àglia , nf: alza, àrgia, arza, arxa, àrxara Definitzione àrgia ispitzuladora o arza pinta, bobboi malu, arangiolu velenosu chi candho móssigat dolet meda e a tempus longu chi unu agiummai s’imbortighinat: cust'arangiolu faet su niu in terra, in mesu de s'erba, est iscuriosu de colore, portat tréighi marchighedhos orrúbios in sa parte de sa bentre (a parte de pitzu); in calecunu logu su matessi númene dhu narant a una genia de frommiga velenosa ma chi no faet deasi male; a logos narant àrgia a dónnia arangiolu e sa velenosa est ispitzuladora / s'àrgia est de tres arratzas: bagadia (froria, colore de orrosa), cojada (orrúbia), fiuda (niedha) Sinònimos e contràrios acuasantera 1, assàrgia, bàrgia* Maneras de nàrrere csn: fàghere su ballu de s'arza a unu = fai su ballu pro unu chi dh'at ispitzuau s'àrgia; èssere ferenau che un'àrgia = crependhe de su fele Frases arza niedha pinta fatesit fizos trinta ◊ mossu de arza, tocu de campana! ◊ s'est sadhiu pariat chi dh'iat puntu s'àrgia ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca ◊ sa puntura de s'àrgia mascu dolet de prus 2. su ballu de s'arza chi ti fetant! ◊ zai ses maseda… paret chi ti at mossigadu un'arza de ballos! Terminologia iscientìfica crp, latrodectus tredecim-guttatus, myrmilla erythrocephala Tradutziones Frantzesu veuve noire méditerranéenne Ingresu Mediterranean black widow Ispagnolu araña sangrienta, viuda negra europea Italianu malmignatta Tedescu Mediterrane Schwarze Witwe.
aragnólu , nm: arangiolu, arangiou, arantzolu, aranzolu, arrangió, arrangiolu, arranzolu, arrengiolu, arringiolu, arrungiolu, ranzolu Definitzione genia de bobboi de tantas calidades, totu farrancas (bàtoro paja), su chi faet su tallaranis o napa / arranzolu de s'arza, arangiolu sulau = anzalora; arranzolu vúvulu = iscurpione; arangiolu, aranzolu = una zenia de pische (itl. pésce lupo o spìgola ragno); arrungiolu = a logos, fintzas berme chi ponet a su casu Sinònimos e contràrios aragna, arràngiu 2, babbauda, cantupiludu, francadossu, mamarosi, mariavarranca, muldidori, naparràngiu, surbadura / ttrs. tarràncuru Frases is funnagos funt abarraos prenos de aragnolu, de afrontognos 2. chi benit fillu miu gei ti ndi dhus bogat is arangious! Terminologia iscientìfica crp Ètimu ltn. araneolus Tradutziones Frantzesu araignée Ingresu spider Ispagnolu araña Italianu ragno Tedescu Spinne.
lànzu 1 , nm Definitzione una genia de pische, de petza bona, ma de puntura velenosa Sinònimos e contràrios aragna, tràcina Terminologia iscientìfica psc, trachinus araneus Tradutziones Frantzesu weever Ingresu weever Ispagnolu pez araña Italianu trachino Tedescu Queise.
surbadúra , nf: survadura Definitzione genia de bobboi de tantas calidades, totu farrancas (bàtoro paja), su chi faet su naparangiolu; genia de bobboi chi punghet, velenosu; maladia chi benit a titas a is bacas; puntura de bobbois / surbadura varza = itl. védova néra (latrodectus tredecim-guttatus) Sinònimos e contràrios aragnolu, arràngiu 2, babbauda, cantupiludu, francadossu, mariavarranca, muldidori Frases pro sa surbadura lis naraiant sos berbos: Sa limba si li sichet, su coro li trapasset, sa buca li apabasset! ◊ s’isperrada fut gai manna chi mancu cun su tadharanu de sa survaura rúvia fuo istétiu sanau Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu araignée Ingresu spider Ispagnolu araña Italianu ragno Tedescu Spinne.