acabidàe, acabidài , vrb: acabidare,
acapidare,
acapitare,
acavidare,
cabidare Definitzione
pigare e pònnere cosa in istrégiu, arregòllere sa cosa in sensu de no ndhe perdimentare, de ndhe dh’arregòllere totu; cricare, aunire o fàere gente po un’apretu; si narat fintzes in su sensu de contivigiare
Sinònimos e contràrios
acoglire,
acollocare,
arragolli,
arremonire,
assantai,
assetiai,
bòdhere,
bodhire,
preulire,
tòdhere,
umprire
| ctr.
frundhire
Maneras de nàrrere
csn:
acabidai coràgiu = crobare ànimu; acapidare sa zorronada = faghere sa zoronada; acabidare s'ora = collire s'ora, impreare su tempus chentza ndhe perdimentare nudha
Frases
lu at bidu in mesu de s'arga e ndhe l'at acabidadu ◊ babbu tuu no iscít anche acabidai su dinai! ◊ no mi mascant sos vucones acapidaos in sa grassa! ◊ cussas fint informasciones acabidadas fatu de sos cuiles ◊ bi aiat unu acabidendhe nie ◊ apu ingortu una marra e duus sacus po nci acabidai sa cosa ◊ sa vida fut gherrada e totu voliat acavidau ◊ ajó a ndhe acabidare sa castanza!
2.
su chi ghiras tue est bene acapidau: no mi nche apo bentulau nudha! ◊ cussu pacu chi amos tentu l'amos totu vene acavidau ◊ mi piaghet a acapitare su tempus su prus chi poto candho torro a domo (A.M.Carta)
3.
s'istadu italianu si ammentat de sos Sardos candho nos devet acabidare pro sa leva! ◊ custos massones che sunt acapidandhe sos àteros! ◊ pessae de acapidare zente meda!
4.
onzi cuzone de terrinu fit bene acabidadu, in oros de piantas e de rocas ◊ su càrrigu depit èssi bèni acabidau, assinuncas s'isciàsciat totu ◊ adderetas sa binza e la preparas, la pulis in sas pinnas, tandho l'aras acapidàndhela chin s'illeononzu
Ètimu
ad *capitare
Tradutziones
Frantzesu
cueillir,
ramasser
Ingresu
to pick
Ispagnolu
recojer,
reclutar
Italianu
cògliere,
raccògliere,
reclutare
Tedescu
pflücken,
auflesen,
sammeln.
arretolàre , vrb Definitzione
fàere a retolu, a chedha, essire in medas
Sinònimos e contràrios
abbudronare,
acedhae,
afollare,
apubulare,
atropare,
atrumare,
atutinare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
assembler,
rassembler
Ingresu
to join up
Ispagnolu
juntarse
Italianu
unirsi,
aggrupparsi
Tedescu
sich sammeln.
assodhíri , vrb Definitzione
arregòllere a unu a unu, a pagu a pagu, pònnere totu impare, chistire; nau de una segada o freadura, martzire, fàere a matéria / pps. assodhiu, assodhitu
Sinònimos e contràrios
assodhai,
assortai,
assortire,
bodhiri,
collire
Frases
assodheus firmas po una proposta de lei ◊ is carrogas si assodhint impari ◊ at assodhiu is pipius asuta de sa manta ◊ in cortilla dhoi fiant sordaus e serbidoris assodhius acanta de su fogu
2.
mi fait su prexeri de mi assodhí custu porcu cantu abarru innòi? ◊ beni, o morti, e assodhimindi! ◊ e duncas custa computeredha portat cosa po assodhiri totu su ch'iscrís? ◊ assodhendusí sa sutana me is genugus, su predi si est sétziu
3.
seu bessiu mau dèu puru, depu ai assodhiu de su capu scuadra miu!
Tradutziones
Frantzesu
rassembler
Ingresu
to gather
Ispagnolu
reunir,
juntar
Italianu
riunire
Tedescu
sammeln.
assortài, assortàre , vrb Definitzione
fàere una sorte, un'issorta, una chedha, pònnere impare
Sinònimos e contràrios
acolondrare,
acorrae 1,
acorralai,
assodhiri,
assortí,
assortillai
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réunir
Ingresu
to gather
Ispagnolu
juntar
Italianu
riunire
Tedescu
sammeln.
auníre , vrb: unire Definitzione
pònnere cosas diferentes o medas totus impare, pònnere o istare totus impare, betare totu a unu
Sinònimos e contràrios
acoglire,
aggodhetare,
audhire
| ctr.
iscrobare,
pratziri,
scuncordai
Frases
si sa sorte cheret a nos aunire amus a èssere cuntentos ambos duos ◊ a ti aunire sos coros impare no ti deghiat mancu a paragone! ◊ sos pastores si sunt aunidos in coperativa
Tradutziones
Frantzesu
rassembler
Ingresu
to gather
Ispagnolu
juntar
Italianu
unire,
riunire,
unificare,
raccògliere
Tedescu
vereinen,
wiedervereinen,
sammeln.
bodhíre, bodhíri , vrb: budhire Definitzione
arregòllere su frutu de sa mata, arregòllere cosa (fintzes abba) de terra (ma: bodhire dae terra = bodhire de sa mata abbarrandho prantaos in terra; collire dae terra = arregòllere sa cosa chi est in terra); arricire fintzes gente in domo; imparare a mente
Sinònimos e contràrios
acabidae,
acoglire,
arragolli,
avodhie,
bòdhere,
fodhire,
godhire,
tòdhere
/
umpire,
úmprere
/
imparai
/
imbestire 1
Maneras de nàrrere
csn:
bodhiri àcua = umprire abba; bodhiri soli = leare sole; bodhiri oru de una cosa = leare oru, ischire una cosa
Frases
bodhire ua, basolu, pumatas, moriscu, morisca, arantzu, issalada, rampos de cosa, frores ◊ in s'olivàriu dhoi at calincunu bodhendi olia
2.
is óminis nci essint a iscudi olia e is féminas a ndi dha bodhiri ◊ cussu fait arrutu s'arrogu e bodhiu ◊ bodheindi is cartas de sa mesa! ◊ est andau a bodhiri linna in su monti ◊ candho essiant dea crésia, is nonnos betaiant in terra unu púngiu de sodhos e is pipios curriant a chie ndhe podiat bodhire de prus
3.
si at bodhiu a totus che una famíglia ◊ torrat me in Cafàrnau, a su coru de tantis amigus chi dhu bodhint e dh'arricint che unu tesoru
4.
mi bastat a dh'intendi una borta, sa cantzoni, po ndi dha bodhiri ◊ chi ndi bodhint oru is carabbineris, dhus arrestant! ◊ su carru si fut isciasciau ca dh'iant lassau in foras a bodhiri soli e àcua
5.
su massau fut acostiandhosi a s'erriu po bodhiri abba
6.
chi no fait atentzioni ndi dhu bodhit calicuna màchina passendi!
Ètimu
ltn.
colligere
Tradutziones
Frantzesu
cueillir,
recueillir,
ramasser,
accueillir,
saisir
Ingresu
to pick up
Ispagnolu
recoger,
recolectar
Italianu
cògliere,
raccògliere
Tedescu
pflücken,
sammeln.
colletài, colletàre , vrb Definitzione
arregòllere is pagamentos, fàere sa godheta
Sinònimos e contràrios
acabidae,
coglire
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
accaparer
Ingresu
to collect
Ispagnolu
colectar
Italianu
raccògliere,
incettare
Tedescu
sammeln.
colletzionàre , vrb Definitzione
arregòllere, fàere a s'atenta s'arregorta de cosas de sa matessi genia a manera de dhas tènnere totugantas
Sinònimos e contràrios
coglire
Tradutziones
Frantzesu
collectionner
Ingresu
to collect
Ispagnolu
coleccionar
Italianu
collezionare
Tedescu
sammeln.
recògliere , vrb: arragolli,
regògliere,
regòllere,
regòlliri Definitzione
ingòllere sa cosa, mescamente pigandhodha de terra, e pònnere in calecunu logu o istrégiu totu impare; acasagiare gente, arrecire a domo, pigare e chistire una cosa chi giaet àtere; batire, torrare a domo / pps: recortu, regoltu; indic. 1ˆ p. sing. regorzo; cong. 3ˆ p. sing. regolzat
Sinònimos e contràrios
acabidae,
acoglire,
acurumai,
arregoglire,
bòdhere,
bodhire,
tòdhere
/
recoire,
recòrdere
| ctr.
fuliai,
lassae
Maneras de nàrrere
csn:
regòlliri su partu = atèndhere a sa fémina parturindhe; regòlliri su respiru = torrare àlidu; regòlliri is puntus = tènnere sos puntos de unu triballu téssidu pro no s'iscontzare; (nadu de unu tumore, de fruschedha) regòlliri = martzire
Frases
l'ant aciapadu rutu in mesu de su ludu: sa zente est curta e ndhe l'ant regortu (P.Masia)◊ s'istadu italianu nachi est de sos prus ricos e no est bonu a regòllere vintimiza Albanesos! ◊ sos carabbineris li ant postu sos ferros, a su mortore, e che l'ant regortu
2.
donzi sero regolliat cun d-una imbreaghera niedha ◊ fit regortu a bidha pagu tempus dae sa Líbbia ◊ sos mortos che los ant recortos a bidha ◊ m'importat chi custa terra nostra nos regolzat totus
Tradutziones
Frantzesu
ramasser,
retirer
Ingresu
to pick up,
to gather,
to shelter,
to withdraw
Ispagnolu
recoger
Italianu
raccògliere,
ritirare
Tedescu
sammeln,
aufnehmen,
abholen.