apetítu , nm: apititu Definitzione
bisóngiu e gana de papare
Sinònimos e contràrios
fàmene
| ctr.
dirgana,
ispititu
Maneras de nàrrere
csn:
acutzai, bogai, ispertai, fai torrai s'a.; apetitu caninu = fàmine caninu, zenia de maladia; iscassu de a. = chi no tenit ganas, sganiu
Frases
apo manigadu cun apetitu: fia peri famidu! ◊ s'araxi frisca bogat s'apititu ◊ bufit una tassixedha, ca dhi fait imbucai apititu! ◊ pighit una pruga, ca dh'ispretat s'apititu! ◊ tantu za est iscassu de apetitu… est un'ora betanne a cropus!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
appétit
Ingresu
appetite
Ispagnolu
apetito
Italianu
appetito
Tedescu
Appetit.
arrachèdiri , vrb: arrechèdede,
arrechèdere,
arrechedi,
arrechèdiri,
errechèdere,
rechèdere* Definitzione
andhare bene meda, fàere bene, pràghere, nau mescamente de cosas de papare o chi asséliant unu bisóngiu coment'e chi siat própriu cussa sa chi pedit s'organísimu
Sinònimos e contràrios
cufàchere,
piàchere,
renchènnere
| ctr.
nòcere
Frases
su cocòi fatu in domu parit chi arrachedat! (A.Garau)◊ su binu no mi arrachedit meda! ◊ a mengianu su sonnu praxit, arrechedit ◊ mi arrechedet de bufare una tassa de binu, papandhe ◊ a parte de chitzu s'intendhit sa friscura e arrechedit a si bestire
Tradutziones
Frantzesu
désirer ardemment
Ingresu
to crave for
Ispagnolu
apetecer,
desear
Italianu
appetire
Tedescu
begehren,
Appetit erregen.
fàmene , nm: fàmine,
fàmini,
fàmmene,
fammi,
fàmmine Definitzione
gana, abbisóngiu de papare, siat coment'e cosa chi si sentit in s'istògomo fatuvatu, coment'e afinamentu candho unu abbarrat unas cantu oras chentza papare, siat coment'e abbisóngiu mannu de chie no tenet cosa a papare de tempus meda o ndhe tenet tropu pagu e no dhi bastat
Sinònimos e contràrios
afinu,
apetitu,
fàmigu,
isaminamentu
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere, tènnere, torrare f., batire, pònnere, passare, leare o asseliare su f., catzàresi, tòdhere o bogaisindi su f.; passare, àere passadu f. = sufrire, àere sufriu fàmene po tropu pagu cosa de papare; min. faminedhu = unu pagu de fàmini (nadu in suspu, fàmine meda); bellu fàmini, fàmine bonu = apititu meda; f. cubidu = fàmine chi si tenet e si sufrit de tempus meda; f. a sintzu, a chitu, a ràglia = meda, fàmini de chini est tempus e tempus cun pagu papai; abba pro f. = bufai àcua a su postu de papai; èssere unu mortu de f. = campai in poberesa manna; f. caninu = ispétzia de maladia chi pigat a papai a papai; èssere a f. = tenni pagu cosa de papai; èssere barrivaladu de su f. = èssiri aici tanti de diora sentza de papai de no pòdiri movi mancu is barras; èssere morindhe, tzegu de su f. = tènniri fàmini meda, èssiri famiu, tènniri gana manna de papai
Frases
fàmini fintzas a coi no est fàmini malu ◊ mi at bénnidu fàmine e no apo ispetadu a mesudie a manigare ◊ benide beneitos de babbu meu, ca apo tentu fàmine e mi azis dadu a mandhigare! ◊ ch'est tardu e tenzo fàmine ◊ tota die chentza manigare, so tzegu de su fàmine! ◊ si istas a s'assaza assaza ti leat su fàmine ◊ mi catzaio su fàmine cun sa frúture ◊ unu bellu fàmini… ias a biri ca dh'iant a papai custa cosa!
2.
su fàmini de su gatu chi s'iat papau sa coa a móssius!…◊ nci fiat su fàmini a chintzu ◊ su fàmini de tziu Andriolu, chi si fiat papau sa mola cun su bestiolu ◊ sos annos de sa gherra fint annadas de fàmine, lampu!
3.
est légiu che su fàmini ◊ portat fàcia de fàmine
Sambenados e Provèrbios
prb:
su fàmene no giughet ogos ◊ fàmine no at leze
Ètimu
ltn.
*famen
Tradutziones
Frantzesu
appétit,
faim
Ingresu
appetite,
hunger
Ispagnolu
apetito,
hambre
Italianu
appetito,
fame
Tedescu
Appetit,
Eßlust,
Hunger.
insutzuligài , vrb Definitzione
batire fàmene, apetitu, disígiu, gana; fàere inchietare su cane
Sinònimos e contràrios
agganire,
alluscai
/
airai,
arrannegai,
collobbiare,
inchietae,
inciulai,
infuterare,
intziminire,
suberiare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aiguiser l'appétit,
donner l'envie (de),
agacer
Ingresu
to irritate,
to whet s. o.'s appetite
Ispagnolu
despertar el apetito
Italianu
stuzzicare l'appetito,
inuzzolire,
irritare
Tedescu
den Appetit reizen,
begierig machen,
reizen.