grànu , nm Definitzione su sèmene de unas cantu erbas, ma mescamente de is laores; pibione de àghina, fintzes frutu de unas cantu tupas o matas (es. murta, lidone); biculedhu de cosa piticu, tundhitu, coment'e arena; fintzes una genia de ammosta o figura chi si faet in s’orrobba, mescamente in tessíngiu / min. granichedhu, granixedhu; sos granos = sa gràtzia, su lori chi ghetant a is cojaus nous bessendi o torrendi de crésia Sinònimos e contràrios nau 1, ranu / gràtzia Frases de sa fava, a tie su granu e a mie su corju?! Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. granum Tradutziones Frantzesu grain, pépin Ingresu grape, grain Ispagnolu grano Italianu chicco, granèllo Tedescu Korn.
rànu , nm Definitzione su sèmene (upm) de unas cantu erbas, ma pruschetotu de is laores; orrughedhu piticu, tundhu, de css. cosa / min. ranighedhu, ranedhu; trigu a mesu r. = abbiveradu, mesu aortitzu / betare sos ranos a sos isposos = ghetai sa gràtzia Sinònimos e contràrios granu*, nau 1 / gràtzia Frases sunt isetendhe a pònnere ranu s'orzu, su trigu, s'avena ◊ cantos ranos maduros màrghinas! ◊ su ranu semenadu naschet, creschet, faghet sede, si aupat, bogat s'ispiga e ingranit ◊ acolli su ranu, fizu meu, ca custas sunt sas gràtzias de Deu! ◊ a ranu a ranu si faghet su muntone 2. semus ranedhos de terra ansida in s'aera intemperiosa (G.Orgolesu) 3. comente sunt colados in carrela, sos isposos, lis amus betadu sos ranos Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu grain Ingresu grain Ispagnolu grano Italianu chicco, granèllo Tedescu Korn, Funke.
rànza , nf Definitzione orrugu pitichedhedhu de ccn. cosa, cosa pagu pagu Sinònimos e contràrios granzuta, rena Frases ranzas de sale, de nie, de tempus ◊ cun sos píberes usa reguardu, su sale ponebbilu a ranza a ranza ◊ est un'incunza lanza: fischinidas de ànima e de coro si coglint chei s'oro a ranza a ranza ◊ che ranzas de sale si ant a sòlvere sas pupias suas! 2. biso ranzas de fortuna ◊ mi so imbenujadu limosinendhe ranzas de terrinu inue piantare rughes de vida ◊ sos prófugos de Oriente sunt limosinendhe ranzas de terrinu Tradutziones Frantzesu grain Ingresu particle Ispagnolu grano, brizna Italianu granèllo Tedescu Funke.
renighèdha , nf Definitzione min. de rena, arena pitichedhedha Sinònimos e contràrios granzuta, remu 1 Tradutziones Frantzesu grain Ingresu grain Ispagnolu arenilla Italianu granèllo Tedescu Korn.