carrucàre , vrb: carrugare Definitzione portare a carruga, carrare o portare su trigu, su laore, a s'argiola po dhu treulare, a domo a dh'incungiare Sinònimos e contràrios assedare, isseidare Frases los bido carruchendhe in sas costeras cun sa màrghine a cúcuru ◊ bi cheriat su carru a carrugare trigu e lana ◊ carrucat a s'arzola sos mannucros de su tricu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu porter les graines à l'aire Ingresu to carry grain to barnyard Ispagnolu rebañar el trigo en la era Italianu portare il grano all'àia per la trebbiatura Tedescu den Weizen auf den Dreschplatz bringen.
grànu , nm Definitzione su sèmene de unas cantu erbas, ma mescamente de is laores; pibione de àghina, fintzes frutu de unas cantu tupas o matas (es. murta, lidone); biculedhu de cosa piticu, tundhitu, coment'e arena; fintzes una genia de ammosta o figura chi si faet in s’orrobba, mescamente in tessíngiu / min. granichedhu, granixedhu; sos granos = sa gràtzia, su lori chi ghetant a is cojaus nous bessendi o torrendi de crésia Sinònimos e contràrios nau 1, ranu / gràtzia Frases de sa fava, a tie su granu e a mie su corju?! Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. granum Tradutziones Frantzesu grain, pépin Ingresu grape, grain Ispagnolu grano Italianu chicco, granèllo Tedescu Korn.
nàu 1 , nm Definitzione su sèmene de unas cantu erbas, ma mescamente de su trigu e totu is laores / min. nauxedhu Sinònimos e contràrios granu*, ranu Frases s'ispiga portat is naus, is naus portant sa camisedha o capa chi finit cun s'arista Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu grain Ingresu grain Ispagnolu grano Italianu chicco Tedescu Korn.
órriu 1 , nm: úrriu Definitzione cadinu de preta o tiras de canna, mannu meda, po pònnere laore chistiu / mannu cantu un'ó. = mannu meda Sinònimos e contràrios cadinu, granale, lóscia Frases su trigu est siguru in s'órriu ◊ annos de fadigas acolumant sos órrios de sos matimannos ◊ in nedhue bi at órriu seguru, sas incunzas sunt totu devastadas Terminologia iscientìfica stz Tradutziones Frantzesu gros panier cylindrique à provisions Ingresu cylindrical basket of interlaced canes to keep grain Ispagnolu hórreo Italianu granàio cilìndrico di canna intrecciata Tedescu Strohkorb für den Weizen
rànu , nm Definitzione su sèmene (upm) de unas cantu erbas, ma pruschetotu de is laores; orrughedhu piticu, tundhu, de css. cosa / min. ranighedhu, ranedhu; trigu a mesu r. = abbiveradu, mesu aortitzu / betare sos ranos a sos isposos = ghetai sa gràtzia Sinònimos e contràrios granu*, nau 1 / gràtzia Frases sunt isetendhe a pònnere ranu s'orzu, su trigu, s'avena ◊ cantos ranos maduros màrghinas! ◊ su ranu semenadu naschet, creschet, faghet sede, si aupat, bogat s'ispiga e ingranit ◊ acolli su ranu, fizu meu, ca custas sunt sas gràtzias de Deu! ◊ a ranu a ranu si faghet su muntone 2. semus ranedhos de terra ansida in s'aera intemperiosa (G.Orgolesu) 3. comente sunt colados in carrela, sos isposos, lis amus betadu sos ranos Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu grain Ingresu grain Ispagnolu grano Italianu chicco, granèllo Tedescu Korn, Funke.
renighèdha , nf Definitzione min. de rena, arena pitichedhedha Sinònimos e contràrios granzuta, remu 1 Tradutziones Frantzesu grain Ingresu grain Ispagnolu arenilla Italianu granèllo Tedescu Korn.