Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aciàchidu , nm Definition css. cosa chi curpit sa salude, dannu, istrobbu mannu Synonyms e antonyms mantza, màrcia, taca 3 Etymon spn. achaque Translations French ennui de santé English ailment Spanish achaque Italian acciacco German Gebrechen.

afastiadúra , nf Definition su afastiai / papai a afastiadura = a cusséssia, mascàresi Synonyms e antonyms afàstiu, cascaviu Etymon srd. Translations French ennui English nauseatingness Spanish empalago Italian stucchevolézza German Widerlichkeit.

allóriu , nm Synonyms e antonyms ifadu Etymon srd. Translations French ennui English boredom Spanish aburrimiento Italian nòia German Langeweile.

annéulu , nm Definition su èssere o istare unu pagu tristos, oféndhios o àteru deasi Synonyms e antonyms anneu, annicu, triltura Etymon srd. Translations French peine, ennui, tristesse English sorrow, sadness, bother Spanish molestia, tristeza Italian péna, fastìdio, tristézza German Leid, Sorge, Traurigkeit.

apeléu , nm: peleu Definition totu su chi unu cricat de fàere, fintzes cun pelea, po arrennèscere in ccn. cosa pruschetotu difícile / pònnere a. = fai nàsciri crosidadi, disígiu de isciri, de biri Synonyms e antonyms afarru, bataria, impeleu, matana, pelea*, pelei, segamentu Sentences t'ispinghet a tantu s'apeleu de cherrer diventare unu portentu? ◊ a lu tenet s'apeleu cun cussa cosa, faghindhe e chentza bi poder resèssere! 2. s'iscusórgiu poniat apeleu a su pastoredhu e po pedire cossígios est andhau a babbai ◊ sa gente ispetàt cun apeleu is festas e sa gara de is cantadores Translations French souci, ennui, peine English trouble Spanish esfuerzo Italian affanno, briga German Sorge.

arrosciméntu , nm: arruscimentu, orrossimentu Definition istrachidúdine o immarritzone mentale o genia de tzatzadura chi si provat a fortza de fàere una matessi cosa o de si agatare sèmpere in d-una matessi manera, matessi logu Synonyms e antonyms arrosciu, cascariu, coloviamentu, ifadu, impalagamentu, istufonzu, isvilu Sentences po s'arroscimentu de sa genti at atuau is fragatas e si nc'est andau! Etymon srd. Translations French saturation psychologique, ennui English tedium Spanish hartazón Italian saturazióne psicològica, tèdio German Überdruß.

chiriólu , nm, agt Definition su chiriolare una cosa; chie o chi istat in giru, bola bola, andhandho e torrandho; fintzes pentzamentu chi no lassat in asséliu Synonyms e antonyms chirioladura / oriolu / rundhanu, zirellu Sentences zugher una cosa a chiriolu 2. risitat a su sole su beranu e bolat sa mariposa chiriola (L.Mudadu)◊ in sa cora manna abbojant àteros trainos chiriolos 3. custa borta fut su preide a tènnere chiriolos po su chi dhi fut capitau! Translations French ennui, désagrément English nuisance Spanish molestia Italian molèstia German Belästigung.

contribbulatziòne, contribbulatziòni , nf Definition cosa chi faghet penoriare, sufrire, istare male Synonyms e antonyms ifadu, penória, tribbulia | ctr. gosa Etymon srd. Translations French ennui, souci English bother, torment Spanish molestia, tormento Italian seccatura, torménto German Belästigung.

faltízu , nm: fastégiu, fastígiu 1, fastizu Definition genia de sufrimentu de s'ànima, ma fintzes istrobbu, ifadu, mescamente chi durat a meda / alliviare sos fastizos Synonyms e antonyms afannia, afannu, ammóniu, apensamentu, agiu, axiori, patimentu / ifadu, pertoja Sentences si pones fatu insoro ndh'essis macu cun fastizos e istragos ◊ so proendhe sos fastizos de sa pérdida de mamma ◊ che leat dae su coro onzi fastizu si est sa persona angustiada ◊ abburrit patimentos e fastizos ◊ s'amore no morit mancu in sos fastizos ◊ cussu no tenet ne fizos e ne fastizos ◊ ses meledendhe sa manera de mi pònnere in fastizu! ◊ dhi fut mortu su pobidhu e no biiat essida a custu fastígiu mannu 2. custa pudha no at dadu mai fastizu a nisciunu ◊ amus bidu mamas frundhendhe sos fizos solu pro èssere netas de fastizos (G.A.Cossu)◊ sa pudhedra si lassat ferrare chena fastizu Surnames and Proverbs prb: sos fizos sunt fastizos Etymon itl. fastiggiare Translations French gêne, ennui, souci English bother Spanish fastidio, molestia (f) Italian fastìdio, seccatura prolungata German Qual, Belästigung.

gèna , nf Definition s'istrobbu chi unu sentit po ccn. cosa chi no bolet o chi no dhi praghet / sentza de gena = itl. sènza preàmboli Synonyms e antonyms ammóniu, innaentu, lassamistai / ifadu, nischitzu, pibinca Translations French ennui English nuisance Spanish aburrimiento, fastidio Italian nòia, fastìdio German Überdruß.

ifàdu , nm: infadu, infaru, irfadu, isfadu Definition totu su chi podet èssere de istrobbu, o chi orroschet, o chi provat sa passiéntzia, faet pèrdere tempus fintzes si no est cosa grave Synonyms e antonyms ammóniu, gena, ifadamentu, ifestu, impelegu, impéltinu, imperpériu, innaentu, inzerra, istéculu, lassamistai, nischitzu, pibinca, pertoja Idioms csn: dare i.; leàresi s'i. de… = pigaisí s'istentu de fai cosa mala a fai mancai pagu trabballosa Sentences Sardos, si no bos servit de infadu, dia cherrer cantare una cantone (Cubeddu)◊ sos músculos sunt saboridos, ma bi at ifadu a los innetiare ◊ a collire olia de terra bi at prus ifadu chi no pelea ◊ ma daet ifadu, mih, sa musca! Etymon spn. enfado Translations French gêne, ennui English bother Spanish molestia Italian fastìdio, tèdio, molèstia, seccatura German Verdruß, Belästigung, Langeweile.

iféstu , nm: infestu Definition cosa chi istrobbat, chi faet orròschere, cosa de fàere chi praghet pagu, matanosa, trebballosa / donai, pigai i. Synonyms e antonyms ifadu, imperpériu, nischitzu, pibinca, segori / inaventu, irbelegu Sentences su chi li daiat ifestu fit chi no aiant detzisu comente si deviat pesare sa cosa ◊ gei si dh'at pigau s'infestu a preparai cussa cummédia!…◊ proaia infestu intendhendhe a tie ◊ innoghe s'umididade dat pagu infestu ◊ li apo dadu duas sedatadas a su fangotu e li at bogadu de cabu de mi fàghere infestu ◊ si dh'at pigau s'infestu, s'istudianti!… Etymon srd. Translations French ennui, gêne English bother Spanish molestia Italian molèstia German Lästigkeit.

impalagaméntu , nm Definition su impalagai, cosa chi orròscere, colóviat Synonyms e antonyms arroscimentu, cascariu, coloviamentu Etymon srd. Translations French ennui English gush Spanish empalagamiento Italian stucchevolézza German Ekelhaftigkeit.

impeléu , nm Synonyms e antonyms apeleu, bataria, iscrevedhu, pelea Sentences cussas sunt cosas chi nos daent impeleu ◊ custa est sa paga de s'impeleu, de su tantu tribbulare ◊ s'impeleu mi búliat su sàmbene Etymon srd. Translations French dérangement, ennui English inconvenience, labour Spanish molestia Italian affanno, incòmodo German Sorge, Beschwerlichkeit.

incruéscu , nm Definition ifadu, istrobbu, nau fintzes in su sensu de dannu chi si faet a s'àteru, cosighedhas mancari no graves meda ma chi dispraxent etotu Synonyms e antonyms ifadu, imperpériu, increscu Sentences cussos petzi daent incruescu a s'àteru: e candho lassant andhare su bestiàmine afaiu, e candho colant in su tou e ti lassant s'àidu abbertu! Translations French ennui English bother Spanish molestia Italian molèstia German Belästigung.

innaéntu , nm Synonyms e antonyms annaentu, ifadu, istrobbu Sentences no suporto s'abbolotu cun sos innaentos ◊ za lu tenet s'innaentu, cussu cristianu!…◊ a s'innaentu chi podes dare a mie no bi penses! Etymon srd. Translations French souci, ennui English problem, nuisance, bore Spanish preocupación, molestia Italian grattacapo, fastìdio, nòia German Sorge, Überdruß.

innénneru , nm Definition calesiògiat cosa chi giaet istrobbu Synonyms e antonyms gena, ifadu, ifestu, impelegu, innaentu, lassamistai, nischitzu, pibinca Etymon srd. Translations French ennui English nuisance Spanish molestia Italian seccatura German Belästigung.

istéculu , nm Synonyms e antonyms gena, ifadamentu, ifadu, ifestu, impéltinu, innaentu, inzerra, pibinca Sentences at sighidu su contu pro mi dare istéculu ◊ cust'istéculu de su limbazu no li at nóghidu meda Etymon srd. Translations French ennui, embêtement English bother Spanish fastidio, molestia Italian fastìdio, seccatura German Verdruß.

pibínca , nf Definition unu foedhare arrepítiu chi giaet ifadu, su giare ifadu foedhandho / èssiri de p. = ifadosos Synonyms e antonyms gena, ifadu, ifestu, mémula, nischitzu / linghizu Sentences sa genti de pibinca bolit iscupetada! ◊ si no dh'acabbas cun custa pibinca no ti ant a donai mancu su chi ti tocat! ◊ ses una cida cun custa pibinca, a ndi cabai cussa cosa! Etymon srd. Translations French ennui, agacement English nuisance Spanish molestia Italian molèstia, tèdio, meticolosità German Lästigkeit.

tíca , nf Definition genia de sentidu malu contr'a ccn. Synonyms e antonyms tírria Idioms csn: pònniri o tènniri t. a unu = leàrelu a mal'ogru, ficàreli ódiu; ghetai t. a ccn cosa = arripítiri unu cumportamentu, una manera de nàrriri o de fai; giàiri t. a unu = adduire a su chi cheret unu, mustràresi de acordu 2. immoi dhi at ghetau tica a narri cussu fuedhu e no dh'acabbat prus! Surnames and Proverbs smb: Ticca Translations French ennui, antipathie English dislike Spanish antipatia Italian ùggia, antipatia German Abneigung.