Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allutzàre , vrb Definitzione castiare cun atentzione atesu Sinònimos e contràrios abbadiai, allutae, annotare, apompiai, cadebai, castiai, isperare 1, labai, mirai Frases totinduna si parat múdrigu allutzendhe su bultu de sa santa che unu pedidore Ètimu itl. alluciare Tradutziones Frantzesu ouvrir grand les yeux Ingresu to keep one's eye peeled, to look far away Ispagnolu aguzar la vista Italianu guardare lontano, aguzzare la vista Tedescu fern schauen, den Blick schärfen.

castiàda , nf: castiara Definitzione girada de ogos po abbaidare calecuna cosa / èssiri in castiaras cun d-unu o una = abbaidàresi paribari, nadu de duos (ómine e fémina) chi si cherent Sinònimos e contràrios abbaidada, annotada, cumpassada, mirada, ocrada, slampiada Frases sa castiada chi dhi apu fatu si est citiu in truncu ◊ donasidha una castiada, a cussa cosa! ◊ ti movis a passu de pisitu chi mi assogat sa castiada ◊ portàt is ogus che braxas de fogu, sa castiada intradora parriat chi ammainàt 2. filla tua parit chi siat in castiaras cun cussu piciocu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu regard Ingresu glance Ispagnolu mirada Italianu sguardo, contròllo Tedescu Blick, Kontrolle.

còco , nm Definitzione genia de pedra niedha chi apicant a sa cadenita po maia Sinònimos e contràrios pinnadedhu 1, sebeste 2. fit pranghenne chin donzi làcrima che coco, manna goi! Sambenados e Provèrbios smb: Cocco, Coco Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petite bague qu'on porte sur soi, qui préserve du mauvais œil Ingresu jet ring against evil eye Ispagnolu azabache Italianu anellino di giavazzo cóntro il malòcchio Tedescu Gagatring gegen bösen Blick.

inchizàda , nf Definitzione abbaidada a corroncinu, oghida lègia Sinònimos e contràrios achizada, inchérrida, inchigida, inchizidura, incilladura, incillimentu / cdh. inchiciata Frases no mi at lassadu mancu sighire chi sa cara sua at fatu un'inchizada… pariat chi no li torraiant sos contos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu un regard furieux Ingresu black look Ispagnolu mirada torva, ceño Italianu occhiatàccia Tedescu häßlicher Blick.

ispinzaméntu , nm Definitzione su ispinzare; su pitzigare de ogu Sinònimos e contràrios ispinzadura, oguliau 2. si creiat chi candho unu deviat cumintzare a allevare abe, pro àere bona sorte, unu casidhu lu deviat comporare, unu bi lu deviant regalare e unu lu deviat furare lassendhe una moneda ue bi fit su moju, pro no àere ispinzamentu o oju malu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mauvais œil Ingresu evil-eye Ispagnolu aojamiento, aojadura Italianu malòcchio Tedescu böser Blick.

ispinzàre , vrb Definitzione fàere s'ispinzu, furare unu o is pinzos a ccn., calecuna cosa po dha tènnere coment'e pinzos; arretirare su pinzos giau po asseguramentu; pitzigare de ogu Sinònimos e contràrios ispinzorare / pindaciai Frases s'ómine no si depet mai ispinzare ◊ a su mortu dh'ispinzant: che dhi segant unu pagu de pilos, sas ungas, dh'imbóligant in paperi e dhu chistint 3. sa pitzinna l'apo impinnada a sa nobena de su Cossolu dae candho, ca mi l'aiant ispinzada, ch'est ruta a sa padedha budhindhe ◊ benint a ischire chi a Luguniu li aiant ispinzau sa fémina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu voler, jeter un sort sur qqn Ingresu to rob, to cast evil-eye on s.o Ispagnolu robar, aojar Italianu rubare, iettare Tedescu stehlen, den bösen Blick werfen auf.

miràda , nf: mirara, mirata Definitzione su mirare, su castiare, pruschetotu is abbaidadas chi si faent a unu o a una chi s'istimat / tènniri sa mirada a… = pessare, istare semper pessendhe a… (iscopu, logu o cosa a ue lòmpere) Sinònimos e contràrios abbaidada, castiada, ocrada, oghia, slampiada Frases candu dhus càstias parit chi ti torrint sa mirada ◊ dae tue m'iseto una mirada sola pro mi fagher cuntentu ◊ mi at rispostu a sa mirada ◊ no sunt debbadas cussas tuas miradas chi mi faghes dognora! ◊ si su pitzinnu fit rude… sa mirata de babbai e mammai bastait, nariat totu! ◊ at fatu una mirada incillia ◊ tenit gana de fuedhai, ma sa mirada de su babbu dhu firmat ◊ est de mirada firma po infilai agus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu regard Ingresu glance Ispagnolu mirada Italianu sguardo Tedescu Blick.

ociàda 1 , nf: (o-cia-da) ocrada ocrata, ocriata, oghiada, ogiada, ograda, ojada, orghiada, oxada, uciada 1 Definitzione castiada, furriada de ogos po bíere impresse; castiada mala, lègia, coment'e po nàrrere cosa in contràriu, fintzes arrennegaos Sinònimos e contràrios abbaidada, castiada, mirada, oghia, oghidura, ojizada Maneras de nàrrere csn: donai un'oghiada a unu líbburu = dare un'abbaidada; crèschere a s'ojada = chi si bit meda, chi si bit crescendi, crèsciri meda Frases un'ocrada de s'amorada baliat prus de una note de sonnu pérdia ◊ sunt ómines chin s'ojada bia ◊ chèrgio sa luche de sas campagnas chi abbivat sas ociadas ◊ si connoschet a s'ogiada chi est pessone bona ◊ faedhas cun s'ojada franca ◊ tue as in s'ojada incantamentu ◊ dona un'oghiada a biri comenti est sa cosa! ◊ ghetàndheche un'ocrada che apo distintu deretu su mere ◊ onzi tantu mi faghiat un'oxada 2. de malu gromone, at dau un'ocrata mala a totus ◊ bastàt un'oghiada de babbu po si firmai! 3. Pinedhu fit pessamentosu ca su nare li fit creschendhe a s'ojada (G.Addis) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup d'œil Ingresu look Ispagnolu mirada Italianu sguardo, occhiata Tedescu Blick.

oguleàu, oguliàu , nm, agt Definitzione genia de fortza, de capacidade chi nanca unu tenet de fàere male ('pitzigare') a s'àteru solu po dh'abbaidare (e fintzes chentza dhu bòllere o chentza ndhe ischire nudha); male chi benit a chie dh'ant pitzigau de ogu; chi dh'ant pitzigau de o fertu a ogu, o postu ogru Sinònimos e contràrios ispinzadura, ispinzamentu, ogumalu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mauvais œil Ingresu evil eye Ispagnolu mal de ojo Italianu malòcchio Tedescu böser Blick.