A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

abbagiólu , nm, nf: abbajoa 1, abbajolu Definition busciuca prena de abbadúgia chi si faet in sa pedhe po abbruxaduras o pistaduras (pruschetotu in tretos de pedhe delicada a fortza de dha frigare trebballandho o camminandho) Synonyms e antonyms abbaoga, fiodha Sentences a fortza de tzapitare mi est essidu s'abbajolu in sas manos Scientific Terminology mld Etymon itl. acquaiolo Translations French cloque English water bubble Spanish ampolla Italian bólla acquaiòla German Wasserblase.

abbàgliu , nm: abbàrgiu, abbarju, abbarzu Definition sa cora de s'acoramentu chi in is terras aradas si faet a istúturu po arregòllere s'abba chi proet, a manera chi candho est meda no ndhe pighet sa terra (o fintzes in is ortos de monte po iscassare s'abba de s'erriu ca serbit po abbare); iscutulada manna de abba, abba apojada, logu de benatzu Synonyms e antonyms cora, labbàrgiu, tímpana / abbadinu, bírrida, lotzina, trógliu Sentences preparo un'abbarzu cun s'intentu de dare a sa natura s'imprenta de su coro e de sas manos mias ◊ atulaiant sa terra arada ispeendhe sos sulcos a manera de si aviare s'abba in s'abbarzu Etymon ltn. aquarius.

abbagliucàre , vrb: abballucare, abbalucare Definition pigare a giogu, giogare, ma fintzes cunfúndhere is ideas de no pòdere cumprèndhere, coment'e atontare, incantare Synonyms e antonyms abbabballocai, abbaucare, bebberecare, imbalaucare, ingiogaciai / abbanghelare, abbengare, abbentai, abberelare, ammodoinai, atolondrai, atontonare, atraucare, isturdinare, scilibriri, stolondrai, stontonai 1 Sentences tue faghes a dognunu abbagliucare! Etymon itl. Translations French amuser English to amuse Spanish entretener Italian baloccare German amüsieren.

abbagnàre , vrb: abbangiai, abbangiare, abbanzare 1, bagnai* Definition istare o pònnere a modhe in s'abba, betare abba o cosas deasi Synonyms e antonyms abbangiuledhai, abbanzulare, abbugnare, ifúndhere, insúndhere, isfúndhere | ctr. asciutai, frobbire Sentences sas làgrimas a poju ndhe las umpro a las gíghere pro abbangiare sa terra ◊ torras po ti abbanzare in su frúmene ◊ istídhius mannus apitzus mi arruint e totu mi abbàngiu (G.Solinas) 2. at própiu meda e seu totu abbangiau ◊ sentza pasu so andhadu abbanzadu dai bidhias e nie cascu (T.Becciu)◊ in domu mia proit in dónnia logu: apenas istídhiat seu abbangiau! Etymon srd. Translations French mouiller English to wet Spanish mojar, bañar Italian bagnare German naß machen.

abbàgnu , nm: bagna Definition cundhimentu po papares, pruschetotu su chi si faet cun tamatas po is macarrones Etymon srd.

abbagòrra abbacòrra

abbagòta abbacòta

abbagotàdu , pps Definition de abbagotare.

abbagotàre abbacotàre

abbagràsta abbacràsta

abbaidàda abbadiàda

abbaidàe, abbaidàre abbadiài

abbàidu , nm Definition su abbaidare / èssere in s'a. de carchi cosa = abbaidendhe coment'e ispetendhe, disizendhe, apitu a carchi cosa, in s'aficu de…, in s'isetu Synonyms e antonyms abbaidada, castiada 2. pro che acabbare sa faina fio in s’abbàidu de sos amigos, ma no si che ndh’at iscampiadu Etymon srd.

abbaitàre abbadiài

abbajanàre , vrb Definition torrare a piciochedhu, a giòvono Synonyms e antonyms apicinniri, apitzinnare, impisedhire, ingiovanèssiri | ctr. assenecare, imbeciai 2. sos orizos suos torraiant a nou su coróvulu e abbajanaiant sa perdighe chi sa cojuada frisca deviat aparitzare a su maridu pro sa prima note (P.Mura) Etymon srd.

abbajàre , vrb Synonyms e antonyms ammaraizare, isbaudire, ispantai Sentences sa pisedha abbaidaiat cun ojos abbajados su pane chi s'ofiaiat coghindhe ◊ a sa nova mala, sa pitzinna resteit abbajada Etymon itl. abbagliare.

abbajòla , nf Definition babbautzu pintadu, baca de Deu, de Babbu Mannu, de Nostra Segnora, de Santa Maria, de santu Giuanne, sa nigola o fintzes cadhu de santu Ainzu, su bobboi a mesa luna cun is primas alas orrúbias a sete o a deghe pintirighinos niedhos, o cun alas grogas a deghe pintirighinos niedhos (is alas de asuta funt fines fines e de colore mudóngiu segundu sa lughe) Synonyms e antonyms abbasanta 1, babbajola, bibbiolanda, chiola, majola, mandioba, mariapesabola, mariola, marizola, mimiola, pupusedha, tzicamariola Sentences bi at abbajolas e alipintas bolendhe bassas Scientific Terminology crp, coccinella septem-punctata Etymon srd. Translations French coccinelle English ladybird Spanish mariquita Italian coccinèlla German Marienkäfer.

abbajòla 1, abbajólu abbagiólu

abbajólu 1 , nm Definition chie tenet s'impreu de carrare abba; istrégiu a pònnere abba (genia de frascu de ortigu cun duos istampos) Synonyms e antonyms acuadori, acueri, carrajolu / lacu, pica Scientific Terminology stz Etymon srd. Translations French porteur d’eau English water-carrier Spanish aguador Italian acquaiòlo German Wasserträger, Wassertrog.

abbajonàdu , pps, agt Definition de abbajonare; nau de ccn., chi portat is palas ingobbadas, chi portat sa gobba Synonyms e antonyms allachedhadu, indortigadu / aggobbedhau, bàdulu, corcobau, giumburudu, grinci, paligrobedhatzu, rumbosu, tzumbosu | ctr. ténneru Translations French bossu English humpbacked (adg), humpback (noun) Spanish corcovado, jorobado Italian ingobbito, cifòtico German gekrümmt, bucklig (e).