acrassàre , vrb: grassare* Definitzione fàere fura cun sa fortza de is armas, a gherra, furare totu Sinònimos e contràrios irrobare, sdorrobbai Frases un'ómine fit falendhe a Géricu e benzeit acrassadu Tradutziones Frantzesu voler Ingresu to robe Ispagnolu atracar, asaltar Italianu rapinare Tedescu rauben.

arrapagnàre , vrb: arrapignai, arrapinai, arrepignai, rapignai Definitzione pigare sa cosa a s'àteru cun sa fortza, a fura Sinònimos e contràrios afufai, arpiai, arrabbinare, aungrare, craspuare, furai, inghitai, irrobbare, runtzinare, sdorrobbai Frases is sordaus boliant arrepignai totu s'arrichesa de sa crésia ◊ in sas binzas anzenas arrapagnaiat s'àghina chi cheriat Ètimu spn. rapiñar Tradutziones Frantzesu voler, dévaliser Ingresu to robber Ispagnolu atracar, asaltar Italianu rapinare Tedescu rauben.

bobài , vrb: bolai, bolare, borai, volare Definitzione andhare a bólidu, movendhosi in is aeras; andhare lestros meda, coment'e cosa bolandho; imbolare, betare a una bandha a fuliadura (nau fintzes in su sensu de perdimentare sa cosa), pigare a bólidu; si narat de su crèschere a meda in pagu tempus de unas cantu erbas bogandho sa chima po fàere su frore e su sèmene, de is erbas chi perdent su frore e faent su sèmene Sinònimos e contràrios foliai, isperditziai / chimire, folai, indobiri Maneras de nàrrere csn: pesare a bolare = fàghere bolare, fàghere artziare bolendhe; pesare a bolare su dinari, sa cosa = ispèndhere impresse, a meda, finire, cossumare sa cosa in pagu tempus; andai o portai bola bola = in boleos, in lestresa meda de pàrrere bolendhe Frases sa caldeglina si che fit bolada ◊ is pillonis fiant bolaus ispartzinendusí atesu ◊ s'ómine est nadu pro tribagliare comente sa puzone pro bolare ◊ si fiat pesada a bobai asuba de is crabeturas ◊ donat una puntara de pei e dh'at fatu borai ◊ bola bola si acoilant a pitzus de una mata 2. za at boladu: est andhadu e torradu in d-unu sinnu! ◊ su dinari bois no l'ispendhides: lu pesades a bolare! 3. cussa est àliga, bolancedha! ◊ dh'iat donau unu corpu e nci dh'iat bolau atesu ◊ comente at iscopiadu, sa mina che at boladu sa preda atesu ◊ sa paza che l'at bolada su bentu ◊ a durudduru tzia Mariola, che li at boladu su culu su bentu…◊ cussu nci borat su dinai coment'e s'àcua! 4. in beranu, sa cosa prantada si tenet abba bolat ◊ sa latuca si ch'est bolada ◊ sa beda si ch'est bolada e at fatu su sèmene 5. su bentu forte pesat a bolare fintzas àrbures e caberturas Ètimu ltn. volare Tradutziones Frantzesu voler Ingresu to fly Ispagnolu volar Italianu volare Tedescu fliegen, auffliegen.

ciapài , vrb: aciapai*, ciapare Definitzione agatare (ccn. cosa) deasi comente podet capitare o cricandho; leare o cassare calecuna cosa cun is manos o àteru, nau fintzes in su sensu de furare / ciapai sa brutesa prughendi su trigu = tènnere e bogare sa malesa purghendhe Sinònimos e contràrios acatare, aciocai, apaciapai, cassai, furai, segudare, tènnere / abbrancai, acafai, afarrancae aferrai, aggafai, aggarrai, agguantai, collire | ctr. lassai Frases andhadu est e ciapat su preíderu a colore a fogu lezindhe 2. ciapeint unu cadhitu chi si lasseit carrigare ma apustis si deit a iscumbarare 3. apo ciapadu unu lèpere a latzu ◊ sa dí chi t'imparu s'arti de ciapai (L.Matta) Tradutziones Frantzesu attraper, saisir, voler Ingresu to catch, to steal Ispagnolu coger, atrapar, robar Italianu acchiappare, rubare Tedescu fassen, stehlen.

furài , vrb: furare Definitzione pigare a trassa o a prepoténtzia sa cosa angena po si ndhe fàere meres; su essire mancante de una cosa in sa mannària o in su pesu Sinònimos e contràrios aciapai, afarrancae, afufai, arpiai, arrapare 2, arrelantzai, aungrare, craspuare, frunciare, inghitai, irrobbare, runtzinare, sdorrobbai Maneras de nàrrere csn: fàghere a su fura fura (furavura) = furàresi sa cosa s'unu cun s'àteru; betàresi a furare = atrivíresi a furare, donaisí a sa fura; furare a ogros bidentes = furai ananti de totus, a faci manna Frases pro furare, sete làcanas! ◊ est in mancamentu ca che li ant furadu su bestiàmine ◊ tue puru ti ses betadu a furare?!◊ sa piús arte mala est su furare!◊ chi ti bolint induiri a furai, no indullast! 2. medi zustu ca sinono in mesu a meda furat! ◊ pesendhe sa cosa posta in isterzu, o fintzas imboligada in pabilu, a su pesu li furat Sambenados e Provèrbios prb: chie furat ou furat pudha ◊ furat chie venit dae su mare Ètimu ltn. furare Tradutziones Frantzesu voler, dérober Ingresu to steal Ispagnolu robar Italianu rubare Tedescu stehlen, rauben.

irrobbàre , vrb Definitzione furare, leare a s'àteru s'orrobba chi tenet o portat (prus che àteru in domo, in pitzu), nau mescamente candho si faet cun sa fortza, a poderiu, cun is armas, a gherra Sinònimos e contràrios acrassare, afufai, arpiai, arrapagnare, arrapare 2, aungrare, craspuare, furai, inghitai, iscabeciare, isorrobbare, sdorrobbai Frases sos bandhidos ant irrobbadu sa zente de unu purma ◊ lis ant irrobbadu sa domo unu note chi sos meres sunt mancados 2. irrobbada mi sento e traita dae custu mudare de sas cosas Tradutziones Frantzesu voler, cambrioler Ingresu to rob Ispagnolu robar, depredar Italianu derubare, depredare, rapinare Tedescu bestehlen, berauben.

isorrobbàre , vrb: issorrobbare Definitzione leare, furare s'orrobba, sa cosa, a s'àteru a poderiu, cun sa fortza, a gherra: si narat fintzes in su sensu de imbuidare, fàere buidu Sinònimos e contràrios acrassare, afufai, arrapagnare, aungrare, furai, inghitai, irrobbare, sdorrobbai Frases si lu cheriant isorrobbare, totugantos ischiant a s'ora chi arribbaiat ◊ andhant a issorrobbare una dommo e cadaunu teniat sa posta de mantènnere 2. fit note manna candho mi che corchei cun sos ossos pistaos e sa conca isorrobbada de onzi alenu (B.Mazzone) Tradutziones Frantzesu voler, dérober Ingresu to rob Ispagnolu robar, hurtar Italianu derubare Tedescu berauben.

ispinzàre , vrb Definitzione fàere s'ispinzu, furare unu o is pinzos a ccn., calecuna cosa po dha tènnere coment'e pinzos; arretirare su pinzos giau po asseguramentu; pitzigare de ogu Sinònimos e contràrios ispinzorare / pindaciai Frases s'ómine no si depet mai ispinzare ◊ a su mortu dh'ispinzant: che dhi segant unu pagu de pilos, sas ungas, dh'imbóligant in paperi e dhu chistint 3. sa pitzinna l'apo impinnada a sa nobena de su Cossolu dae candho, ca mi l'aiant ispinzada, ch'est ruta a sa padedha budhindhe ◊ benint a ischire chi a Luguniu li aiant ispinzau sa fémina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu voler, jeter un sort sur qqn Ingresu to rob, to cast evil-eye on s.o Ispagnolu robar, aojar Italianu rubare, iettare Tedescu stehlen, den bösen Blick werfen auf.

sbertài , vrb Definitzione furare a unu su chi portat in busciaca, in pitzu, comente faent is manilestros in passada, mescamente a fura prana chi mancu si ndhe sapint Tradutziones Frantzesu voler (le sac a main) Ingresu to pick someone's pocket Ispagnolu robar Italianu borseggiare Tedescu stehlen.

sdorrobbài , vrb: idorrobbai* Definitzione pigare sa cosa angena, s'orrobba, a fortza, a furadura Sinònimos e contràrios acrassare, afufai, arrapagnare, arrapare 2, aungrare, furai, inghitai, irrobbare, runtzinare, torrobbai Frases no tengu nudha, dèu, ni òru ni marengus, no tenint prus nudha mancu is santus: innòi sa crésia est istétia giai sdorrobbada ◊ cun ogus de disígiu sdorrobbamus imbirdieras Tradutziones Frantzesu voler, dérober Ingresu to rob Ispagnolu robar Italianu derubare Tedescu ausraubern.

«« Torra a chircare