cherispàgna , nf Definition chera de Ispagna, genia de chera forte, orrúbia, chi serbit a sigillare bustas, pacos e àteru Synonyms e antonyms cheralaca Etymon srd. Translations French cire à cacheter English sealing wax Spanish lacre Italian ceralacca German Siegellack.
crosài, crosàre, crosàri , vrb: crusare, crusiare Definition acostire una cosa a un'àtera o is oros de duas cosas, intrare apare po serrare impare, torrare apare, nau fintzes de su chi si narat foedhandho coment'e cosa chi dhue deghet, est bene nau; si narat fintzes de una segada sanandho Synonyms e antonyms apigiai, crosodhae, crujare, imbasare, incasciae, incriedhai, segliai / dèxiri | ctr. iscrusare Idioms csn: dhoi crosat = bi istat bene, si li addatat, dhu dexit (e fintzas chi faghet rima); crosai is fuedhus = faedhare, nàrrere duas peràulas Sentences in sa carrada is doas de su fundu crosant in su canali de is doas longas ◊ ammentendhe a babbu e mamma, goso cudhos cunfortos chi crusant dogni ferida de su coro (P.Fae)◊ ant crusau un'istampu in su muru 2. dhi picighit e mai dhi crosit! ◊ naradhu a forti, cussu, ca dhoi crosat! ◊ su pipiu est befianu e su chi narat dhoi crosat puru! 3. sas malandras si sunt crusiadas: commo su fertu est s'ispíritu ◊ nos azes lassau un'istrópiu mannu chi sa medichina de su tempus at a istentare a lu crusiare ◊ sas brusiaduras sunt crusiadas e sa pedhe noba est torrandhe a issire ◊ no mi toches sa ferida ca no est bene crusada! Etymon ltn. *clusiare Translations French joindre, cacheter, suturer English to fit together, to seal, to suture Spanish coincidir, compaginarse Italian combaciare, sigillare, suturare German zusammenpassen, versiegeln, nähen.
sidhài, sidhàre, sidhàri , vrb Definition serrare, tupare o istrínghere a forte, a friscadura, cràere, abbarrare o istare firmu Synonyms e antonyms afíere, firmai, serrai, sidhire, sizire | ctr. abbèrrere Sentences isceti sidhendi is dentis si podit istimai custu presenti ◊ dh'oliant obbrigai a oberri sa buca, ma dha portàt sidhada che balla ◊ is frécias de s'orológiu de campanili funt sidhadas ◊ sidheisí unu pagu e lasseus cantai a Mighedhu, ca si fait intendi gòcius! Etymon ltn. sigillare Translations French cacheter, serrer English to seal, to grip Spanish atrancar, sellar, cerrar Italian bloccare, sigillare, strìngere German blockieren, versiegeln, festhalten.
sidhíre, sidhíri , vrb: tzidhire Definition intrare apare, incasciare bene a istrintu (es. linna, pedra), serrare, cràere a sízigu, a forte, tostau, nau de istrégiu fintzes istangiare; mòvere (ma sèmpere cun s'idea de no si mòvere), e mescamente (rfl.) trèmere de assíchidu, de fritu o àteru, a cropu: nau cun arrennegu, fintzes istare firmu, citiu Synonyms e antonyms afíere, sidhai*, sizire / mòere, sadhiare, sadhie, trèmere Idioms csn: sidhirisí a ccn. = aferraidhu a istrintu; sidhirisí a sa muda = callare, istare mudos Sentences sa porta no sidhit bèni ◊ at sidhiu is dentis ◊ at sidhiu sas barras ◊ sa carrada cun su binu si sidhit 2. no ti sidhas dae cue, mih! ◊ lu bidia che giaitadu, chentza mancu si sidhire! ◊ si non bollu dèu no si sidhint! ◊ su pitzinnu setziat a de gropas cun su babbu e, si s'àinu si sidhiat, si atacaiat a su babbu istringhinnedhu a bentre 3. dae sa die chi sos fascistas l'ant menetada si sidhiat a donzi tzocu ◊ si sidhit de su frius 4. sidhidí a sa muda o ti dongu un'iscutulada de cosa! ◊ Arrosica, ti apu nau a ti sidhiri che sa balla! (A.Murru) Translations French cacheter, tressaillir English to seal, to give a start Spanish cerrar herméticamente, atrancar, sobresaltarse Italian sigillare, trasalire German versiegeln, zusammenzucken.
sizíre , vrb Definition tupare, serrare bene, a sízigu, de no passare nudha, acostire duas cosas chi torrant giustas apare; andhare o pònnere acanta, andhare aifatu, fintzes sighire Synonyms e antonyms serrai, sibbiai / acoltziare, acostai / imbasare, incasciae | ctr. illascare / issuzire Sentences sos ojos mios, a s'abbàscia abbàscia, sonnidos, ant finidu de si sizire 2. su pastore no lassat sizire sos grodhes a su masone ◊ si sizit a sa gianna de s'amigu e li falant sas làgrimas ◊ Mariànzela andhat a sizire s'orija a s'istampa de sa giae pro intèndhere cudhos arrejonendhe ◊ ti sizis e mi das unu basu! ◊ camminandhe, su fizu che at sizidu su babbu ◊ sa roda de su tempus ti at siziu! ◊ su tempus sizit a totus Etymon srd. Translations French cacheter English to seal Spanish cerrar herméticamente Italian sigillare German versiegeln.