abboniàre , vrb Definitzione essire bonu, erricu, istare méngius de salude e de prupas; a logos, rfl. passare s'arrennegu, sa fúria / a. a ccn. = chircare de l'iscusare, de lu difèndhere Sinònimos e contràrios agiuventare, assusai, imbonire, impannitzirisí | ctr. allassorie, indisichire Frases sa pira como est abboniendhe 2. za si sunt abboniados, cun totu cussu interessu chi lis ant lassadu! 3. unu tempus fit a malu tretu, ma dae candho est sanadu si est fintzas abboniadu 4. sa nonna si fit arrennegada meda ma daghi si est abboniada at torradu a dimandhare sa neta Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prospérer Ingresu to flourish Ispagnolu prosperar, gozar de buena salud Italianu prosperare Tedescu sich bessern, gedeihen.

nedidèsa , nf Definitzione nau de gente e de cosas, su èssere nédidos, chentza neghe e ne unu néciu, chentza pecos, sanos e bonos Sinònimos e contràrios innidesa, sincheresa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu intégrité, santé Ingresu integrity, health Ispagnolu integridad, salud Italianu integrità, salute Tedescu Integrität, Makellosigkeit, Unbescholtenheit.

salúdu , nm: saluru, salutu Definitzione su istare e su s'intèndhere bene, chentza males a sa carena, su èssere sanos; su saludare, fintzes foedhu chi si narat bufandho (e si arrespondhet Bonubroe! o, bufandho in duos o medas, Saludu! etotu) Sinònimos e contràrios salude / ttrs. sarudu Maneras de nàrrere csn: salutu sordatinu = su saludu acomenti dhu faint is sordaus; negare, mòere su s. a ccn. = faltai apostadamenti de dhu saludai Frases m'imbenujo coment'e donzi die, Nostra Segnora bella de su saludu! ◊ ti dimandho saludu solamente: no cherzo tancas e ne zarras de oro ◊ fit orioladu pro su saludu de s'amigu ◊ tue prègadi su saludu e a issos làssalos istare! 2. prite mi negas su saludu? ◊ timis chi s'àteru ti donit su saludu e tui si dhu depas torrai?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu salut, santé Ingresu greet, health Ispagnolu salud, saludo Italianu salute, saluto Tedescu Gruß, Gesundheit.

sanidàde, sanidàdi , nf Definitzione su èssere sanu, sa salude; s'organizatzione chi pertocat sa cura de is maladias / ógiu de s. = zenia de meighina fata cun erbas Sinònimos e contràrios salude | ctr. mabadia Frases tui donas sanidadi a is malàdius 3. mi croco e mi batis una tassa de ógiu de sanidade po su dolore, ca mi torrat in trassa! (R.Sardella) Tradutziones Frantzesu santé Ingresu soundness, health board Ispagnolu sanidad, salud Italianu sanità Tedescu Gesundheit.

tacài 1 , vrb: tacare Definitzione pònnere taca, imbrutare faendho tacas; nòghere a sa salude Sinònimos e contràrios ammaciae, macrare, maculai 1, punciai | ctr. smanciai / aciacai, atzacorare, inciacai, nòcere, tachignare, tunconire Frases no bortes s'imbustu a s'infache, si no cheres a lu tacare ◊ su sutzu de sa melaeranu tacat e no ndhe andhat prus ◊ e za no tacat, mih, su mústiu!…◊ si no ti pones guantes a tirare erba ti tacat sas manos 2. su bentu fritu no ti at mai tacadu e ne fatu male ◊ su bene sou za est seguru: no siat chi bi lu tachent sos fritos de bennarzu, puru!… Ètimu ctl. tacar Tradutziones Frantzesu tacher, nuire Ingresu to stain, to injure Ispagnolu manchar, perjudicar la salud Italianu macchiare, chiazzare, nuòcere Tedescu beflecken, schaden.

«« Torra a chircare