acabuciàre , vrb: acabutzare, acaputzare Definition pònnere impare, betare totu a unu duas cosas, duos tàgios; fintzes aciúnghere apare is càbudos de duas cosas Synonyms e antonyms acaputzire, ammasturai, apasai / acabizonare | ctr. iscabutzare Idioms csn: acabutzare robba = arregolli pegus po fai unu tallu; a. s'incunza = collire, ghirare s'incunza Sentences acabutzare duos masones Etymon itl. accapezzare Translations French mettre en commun English to join Spanish aunar, unir Italian accomunare German vereinigen.
alàse , nm: alasi, alàsia, alàsiu, olasi Definition aràngiu burdu o aresti, genia de linna dereta (ma atrotigada) chi faet a mata fintzes manna, corgiolu birde, fògia ispinosa in is oros (in is cambos prus bàscios o candho est a prantone piticu) e frutighedhu (sa calidade fémina) a pibionedhu tundhu, orrúbiu, a gurdonedhu: faet in montes unu pagu artos / orruos de alasi = sas naes prus bassas de cust'àrbure segadas a ischimadura dae su truncu, manizadas pro fàghere frama meda Synonyms e antonyms arangiubburdu, banatuli, colóstiu, elatori, golosti, lauspinosu Scientific Terminology mtr, Ilex aquifolium Etymon srdn. Translations French houx commun, laurier piquant English holly Spanish acebo Italian agrifòglio German Stechpalme.
allerína , avb Definition de acórdiu, a cuncordu debarapare Etymon srd. Translations French d'un commun accord English concordantly Spanish concordemente Italian concordeménte German einstimmig.
assunsèna , nf: assussena, sussena Definition erba, genia de frore o lillu de Sant'Antoni, lígiu de Santa Eleni; cosa de abberu bella, nau cun istima mescamente de gente Synonyms e antonyms lígiu, lolloibbiancu Sentences in s'ispiàgia bi at assussenas biancas fioridas ◊ Maria est una càndhida assussena Scientific Terminology frs, Lilium candidum Etymon spn. azucena Translations French lis ou lys commun English white-lily Spanish azucena Italian gìglio bianco German weiße Lilie.
caixèdha 1 , nf Definition genia de cau marinu; marragau de mare o caita / c. niedhutza = chlidonias nigra (itl. mignattino); caixedha peis arrúbius = chlidonias leucoptera (itl. mignattino alibianche) Synonyms e antonyms caita Scientific Terminology pzn, larus minutus, sterna hirundo Translations French sterne commun English little gull Spanish golondrina de mar Italian gabbianèllo, stèrna comune German Zwergmöwe.
commúnu , agt: cumunu Definition chi est de medas, de totus, chi pertocat a totugantos, chi no tenet nudha de ispeciale Idioms csn: loris communus = sos laores chi si faghent a tiradura (fae, basoludundhu); genti comuna = chi no tenet incàrrigos, chi no manizat podere; àere in comunu = a cumone, totus paris Sentences s’onorèvole at fatu carriera subra de sas palas de su bisonzu de sa zente comune ◊ ses de cussos batiados in cuile po no ti nàrrere béstia comune, de cussos chi no andhant mancu a fune! ◊ funt cosas mannas acontéssias a genti comuna 2. in comunu teniant terra e frutu, bestiàmine e cantu si est connotu Etymon ltn. communis Translations French commun English common Spanish común Italian comune German allgemein.
erbaleporína 1 , nf Definition genias diferentes de erba dhas narant cun custu númene Scientific Terminology rba, Neoschischkinia pourrettii, Aira elengantissima, Aira caryophyllea, Poa trivialis, Parvotrisetum myrianthum Translations French pâturin commun English bluegrass Spanish heno común Italian fienaròla, trisèto German gemeines Rispengras (Poa trivialis).
ogiàstru, ogiàstu , nm: allastu, ogliastu, ollastru, ollastu, otzastru, oxastru, ozastru, ozastu Definition genia de tupa e mata connota meda in Sardigna ca creschet a sola fintzes in logu malu de orroca, faet unu frutighedhu longhitu e pitichedhedhu, cun s'ossu, niedhu candho est cotu, erricu de ógiu: est sa linna chi s'innestat a olia / ollastu o ollastedhu de arriu = una creze de sàlighe Synonyms e antonyms oliedhu / cdh. udhastru, ttrs. agliastru Sentences su piciochedhu at pigau una bella iscutulada de pértia de ollastu ◊ chi bandat a fai gherra ndi torrat chena conca coment'e un'oxastru innestau! ◊ inoghe petzi si che bidiat nodos e puntas de ozastru, totu prenu de rú ◊ s'ollastu est corriatzu Scientific Terminology mtm, Olea europaea var. sylvestris Etymon ltn. oleastru(m) Translations French olivier commun English oleaster Spanish acebuche, oleastro Italian olivastro German Oleaster.