Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

módia , nf: mófida, mófita, móghia, móghida, móida, móvida Definitzione su mòvere, su si mòvere unu pagu; su cumenciare unu viàgiu (nau de bestiàmene, essire o portare a pàschere); fintzes abbrítiu, abbilidade de si pònnere a fàere cosa / min. moidedha Sinònimos e contràrios fracadura, fritida, irmóvia, mofitia, sidhida / acínnidu, ammiada, movitada / tucada | ctr. firmada Frases mi ballant in sas venas sas módias de sos pilos tuos ◊ agatat sa móvida giusta de is manus parit nàsciu imparau ◊ sa zòvana edade est un'iscaza de sa bida chi nche bolat impresse coment'e una móghia de chizos (G.Piga)◊ mellus a si sètzi e a fai su tontu, certas bortas, chi no a fai móvidas chi si faint pentí! ◊ cossumo su tempus ispetandhe una mófida de lavras dae una fotografia! 2. sos ciclistas a sas tres pretzisas si presentant a sa móvida a sa carrela de sa posta 3. chi no fut de sa móvida de is fradis, issu no nd'iat bogau nudha (G.Mura) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mouvement Ingresu movement Ispagnolu movimiento, sacudida Italianu mòssa, scrollata Tedescu Bewegung.

mofitía , nf, nm: movetia, movidia, movitia, movitina, movitiu Definitzione su fàere calecuna móvia, movimentu, fintzes su mutúgiu o moida chi si faet movendho calecuna cosa, passandho, faendho cosa, fintzes manígiu Sinònimos e contràrios módia Frases si ponet sa zente in movitia ◊ a dogni movitia de animale o de zente s'ae faghet istriminzu ◊ sas abbas chi no faghent movitia nos cumbidant intantu a navigare ◊ isse est semper in movitia 2. est mudu e surdu: no at mai faedhadu ne mai at intesu peruna movitia ◊ sos cumpanzos candho si ant sapidu sa movitia si sunt acusiados issos puru Ètimu itl. movitiva Tradutziones Frantzesu mouvement Ingresu move (ment) Ispagnolu movimiento Italianu moviménto, mòssa Tedescu Bewegung.

moghiméntu , nm: moimentu, movimentu, muimentu Definitzione su mòvere, fàere calecuna cosa ispostandhosi, andhandho, faendho; fintzes organizatzione chi si proponet calecunu iscopu e po cussu faet cosa, pigat initziativas Sinònimos e contràrios módia, mofitia, motu 1 Frases semus totu in movimentu pro sas votatziones ◊ in sa manifestatzioni si bit movimentu de bandieras ◊ dónnia movimentu o tzàchidu dhu fait timi ◊ su movimentu de sa fémina est bàndhidu 2. su moghimentu de sos traballadores at fatu cambiare cosas meda Tradutziones Frantzesu mouvement Ingresu move, movement Ispagnolu movimiento Italianu moviménto Tedescu Bewegung.

mótu 1 , nm Definitzione su mòvere bistu prus che àteru coment'e movimentu sighiu, sighindho Sinònimos e contràrios mofitia, moghimentu Maneras de nàrrere csn: fàghere m. = movirisí, pònniri passus; èssere m. callente (nadu de su tempus) = èssere faghindhe caentu Frases su rellozu si est arressu sentza motu e ne sonu ◊ chie fuit, chie avassat: totu sa bidha est in motu ◊ est iscampiau chene motu e chene remore 2. no est fritu, antzis est fintzas motu callente ◊ candu fiat in motu sa lei de Lionora po medas malifatias nci fiant trumentus de dónnia genia Tradutziones Frantzesu mouvement, exercice (esercizio fisico) Ingresu motion Ispagnolu movimiento Italianu mòto Tedescu Bewegung.

pedighínu , nm: pidighinu Definitzione genia de pentzamentu / àere una cosa a pidighinu = tènniri iscinitzu po ccn. cosa Sinònimos e contràrios apensamentu, apinnicu, arraolu, ischinitzu, pedine, pestighinzu / abbalàviu, atàviu, fazellu Frases candho unu at su pidighinu de tucare chito no drommit ◊ su pidighinu chi ant sos de domo est su chi podet capitare cras (M.Bua)◊ su pidighinu chi aiat si apasigheit addaghi resesseit a si ammentare su càntigu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitation, mouvement Ingresu restlessness Ispagnolu inquietud, desasosiego Italianu irrequietézza, moviménto Tedescu Unruhe, Bewegung.

piliséri , agt, nm: pilisseri Definitzione chi o chie ponet pilisu, burdellu, tréulu Sinònimos e contràrios cunfusionista, insulladori, pilisosu, supuzeri, trebuleri, truvutzeri | ctr. pachiosu Frases sas fémminas prus pilisseras si brigaiant Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitateur Ingresu ringleader Ispagnolu agitador Italianu agitatóre Tedescu wer etwas in Bewegung versetzt (Unruhe).

sedentàriu , agt Definitzione nau de ccn., chi istat a meda firmu, ciciu; nau de unu pópulu (prus che àteru foedhandho de s'antigóriu), chi faet abbitu sèmpere in su matessi logu e po cussu etotu faet bidhas e citades Sinònimos e contràrios | ctr. andhantanu Tradutziones Frantzesu sédentaire Ingresu sdentary Ispagnolu sedentario Italianu sedentàrio Tedescu wenig Bewegung machend, sesshaft.

sumbulladòri , agt, nm Definitzione chi o chie ponet sumbullu, avolotu Sinònimos e contràrios insulladori, piliseri, supuzeri, trebuleri Frases no emu fatu nudha, ma femu contràriu a is fascistas e m'iant arrestau a su própiu, anca femu sumbulladori Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitateur Ingresu stirrer Ispagnolu agitador Italianu agitatóre Tedescu wer etwas in Bewegung versetzt.