abbudhàdu , pps, agt Definitzione de abbudhare; chi at papau meda; chi dh'ant puntu; chi est pirmau (mau de s'aera, annuada) Sinònimos e contràrios mascadu, satzau / puntu 2 / cdh. riadhatu / abbudhonadu Frases ndh'at avassadu puru, mih, candho s'est bene abbudhadu! 2. arratza de zente abbudhada, chi no cheret prus minestrone! ◊ sos batos no ant chérfidu macarrones: abbudhados sunt! 3. su sole si ch'est frantu a crista bàscia: in s'aera abbudhada e tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia Tradutziones Frantzesu rassasié Ingresu satiated Ispagnolu lleno, harto Italianu satóllo Tedescu satt.
arrósciu , pps, agt: (ar-ró-sci-u) arrúscidu, orróschiu Definitzione de arròsciri; chi no ndhe tenet prus gana Sinònimos e contràrios cascaviadu, strufudhiu Frases gei dh'apu arrosciedhu!… 2. arrúscida za est arrúscida, muzere mia, ma, si mi brigat, finas sos becos in conca li fato essire! ◊ seu arrósciu che mobenti arréndiu!◊ dhu tenei arrósciu e nci dh'apu bogau! Tradutziones Frantzesu lassé, en avoir marre Ingresu bored Ispagnolu harto Italianu annoiato, stufo Tedescu gelangweilt.
atàtu , agt, nm, pps: satzu, tatu Definitzione de atatare; chi est tzatzau, chi tzatzat, chie est tzatzau / dare a. a ccn. = donai soddisfatzioni (po cosa chi no si depit) Sinònimos e contràrios afiancu, mascadu, pienu, satzau, zibbu / mànigu Frases s'ama est torrada atata a su pasciale 2. totu sos poveritos sunt mandrones, pro sos atatos, ca no ant connotu fàmene, afannos e aflissiones (P.Mereu)◊ sa bindita no daet atatu, ma dolores ebbia 3. totus ant mandhigadu e si sunt atatos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rassasié, rassasiement Ingresu replete, satiety Ispagnolu harto, lleno, hartazgo Italianu sàzio, satollaménto Tedescu satt, Sättigung.
ciaciàtu , agt: satzau, tzatzatu Definitzione tzatzau, chi at papau bene Sinònimos e contràrios afiancu, atatu, mascadu, pienu, zibbu | ctr. famidu Tradutziones Frantzesu rassasié Ingresu replete Ispagnolu harto, lleno Italianu sàzio Tedescu satt.
mascàdu , pps, agt: mascau Definitzione de mascare; chi at papau de s'intèndhere prenu, tzatzau; chi no est in su bisóngiu, chi istat bene coment'e rédditu / fàghere ccn. cosa a ora mascada = a disora, candu s'istrobbat o andat mali Sinònimos e contràrios afiancu, atatu, introtzu, pienu, satzau, zibbu / abbumbadu, assansiadu | ctr. famidu / bisonzile Frases mi so mascadu de abba e no apo gana de manigare ◊ sos poledhos isfainados si sunt mascados de fenu sicu 2. s'animale mascadu si connoschet a fiancos ◊ tenet sos boes sèmpere bene mascados 3. sa zente mascada no ndhe conchistat de cosa: la perdimentat, frundhit fintzas sa cosa bona! 4. beni a domo, ma prusaprestu no benzas in ora mascada! Tradutziones Frantzesu rassasié, repu Ingresu sated, sate Ispagnolu harto, satisfecho Italianu saziato, sàzio, satóllo, sàturo Tedescu gesättigt, satt.
pàschidu , pps, agt: pàsciu (pà-sci-u) Definitzione de pàschere, pasci, pàsciri; chi at pàschiu, chi est a bentre prena Sinònimos e contràrios papau / mascadu, satzau 2. su madrigadu est recuidu pàschidu ◊ sa lana est totu pàschida ◊ candho s'ànima est pàschida dae milli oriolos, bellu est a pensare a tie! (C.Meridda)◊ incui ammeriada s'arei orromighendu sa pastura pàscia ◊ custa tanca est pàschida e tocat a trubbare ◊ is crabas nostas furiant prus pàscias e bogànt prus lati Tradutziones Frantzesu bien nourri Ingresu nourished Ispagnolu saciado, harto Italianu pascolato, pasciuto Tedescu wohlgenährt.
satzàu , pps, agt: assassadu, ciaciatu, tzatzatu Definitzione de satzai; chi at papau, chi s'est prenu papandho Sinònimos e contràrios afiancu, atatu, introtzu, mascadu, pienu, zibbu | ctr. famidu, sciamigau 2. satzadedhu cussu gatu…, portat sa brenti parit unfrau! Tradutziones Frantzesu rassasié Ingresu satiated Ispagnolu harto, lleno Italianu sàzio, satóllo Tedescu satt.