi a abbumbai de petus ◊ cun sa basca su casu si est totu abbumbau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu imbiber, tuméfier Ingresu to soak, to tumefy Ispagnolu beber, hincharse Italianu imbévere, intumidire Tedescu tränken, schwellen.

aciupàe, aciupài, aciupàre , vrb: atzupare 1 Definitzione ciupire, suspire o frobbire abba o cosas deasi cun istràciu, paperi, o coment'e a surbidura; su che intrare de unu lícuidu a pagu a pagu in calecuna cosa asciuta o chi si podet ufrare de abba o cosas deasi; imparare a mente, su ndhe bodhire cun sa mente su chi si liget o s'intendhet Sinònimos e contràrios aciupiri, assupare 1, assuspiri, imbibbiri, impapare, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare / bodhiri, imparai Frases dhui iat pani cun butiru e cafè cun lati de aciupai ◊ aciupa s'àcua chi ti nc'est arruta a terra! ◊ su chírciu de sa mesina, candho arrivat a atzupare, tet èssere saboridu…◊ at budhiu is ossus e papau pani aciupau 2. sa cantzoni chi at cantau cussa piciocona ndi dh'apu aciupada sa primu borta chi dh'apu inténdia Ètimu spn. chupar Tradutziones Frantzesu imbiber, absorber Ingresu to absorb, to soak Ispagnolu embeber, absorber Italianu imbévere, inzuppare, assorbire Tedescu einweichen, aufnehmen.

assabbàre , vrb: assuabbare Definitzione assaubbai, pònnere in abba, isciúndhere, impastare cun abba, aciunghendho abba, allagare de abba, inciupire abba Sinònimos e contràrios ammorgodhare, assatzaulari, imbibbiri / apantamare Frases sa pedhitza si sàmunat cun d-un'istratzitu assuabbadu in murza ◊ sa farina si assuabbat pro l'impastare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu imbiber, tremper Ingresu to soak Ispagnolu empapar, mojar Italianu intrìdere Tedescu einrühren.

inciumíre , vrb: inciummire Sinònimos e contràrios abbumbare, aciumai, inciummare, trincai, tzumire Frases si atelat sa cariadura de sa símula annanghendhe ozu porchinu in cantidade pro chi ndh'inciumat fintzas a violare ◊ inciumit su mucarolu in s'abba pro infúndhere sa meragna a su cumpanzu Tradutziones Frantzesu imbiber Ingresu to soak Ispagnolu embeber Italianu imbévere Tedescu tränken.

inciupài, inciupàre , vrb Definitzione fàere una cosa (abba, late o àteru deasi) coment'e a suspidura, comente podet fàere un'istràciu, un'ispòngia o àteru Sinònimos e contràrios aciupae, assuspiri, impapare, imbibbiri, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare Frases deris tota sa note at sighidu a rúere selena una mudhina e sa terra si ndh'est inciupada in dogni vena ◊ no arresistis a sa fortza manna de is montis chi ti s'inciupant coment'e una proja Ètimu spn. chupar Tradutziones Frantzesu imbiber, absorber, tremper Ingresu to soak Ispagnolu embeber, empapar Italianu imbévere, assorbire, inzuppare Tedescu tränken.

suspíre, suspíri , vrb: assuspiri, ciuspire Definitzione tirare sa cosa aintru a suciadura che a s'ària, a súlidu (e segundhu sa fortza podet èssere fintzes cosa sólida, grae), o fintzes comente faet s'orrobba asciuta, o su paperi, cun s'abba, o fintzes s'istentina cun is alimentos (unu lícuidu podet passare unu pígiu de materiale sólidu); fintzes consumare, fàere a consumidura, ispaciare / s. sos segretos = bodhire is segretos, cricare de ischire is segretos angenos Sinònimos e contràrios aciupae, assumire, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare, sutzare Frases chin s'istratzu nche at suspiu una pischina de abba ◊ dae tzíchera de oro isse che suspit su licore avelenadu…◊ su disonestu si che suspit su suore anzenu ◊ cust'orrobba servit pro si suspire sas manos ◊ su basolu postu a modhe si che at suspidu totu s'abba ◊ is cogas nci suspiant su sànguini a is pipiedhus ◊ s'autospurgo che collit sa cosa a suspidura cun d-una pompa 2. cussu pudidore no si podet suspire: segat s'àlidu! ◊ sa giminera nci suspiat sa pampa 3. sa passioni ti nci suspit Tradutziones Frantzesu absorber, imbiber Ingresu to absorb, to soak Ispagnolu absorber, embeber Italianu imbévere, assorbire, risucchiare Tedescu durchtränken, aufsaugen, verschlingen.

«« Torra a chircare