piànghere , vrb: plàngere, plàngiri, pràgnere, pràngere, prànghede, prànghere, prànghiri, prangi, pràngiri Definitzione lambrigare a meda po dispraxere o dannu mannu, dolore forte, fintzes su si dispràxere, su si chesciare de ccn. cosa; dhu narant fintzes de sa bide pudada chi bogat abba, giai in tira Sinònimos e contràrios ciànghere, lacrimare | ctr. arríere Maneras de nàrrere csn: pònneresi, imbucare, iscapare, istucare a prànghere = cummentzai a pràngiri, nau de chini no aguantat disprexeri o bollit a dhu lastimai; prànghere a curriolu, pràngiri a corrinus, pràgnere a torou = a boghes, a órrios; pràngiri a paracu obertu, che funtana, comenti e unu vitelledhu = prànghere a meda; prànghere a pilu isortu (nau de féminas)= a pilus calaus, iscapiaus, atitendi; pràngiri a disimàniu = meda de si che abbadherigare, de si che ammustèrchere; su bistiri dhi prangit apitzus = li falat male, no li deghet; pràngheresi de ccn. cosa = pràngiri po ccn. cosa; est a bi prànghere = su dannu, su mali in cussu logu est aici meda chi fait a pràngiri Frases si mi faghes cussu la pranghes! ◊ tanno pragno che pòberu ispíritu ci circat in su monte su perdonu ◊ una frusua… dànghiri, e m'iscapat a prànghiri! ◊ si dhu bient pragnenno, nemos faet s'atrivida de dhi dare atentzione, a su mischinu! ◊ non prangazas! ◊ it'est un'ómine chi pranghet? unu corru est! 2. custu logu cheret prantu de comente est male contzu! ◊ faghes su male e apustis ti ndhe pranghes: pessabbei innantis! ◊ candho at ischidu sa chistione si ndh'est totu prantu 3. sa bíngia no tocat a dha pudai a trigadiu, ca prangit tropu e dhi fait mali Ètimu ltn. plangere Tradutziones Frantzesu pleurer, plaindre Ingresu to weep Ispagnolu llorar Italianu piàngere, compiàngere Tedescu weinen, beweinen.

sentídu 1 , pps, agt: sentiu 1 Definitzione de sentire; nau de ccn., fintzes chi est oféndhiu, primmau po calecuna ofesa, chi no istat bene de salude / èssere sentida = (nau de fémina príngia) chi megat de iscendiai, dhi funt cumentzendu is doloris, est cumenciandho a s'illibbertare Sinònimos e contràrios lastimadu / pispinnidu, sentinau, tristu / annicadu, impubusau, pirmatu Frases si est sentidu male ◊ ma l'apo sentidu, mih, a pèrdere cussa bella cunzuntura! ◊ l'apo sentidu cussu fiore chi mi che est sicadu! ◊ no mi ch'essint mai dae grima, ca sas anzones meressint sentidas! ◊ ca dh'at sentiu est aberus: fiat prangendi a corrinus po s'amigu mortu! 2. luna de martzu, sentia mi pares tropu, istasera! (A.Casula)◊ ses sentia ca no as incantau a nemos chin sa passione tua ◊ custu est animali sentiu: ita at a tènniri? ◊ su pobidhu fiat totu sentiu chi no bolliat mancu cenai! Tradutziones Frantzesu plaint, regretté, vexé Ingresu regretted, resented, resentful Ispagnolu compadecido, resentido Italianu compianto, risentito Tedescu beweinen, beleidigt.

sentíre, sentíri , vrb: sentzire Definitzione su si sapire o provare unu dolore o calecuna cosa chi dispraxet aintru de sa carena chentza ischire cun precisione inue (ma fintzes de comente sa fémina príngia si sapit de s'illibbertare); provare in s'ànimu dispraxere, tristura, làstima o dolu po ccn. o calecuna cosa andhada male, de malu; bastare s'ànimu, èssere animosos / sentire cosa a unu = tènnere calecuna cosa contras a unu Sinònimos e contràrios dispiàghere / lastimai Frases e candho si est sentida muzere tua? ◊ passat una cira e dèu non mi seu sentira de nudha: torrat sa levarora po mi visitai e nascit su pipiu! ◊ cussa berbeghe est sentida: oe o cras anzat ◊ naro sas cosas comente las sento ◊ custos no sentint ne birgonza e ne dannu ◊ ògios bellos, nàdemi ite sentides cun megus! ◊ chie at sàmbene caldu no si ndhe sentit de sas temporadas ◊ est rutu e si sentit ancora de sa ruta ◊ comente ti sentis, como? ◊ at leadu una cadha mala, si est sentidu fintzas male ◊ sa dí chi si est sentiu no at papau nudha de dhu fai mali ◊ iat incumentzau a tenni pauria e a si sentiri ◊ issu si fiat sentziu de bronchite 2. sento, Sardigna, cudha voluntade de gherrare sufrindhe pro sa tua libbertade (A.Casula)◊ sento chi a bois so lassendhe sentza amparu ◊ no cretast chi bivu in axiu: sentu solu a èssiri istau che pipiu, cun tui! ◊ so sentindhe chi si la murghent puru sa crabita chi mi che ant furadu! ◊ lu sunt sentendhe prus a mortu chi no a biu ◊ sento sos chi sunt in pena pro cudhos chi no sunt torrados ◊ issa no at sentitu su bene pérdiu ◊ sentius zòvanos e betzos, candho morint!◊ la sento s'assione mala chi mi as fatu e sos malos faedhos chi ti apo intesu! 3. si mi sentis cosa, naramilu in cara! ◊ proite no m'iscries: mi sentis carchi mancàntzia? ◊ si sentis alguna cosa, filla, perdona! (L.Matta) 4. no mi la sento a fàghere totu cussu caminu Tradutziones Frantzesu éprouver, regretter, plaindre Ingresu to feel, to be sorry (for) Ispagnolu sentir Italianu sentire, dolérsi, compiàngere Tedescu fühlen, bedauern, beweinen.

surrungiài , vrb Definitzione coment'e murrungiare, ma nau in su sensu de si dispràxere, impudare Sinònimos e contràrios dispiàchere, morrugnare Frases "Pobidhu miu mi at lassau!", surrúngiat a tretus, fadendusí su signali de sa gruxi ◊ ma dh'apu surrungiau, lah, a si ndi èssi sicada cussa mata de figu! ◊ su chi surrungiàt fiat de no ai pótziu istruncai su vítziu intragnau in cussus logus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu regretter Ingresu to regret Ispagnolu lamentar, sentir Italianu rimpiàngere Tedescu beweinen, nachtrauern.

«« Torra a chircare