aperfilàdu , agt Sinònimos e contràrios fine 1 2. sa múida de su bentu poniat in d-un'annicu aperfiladu onzi cosa Ètimu spn. perfilado Tradutziones Frantzesu mince Ingresu thin Ispagnolu fino Italianu sottile Tedescu dünn.

atíza , nf: tiza* Definitzione orrughedhu a pigighedhu fine de carre morta chi s’istacat de sa pedhe Sinònimos e contràrios atògia, cadassa, crosta, freadu, muga, pagiagoda, solla, tizola Tradutziones Frantzesu tranche mince Ingresu thin slice Ispagnolu pizca Italianu fétta sottile Tedescu dünne Scheibe.

cannaínza, cannaínzu , nf, nm, agt Definitzione cosa a usu de fune, su cambu longu longu e fine de unas cantu erbas (es.: pisu, intretzu, mimira, fintzes pigionàciu), ma podet èssere fintzes una fune fine; nau de ccn., artu meda e iscarritzinu, istrígili (e dhu narant de animales puru) Sinònimos e contràrios cannàile, sirba / giangalloi, iscalandrone Frases cannainzu meda at fatu su basolu, ma basolu pagu! ◊ apo intritzatu cannainzas fatas de zuncu 2. za ndhe at fatu de cannainzu, cussu zòvanu: no colat in za zanna de cantu est artu! 3. bi aiat unu fiotu de fiados cannainzos Tradutziones Frantzesu tige mince et très longue Ingresu very long and thin stalk Ispagnolu tallo sutil y largo Italianu stèlo o fusto lianóso, sottile e mólto lungo Tedescu langer und schmaler Stiel.

chíma , nf, nm: chimu 1, cima Definitzione su coromedhu de is matas, is partes prus artas o prus atesu de su truncu de is matas (e po cussu fintzes is prus fines e modhes); genia de candhelita chi bogant is erbas ue apustis faent su frore, ma pruschetotu is litos betzos (Hyoseris radiata, itl. radicchio selvatico)/ cima de làtia, de gureu, de indívia, de càuli Sinònimos e contràrios cimixedha, coma, coramedhu, frandha 1, puntioledha, rampu / síriu Frases sas àrbures faghent su frutu in chimas ◊ in sas chimas sos puzones godint gioghitendhe ◊ su cardu, sa latuca, sa tzicória sunt boghendhe sa chima ◊ candho sas erbas bogant sa chima sunt apunta a fàghere su fiore ◊ fit cun su chimu de s'olia che columba ◊ su bentu movet sos chimos de sas matas 2. in beranu essit sa chima ◊ sos pisedhos essiant a chima, unu tempus: como no cherent mancu tzoculates! Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. cima Tradutziones Frantzesu bout tendre et mince des plantes et de certaines herbes Ingresu cyme Ispagnolu cogollo Italianu punta tènera e sottile delle piante, gètto di alcune èrbe Tedescu Trieb, Sproß.

filiàca, filiàche, filiàghe , nm, agt Definitzione s'ambidha candho est pitichedhedha, ambidha fine; chi est fine coment'e filu, de carena fine meda Sinònimos e contràrios curricurre, filistredha, filóstrigu / iltrízile 2. isse fit sempre filiaghe e como fintzas topu Terminologia iscientìfica psc Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu anguille mince Ingresu slim eel Ispagnolu anguila pequeña Italianu anguilla sottile Tedescu kleiner, dünner Aal.

filistrèdha , nf Definitzione ambidhedha fine Sinònimos e contràrios curricurre, filiache, filóstrigu Terminologia iscientìfica psc Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu anguille mince Ingresu slim eel Ispagnolu anguila pequeña Italianu anguilla sottile Tedescu dünner Aal.

fíne 1 , agt: fini 1 Definitzione chi est de pagu grussària; segundhu de ite si foedhat, chi est delicau, díligu, giustu, educau / min. finedhedhu, finevine Sinònimos e contràrios fínicu, lecu, sútile / delicadu | ctr. grussu, russu / grosseri Maneras de nàrrere csn: mentes fines = is memórias, su ciorbedhu a parti e àtera de su fronti; segare, maghinare, pistare a f. = a manera chi sa cosa essat cantu prus minuda; fàghere, triballare in f. = bene, a manera chi donzi mímina cosa resurtet fata bene cun incuru; contai a fini a fini = nàrrere, in su contu, donzi mímina cosa; andhare f. chei s'óstia = atentus meda a no fai mali a nemus; abba f. = faedhendhe de mare o lagu, abba bassa, faedhendhe de próida, a butios minudedhos Frases custu est filu tropu fine e no agguantat ◊ portat is didus aici finis ◊ essit de mari e s'istrumpat in s’arena fini fini ◊ sa robba fine no faghet caentu che a sa russa ◊ is muros de mesu tra un'aposentu e un'àteru bollent fines 2. sas criaduras ant sentidu piús fine chi no nois mannos 3. sa fígia mia bella, pintura fata in fine! Sambenados e Provèrbios prb: mellus a furriae de s'abba fine ci no de sa grussa Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu fin, subtil Ingresu thin Ispagnolu fino Italianu fino, sottile Tedescu dünn, fein.

lécu , agt Definitzione nau pruschetotu de paperi, de orrobba, chi no tenet corpus, finivini, de pagu agguantu, de pagu fortza; dhu narant fintzes de gente in su sensu de delicau in su fàere, chi faet contu de dónnia mínima cosa Sinònimos e contràrios débbile, fiacu, fine 1 / físchidu | ctr. folte, grussu Maneras de nàrrere csn: filu lecu = fine; minestra leca = broosa meda; terra leca = de pagu fortza, de logu malu pedrosu; scèti lecu = podha; ómine lecu = chi no tenet frimmesa, de pagu caràtere, chi si lassat leare a su chi cherent sos àteros Frases mi acosto a cussos crecos e abbaidanne tra sos rampos lecos bio rampos sicos ◊ sos cascos chin sos istiros li faghent su dossu lecu (P.L.Dettori)◊ est lecu lecu che candhela de chera, lanzu, mortu de fàmine ◊ sunt fortes, no sunt de bratzu lecu! ◊ proite ti as postu custa gonna leca leca? 2. giai ses leca puru: e lassadhu nàrrere! Tradutziones Frantzesu faible Ingresu weak, thin Ispagnolu débil, sutil Italianu débole, sottile Tedescu schwach, dünn.

pigiólu , nm: pizolu Definitzione su pigighedhu fine de cosas de papare, de sa pedhe, de àteru, ma fintzes su corgiolu grussu / su pizolu de s'ovu = siat sa corza, siat su pizighedhu de intro chi abbarrat atacadu a sa corza (candho s'ou est crú) Sinònimos e contràrios pidhoncu, villuncu / còglia, colzola, scroxu 2. scoinandu sa fà nci betada su papu a s'àliga e su pigiolu a su palini! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu membrane Ingresu membrane Ispagnolu membrana Italianu membrana, strato sottile Tedescu Membrane.

schirriólu , agt Definitzione nau mescamente de sa carena de sa gente, chi est fine, unu pagu coment'e làngia Sinònimos e contràrios finigosu, iltrízile, istincu, marriu, scarritzinu, sicadinu, stinghiritzu | ctr. russatzu Frases cussu est giòvunu schirriolu, giòvana schirriola ◊ s'ispiga s'annu fiat abarrada schirriola, cun pagu trigu 2. ponincedhis unu terrori in custa genti schirriola! Terminologia iscientìfica zcrn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mince Ingresu puny Ispagnolu esmirriado, alfeñique Italianu sottile, mingherlino Tedescu dünn, schmächtig.

sútile, sutíle , agt: sutili Definitzione chi est de carena istrízile, fine, làngia Sinònimos e contràrios drízile, fini 1, iltrízile, isútile, stinghiritzu | ctr. grussu, russatzu Frases sútile e sica fit che canna, lezera e lestra che crabola ◊ s'ebba de Giorzi est sútile e lezera (B.Truddaju)◊ cussa baghiana est sutile che anedhu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu mince Ingresu thin Ispagnolu esbelto Italianu sottile, snèllo Tedescu dünn, schlank.

«« Torra a chircare