acioadúra , nf Definitzione ponnere is ciòs, nau prus che àteru po is crapitas e po is ferros de un'animale; tocadura de ciou, su pitziare s'animale in sa carre bia ponendhodhi is ciòs Sinònimos e contràrios acioladura, cravadura, inclavadura, intzoadura, puntzadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu clouage Ingresu nailing Ispagnolu remachado, el clavar Italianu inchiodatura, chiodatura Tedescu Benagelung, Hufbeschlag.

acioàe, acioài , vrb: aciuai, tzoare 1 Definitzione pònnere is ciòs, pònnere is ciòs ferrandho is animales, o a su fundhu de is crapitas Sinònimos e contràrios aciolai, atacitai, imbullitare, intzoare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu clouer Ingresu to nail Ispagnolu clavar Italianu inchiodare, chiodare Tedescu benageln, beschlagen.

clavài , vrb: aclavare, clavare, crare 1, cravae, cravai, cravare, cravari Definitzione pònnere craos o intrare coment'e craos; fàere intrare a fortza, o intrare a fortza o in logu chi no si depet; pònnere o istare firmos coment'e incravaos (e deosi fintzes impressare); lòmpere, giare a pitzu de ccn. o a calecuna cosa, iscúdere, imbolare, trummentare, brigare / cravau! = frimmu! asseliadu! Sinònimos e contràrios ciaitare, cravitare, inciaire, inclavai, incravillai, incraitare, obbilai / criviri, fichire, intrare, istichire, tzacare / furriai, isciúdere, lòmpere 2. a Cristus dhi ponint una corona de ispina in conca, cravendidha a forti ◊ fuit cravandosiche in s'abba ◊ ube tiàulu ti nche ses cravau? ◊ cun sa picioca, comenti si seus bistus si seus cravaus apari, eus incarrerau a si basai chi no si ndi podiaus prandi! 3. s'est cravara ananti a issu ◊ cravau ingunis abarra! 4. su cani s'est cravau a su malloru ◊ po dhui acostai, cussu dimóniu si cravat che unu cani! ◊ fut unu murrúngiu de cani fertu chi fut po si cravai ◊ ant cravau perda a crobitura ◊ ant cumenciau a si pigari foedhos, a brigari e peri a si cravari Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enfoncer Ingresu to hammer Ispagnolu clavar Italianu confìggere, conficcare, ficcare Tedescu einschlagen, einrammen.

cravillài, cravillàre , vrb: crivillai Definitzione pònnere craos, firmare cun craos Sinònimos e contràrios craitare, incravare, puntzare | ctr. ilgiaitare Frases pòberus Cristus, afuetaus e cravillaus de tírria e prepoténtzia! ◊ dh'ant postu in gruxi: sa mamma atitendi e issus cravillendi!◊ sas tàulas cravilladhas bene!◊ s’aremigu ti at cravillau dógnia punta de ossu e su coro Ètimu ctl. clavillar Tradutziones Frantzesu clouer Ingresu to nail Ispagnolu clavar Italianu inchiodare Tedescu nageln.

fichíre, fichíri , vrb Definitzione pesare, pònnere prantau, pesaresindhe istrantàgiu, in pei; istichire, pònnere aintru de ccn. cosa a fortza, a incracadura Sinònimos e contràrios arritzare, clavai, ficare, fíchere, incasciae, incotzigare, istichire, pesai, pichire, tzacare | ctr. arrúiri, colcare / bocare Maneras de nàrrere csn: fichirisí un'idea in conca = tzacaresiche o pònneresi carch'idea in conca; fichire in bonu = ghetai géniu, pònnere amore, leare a bon'ogru; fichire in malu = tènniri malu sànguini a unu, tènniri tírria; èssere comente la fichit = comente l'afilat, acomenti dha pigat; fichire a oju = castiai cun disígiu; fichirebbei su cúcuru (in calecuna cosa)= perderebbei ma sighire a triballare, a fàghere su matessi Frases fíchidi reu e iscúltami bene! ◊ Giuanne no podet fichire a nudha ca est freadu ◊ candho est essidu su zuighe si ndhe sunt totugantos fichidos ◊ apenas fichidu, intendhet sas ancas modhes, azummai a tremuledha ◊ fichimus turres e digas 2. de sa brigúngia, si nci est fichiu in s'istampu prus piticu ◊ at fichidu unu giau in su muru ◊ fichirinci is didus in buca e circa de ndi caciai totu! 3. cussu nci fichit su nasu in dónnia cosa ◊ si ficheit in conca s'idea de l'apostare tota note pro l'agatare ◊ bi l'at fichida in bonu e lu giughet in pranta de manu ◊ bi l'at fichida in malu e calesisiat cosa fatat no li aggradat ◊ sa zente est comente la fichit: boga sa fama e drommi! ◊ cudha peta fit calda calda chi cheriat fichida a oju pro su fiagu bellu chi teniat ◊ su pastore a bortas faghet annadas bonas e ballanzat, a bortas bi fichit su cúcuru e ndhe perdet sacu e sale Ètimu itl. ficcare Tradutziones Frantzesu se lever, enfoncer Ingresu to stand up, to stick Ispagnolu levantarse, clavar, hincar Italianu alzarsi in pièdi, conficcare Tedescu aufstehen, einschlagen.

giaitàre , vrb: ciaitare Definitzione pònnere is craos, firmare calecuna cosa cun is craos; firmare una cosa coment'e chi siat manténnia a craos Sinònimos e contràrios cravillai, inclavai, obbilai Frases a Cristos l'ant ruspiadu, presu e giaitadu a sa rughe 2. ite ratza de idea e de mania chi in conca giughet fissa e giaitada! (F.Sechi)◊ cussos sunt giaitados a su letu, màrturos a vida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu clouer Ingresu to nail with big nails Ispagnolu clavar Italianu inchiodare con grossi chiodi Tedescu festnageln.

inferchída , nf Definitzione su iferchire, su fichire calecuna cosa, acropare a punghidura / i. de arrustu cun s'ispidu = ischidonada Sinònimos e contràrios fichimentu, infrichimentu, iferchidura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enfoncement Ingresu hammering in Ispagnolu clavar, hincar Italianu conficcaménto Tedescu Einschlagen.

intzudhíre , vrb Definitzione intrare unu pagu a fortza in logu malu, difícile, de malesa, de gente meda Sinònimos e contràrios atzutzudhire, fichire, ifertzire, imbèlghere, incotzigare, infruncuai, intzutzudhire Frases no ti agatant mai in posse: no isco inue ti che intzudhis! ◊ si che intzudhiat in totue fintzas si no bi aiat logu ◊ si no intzudhis, cun totu custas màchinas no colas mai! ◊ a ue ses intzudhindhe: no bides chi no che at logu?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enfoncer, s'introduire, se faufiler Ingresu to hammer, to enter, to slip in Ispagnolu clavar, introducir Italianu conficcare, introdursi, intrufolarsi, ficcarsi Tedescu einschlagen, sich einschleichen, sich bringen.

isperelàre , vrb Definitzione abbaidare giaendho atentzione meda, agiummai coment'e perdendho is ogos Sinònimos e contràrios disocrare Frases duritamus isperelendhe sos cunzados nostros Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fixer Ingresu to stare Ispagnolu clavar la vista Italianu guardare fisso Tedescu starren.

obbilàe, obbilài , vrb: obbilare, obilare Definitzione pònnere is obbilos, is craos, nau mescamente de su Cristos in sa grughe Sinònimos e contràrios acioae, aciolai, apunciai, atacitai, ciaitare, inclavai, intzoare | ctr. ilgiaitare, irdobbilae, isclavai Frases a Gesús dh'ant obbilau a sa cruxi ◊ sa cadena fut obbilada a su muru 2. cun agus de frius mi obbilas su coru Tradutziones Frantzesu clouer Ingresu to nail, to crucify Ispagnolu clavar, crucificar Italianu inchiodare, crocifìggere Tedescu nageln, kreuzigen.

puntzàre , vrb: apunciai Definitzione pònnere o cravare púncias, firmare linna cun is púncias Sinònimos e contràrios craitare, cravillai, incraitare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu clouer Ingresu to nail Ispagnolu clavar Italianu inchiodare Tedescu nageln.

stichíri , vrb: istichire* Definitzione pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu Sinònimos e contràrios fichire, incracai, intrae, istibbire / bestire | ctr. bocare Frases nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat! 2. stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu! Tradutziones Frantzesu enfoncer, fourrer Ingresu to drive, to wear Ispagnolu hincar, clavar Italianu ficcare, introdurre Tedescu stecken, hineinstecken.

«« Torra a chircare