codiàlzu , agt: codiarzu Definitzione nau de ccn., chi istat o abbarrat a códias, chi lassat istare (o faet male sa cosa) po mandronia o cricat de no ndhe fàere; chi portat códias, trassas Sinònimos e contràrios coilongu, filísigu, ilvioladu, iscuidadu, mandronàciu, praitzosu / trasseri | ctr. apensamentau, penciamentosu 2. cussu est codialzu che unu matzone! Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fainéant Ingresu slothful, shirker Ispagnolu perezoso, holgazán Italianu neghittóso, scansafatiche, lavativo Tedescu faul.
disabbútu , agt: disabudu Definitzione chi est chentza trebballu a fàere, chi no est faendho nudha de faina (nau de logu, chi est buidu, abbandhonau); chi at pérdiu s'abbitúdine a calecuna cosa; chi no est pentzandho o no atuat a sa cosa chi est faendho o chi dhi funt naendho / domo disabbuta = chi no b’istat neune, serrada, fintzas líchida, chentza trastes e ne àteru de su chi serbit mescamente a manigare Sinònimos e contràrios disimperau, disocupadu, ibbàidu, ibbautu, irberzadu, líchidu 1 / disabesau, disabesu / ammammalucadu, ilfatziennadu, isàbbitu, isagherau | ctr. afainadu, impreadu Frases sos disabudos chene trabballu sunt medas ◊ a unu pastore che li aiant picau su bestiàmene pínnicu e gai fit restau disabudu ◊ tocat a tentare sos sartos prima chi los allugant, za bi ndhe at de zòbanos disabudos in chirca de zorronada ◊ est a cascos ca sa frente est disabuta! 2. andhade a compidare sa dommo mea ca commo est disabbuta e che at a èssere ruendhe! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sans travail, désœuvré Ingresu unemployed, idle Ispagnolu desempleado, holgazán Italianu disoccupato, sfaccendato Tedescu müßig.
ilviolàdu , pps, agt: irbiolau, irvioladu Definitzione de ilviolare; nau de ccn., chi no tenet pistighíngiu, chi no si leat pentzamentu, chi est chentza fàere Sinònimos e contràrios trancuillone / disabbutu, disimperau, ifainadu / filísigu, iscuidadu | ctr. apensamentau, penciamentosu 2. de su palatu si pesant lizeris fiamedhas chi durant che penseris de ómines betzos e ilviolados ◊ so irvioladu e ndhe apo sa cara in terra Tradutziones Frantzesu inoccupé, oisif, distrait Ingresu inattentive, inactive Ispagnolu inactivo, holgazán Italianu inoperóso, svagato Tedescu untätig, gedankenlos.
irvaliendhàdu , agt Definitzione chi abarrat in giru chentza cumbinare nudha, perdendho tempus Sinònimos e contràrios ifainadu, peldulàriu, rundhajolu, rundhellu Frases in su cuzolu de su campanile dai su manzanu a su sero si acoiletant sos vetzos e sos irvaliendhados Tradutziones Frantzesu fainéant Ingresu sluggard Ispagnolu holgazán Italianu fannullóne Tedescu Faulenzer.
iscampiabías , nm Definitzione chie istat abbaidandhosi is orrugas, chentza fàere nudha, in giru, ammandronau Sinònimos e contràrios cariapedhes, irreguladu, iscaminadu, peldulàriu Ètimu itl. scampavia Tradutziones Frantzesu casse-cou Ingresu daredevil Ispagnolu holgazán, balarrasa Italianu scavezzacòllo Tedescu Lotterbube.
oréri , nm Definitzione chie costumat a istare chentza fàere, chi istat contandho is oras, prus che àteru po sa mandronia Sinònimos e contràrios codialzu, filísigu, ilvioladu, mandronàciu, praitzosu | ctr. marasadore, trabagliante Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fainéant Ingresu idler Ispagnolu holgazán, gandul Italianu scansafatiche, perdigiórno Tedescu Taugenichts.
pedisecàu , agt: peisegadu Definitzione chi portat pei segau, chi est tzopu, nau in cobertantza e cun tzacu de unu chi campat apitzu de is àteros (su porcu peisegadu = aténdhiu in totu chentza si mòvere a logu), chi pretenet totu de is àteros Sinònimos e contràrios codialzu, ilvioladu, mandronàciu, praitzosu | ctr. marasadore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fainéant Ingresu lazybones Ispagnolu holgazán, gandul Italianu scansafatiche Tedescu Faulenzer, Müßiggänger.
pirastràju , agt: pirastrari, pirastràriu Definitzione chi andhat macu po su pirastu, istat cricandho pirasru, ma nau sèmpere in cobertantza po bagamundhu, chi istat sèmpere in giru Sinònimos e contràrios bandhuleri Frases istat continu fatu a mie che cane pirastràriu ◊ brutu cane pirastraju: àscia de raju chi ndhe isperdat sa zenia! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu errant, fainéant Ingresu wanderer, loafer Ispagnolu callejero, vagabundo, descarriado, holgazán Italianu randàgio, fannullóne Tedescu streunend, Nichtstuer.