Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
fédu , nm: fedus,
fetu Definitzione
criadura, su fígiu, is fígios, siat de gente e siat de animales, chentza naschios o fintzes candho funt piticos
Sinònimos e contràrios
scedu
/
pisedhina
Maneras de nàrrere
csn:
èssere de primu f. (nau de fémina, de animali) = chi at fatu/angiau su primu fillu; catzare su f. = aurtire, fàghere su fedu chentza lómpidu; èssere de su matessi f. de un'àteru = àere su matessi tempus, èssiri avedalis; dare f. = pònnere sos crabitos a súere; débbili che f. = débbile, díligu meda; mascu de f. = mascru berbeghinu
Frases
sa crapa anzat a cropa e a bortas fachet tres fedos puru ◊ cust'animale zughiat su fedu mortu in bentre ◊ currendhe a tota fua, s'ebba si giughet fedu ndhe catzat su fedu!
2.
zente meda bi aiat riunia: betzos, giòvanos, minores e fedu ◊ tue no ses piús fedu: che ses antzianu! ◊ sendhe fedu benio a inoghe a regòllere sa fruta de cust'àlvure ◊ fais is cosas coment'e su fedu! ◊ su fedu funt in iscola
3.
fizu meu est de su fedu de fizu tuo
4.
su fedighedhu in bidha est essiu pro fàere s'allelleu pro fàere a pròere
Ètimu
ltn.
fetus
Tradutziones
Frantzesu
embryon,
fœtus,
enfants
Ingresu
embryo,
fetus,
children
Ispagnolu
feto,
prole
Italianu
embrïóne,
fèto,
pròle
Tedescu
Embryo,
Fetus,
Fötus,
Kinder (Pl.),
Jungen (Pl.).
seriòne , nm: sirione,
sirioni,
tirione Definitzione
pigione o cambu nou chi bogant is sèmenes naschindho (ma dhu narant fintzes de su chi bogat sa chibudha a conca, s'àgiu, sa patata cumenciandho a naschire), fintzes pigionatzu de is matas; in cobertantza, sa natura de s'ómine
Sinònimos e contràrios
cirrione,
grillu 1,
inseurru,
síriu,
tudhu,
tzirriotu
Frases
ses cari biancu che sirione naschitu suta de preta! ◊ chi unu sirione potat essire dae sa terra chene órdine issoro los ofennet prus de una fusilata, ca su sirione est sinnu de sa vita chi timent (M.Pira)◊ sa chibudha est totu boghendhe su sirione
Terminologia iscientìfica
rbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plumule,
thalle,
bourgeon
Ingresu
embryo,
sprout
Ispagnolu
embrión,
plúmula,
tallo,
brote
Italianu
embrïóne,
plùmula,
tallo,
germòglio
Tedescu
Embryo,
Knospe,
Thallus,
Sproß.