Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acàssidu, acàssu , agt Definitzione chi istat male, est sufrindho / èssere a. de fàmine, de sidis = èssere cassidu de fàmine, de sidi, patindhe fàmine, sidi meda Sinònimos e contràrios achénsidu, achensu, cansidu, / cdh. svadhu | ctr. pasadu / mascadu Frases acassu de sidis m'imbenugaia in s'oru de sa cora pro bíbere ◊ aisculto a buca abberta acassu de melodia ◊ che a poberitu in sos acassos apo rujadu làcanas pro bídere sa fortunedha mia (F.Dedola)◊ una die unu chervu, acàssidu, si acúrtziat a una funtana pro si catzare su sidis Tradutziones Frantzesu épuisé, besogneux Ingresu worn-out, needy Ispagnolu agotado, necesitado Italianu esàusto, bisognóso Tedescu bedürftig.

achénsidu , agt: achéssidu Definitzione immarriu meda, a tropu, chentza fortzas po su istare male, a fortza de sufrire Sinònimos e contràrios acassu, achensu, cansidu, irbaléndhidu, irbalesiadu Frases funt atambainados, chena ammentu perunu, achénsidos dae sas podhas chena pasu ◊ sas funtanas sunt achénsidas isetendhe a tie ◊ nessi mi esseras bénnidu achéssidu ma biu! Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu exhausto, agotado Italianu esàusto Tedescu erschöpft.

afésiu , agt Definitzione chi istat male de prupas, làngiu, indebbilitau Sinònimos e contràrios cagancinu, ceghixedhu, immarriu, lepuciu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 Tradutziones Frantzesu maigre Ingresu lean Ispagnolu agotado Italianu sparuto, deperito Tedescu schmächtig, heruntergekommen.

ammunzàdu , pps, agt Definitzione de ammunzare; immarriu a tropu, chi at leau tropu múngia Sinònimos e contràrios istasidu 2. fuit totu sueradu, ammunzadu, istracu Tradutziones Frantzesu en mauvais état, mal en point Ingresu mistreated Ispagnolu agotado Italianu strapazzato Tedescu mißhandelt.

cadídu , agt Definitzione nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu Sinònimos e contràrios fadicadu Frases cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos Tradutziones Frantzesu épuisé, squelettique Ingresu worn-out Ispagnolu consumido, agotado, chupado Italianu sfinito, schelètrico Tedescu erschöpft, abgezehrt.

cansídu , agt: acansidu, cassidu Definitzione immarriu meda, chi est a malu puntu Sinònimos e contràrios acassu, achénsidu, achensu, ansidu, istracu | ctr. pasadu, folte Maneras de nàrrere csn: cassidu de sidi = morindhe de su sidi, chi tenet sidi meda; cassidu de pane = chi tenet bisonzu mannu de pane, famidu Frases sas ancas no lu rezent: sunt cassidas 2. sa terra est cansida de suore: dade suore a sa terra chi bos dat in giambu ispigas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu exhausto, extenuado, agotado Italianu esàusto Tedescu erschöpft.

disartoriàdu , agt Definitzione chi est chentza artórios, chentza fortzas, mescamente po calecunu dolore o debbilesa Sinònimos e contràrios fiacu, iddardurau, ilgherradu, infraculidu, irfrachiu, istasidu, martoriadu, smardoscinau | ctr. briosu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu exténué Ingresu enervated Ispagnolu enervado, agotado Italianu snervato, spossato Tedescu zermürbt.

fadicàdu , agt: fadicau, fadigadu, fatigadu Definitzione romasu cadidu, làngiu meda, andhau male meda de carres po fàmine o maladias, o fintzes de su tropu trebballare; nau de unu terrenu, chi giughet pagu sustàntzia Sinònimos e contràrios afésiu, irmarridu, lagnu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 | ctr. arrunzonadu Frases una giunta de orzu no ti la nego, ca ses fadigadu: ma si ti firmas assazas su puntorzu! ◊ tres ndhe incontrat lanzos, fadigados, malancinidos e gai maltratos chi li ant fatu una tale impressione de zente essindhe dae sa presone ◊ coment'e unu calledhu fadigadu in pè no ti rezias de su fàmine 2. za l'ingrassat su logu fadigadu totu cussu ledàmine! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affaibli Ingresu run down Ispagnolu agotado, consumido Italianu deperito Tedescu heruntergekommen, abgezehrt, abgemagert.

illaéndhidu , agt: islaéndhidu Definitzione chi est chentza fortzas prus Sinònimos e contràrios addrolliu, irbalesiadu, iscinigau Frases una lughe poética noa a peuta est bolendhe lezera subra de sas frommas antigas islaéndhidas (G.Camboni)◊ fit totu illaéndhidu, a bratzos falados, réndhidu, ne rutu in totu ne ritzu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu worn-out Ispagnolu agotado Italianu sfinito Tedescu erschöpft.

ilmarrídu , pps, agt: irmarridu, ismarriu Definitzione de ilmarrire; chi est chentza fortzas de su fàdigu, de su langiore, de su tropu trebballu Sinònimos e contràrios afésiu, fadicadu, istasidu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 | ctr. arrunzonadu 2. e poto nàrrere chi apo fatu proa, però tenia su giuo irmarridu, mancu artziare podiat sa coa!(B.R.Carbone)◊ deo no poto currer ne trotare che cadhu topu, betzu e ilmarridu (Moretti) Tradutziones Frantzesu affaibli Ingresu run down Ispagnolu agotado Italianu deperito Tedescu heruntergekommen.

immarríu , pps, agt: smarriu Definitzione de immarrire; chi istat male de petzas, làngiu; chi est istracu meda / immarriu che àinu = istracu che àinu Sinònimos e contràrios lagnu, marriu* / istracu 2. is duos fiant lómpios a sa funtana immarrios ◊ apustis de totu cussu viàgiu a pè furint immarrios ◊ trebballandho deasi funt immarrios ◊ commo seo immarriu e no sigo su contu ◊ fiais immarria ma custa iscutighedha de sonnu bosi at pausau! Tradutziones Frantzesu affaibli Ingresu run down Ispagnolu agotado Italianu deperito Tedescu heruntergekommen.

irbaléndhidu , pps, agt Definitzione de irbalèndhere Sinònimos e contràrios achénsidu, ammunzadu, fiacu, infrachiu, irbalesiadu, irmarridu, istasidu | ctr. briosu, folte, pasadu 2. semus totu irbaléndhidos de cantu semus istracos! Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted, taken a short run Ispagnolu agotado Italianu defatigato, esàusto Tedescu müde, matt.

irgheleníu , agt, pps: irghiliniu Definitzione de irghelenire Sinònimos e contràrios afésiu, consumidu, mabagrabiu, maluvratu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 2. mi aggarrant, mi picant a fichias de pede e mi lassant a un'ala, mesu irghiliniu: abbarro pacos secundhos gai, a dolores, e tandho zúbilo Tradutziones Frantzesu émacié, épuisé Ingresu worn out Ispagnolu agotado Italianu consunto, sfinito Tedescu abgezehrt, erschöpft.

isbagazàdu , agt Sinònimos e contràrios addrolliu, allacanadu, ammarturau, disartoriadu, ilgherradu, isbriadu, iscinigau, smardoscinau Frases ómine, fiadu isbagazadu de su triballu, de su fiazu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu agotado Italianu sfinito, spossato, stremato Tedescu erschöpft, völlig ermattet.

isbriàdu , agt Definitzione chi no tenet briu, fortza Sinònimos e contràrios abbrebesciau, addrolliu, isbagazadu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu worn-out Ispagnolu agotado Italianu sfinito, fiacco Tedescu erschöpft, matt.

iscinigàu , agt Definitzione mortu e consumau, nau de ccn. chi est chentza fortzas nudha Sinònimos e contràrios illaéndhidu, irbaléndhidu, irbalesiadu, isbagazadu, istasidu Tradutziones Frantzesu épuisé, à bout Ingresu all in Ispagnolu agotado Italianu sfinito Tedescu erschöpft.

ispossibíu , pps, agt Definitzione de ispossibire; chi est abbarrau chentza fortzas Sinònimos e contràrios afalléssiu, allibiu, ilgherradu, infrachiu, istasidu, istéssitu, tzédidu 2. che so ispossibiu ca so sempre chin issu a tetemeche ◊ m'intendho ispossibiu, aiat nau, est coment'e chi mi apant secau s'ischina ◊ Bobbore pranghet s'amicu mortu e, orammai ispossibiu, rughet a terra (T.Ledda) Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu exausted Ispagnolu agotado, extenuado Italianu spossato Tedescu erschöpft.

issustassiàdu , agt Definitzione chi at pérdiu (o che dhi ant bogau) sa sustàntzia, sa fortza Frases custu terrinu est issustassiadu ◊ so issustassiadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu appauvri, épuisé Ingresu impoverished Ispagnolu empobrecido, agotado Italianu depauperato Tedescu verarmt.

istasídu , pps, agt: istasiu, istaxidu, stasiu Definitzione de istasire; chi est chentza fortzas nudha, pigau a debbilesa, de s'immarritzone / porcu istasidu de su lardu = chi no si podet aúrghere de cantu est rassu, chi no bi la faghet a si mòere Sinònimos e contràrios ammunzadu, fiacu, infrachiu, irbaléndhidu, irbalesiadu, irmarridu, iscaudhadu, iscinigau, istagiu / cdh. scussatu / frimmadu | ctr. briosu, forte Frases su tempus malu l'at istasidu 2. tue andhas che muvra, giovanedha, e deo so che pegus istasidu (A.Casula)◊ it'e mandhigare no at fortza a ndhe chircare ca est débbile, istasida ◊ messajedhus cun duus bòis istasius, unu carru e calincunu terrenu, adítziu si campànt sa vida ◊ milliones de pipios morint istasios in cada ala de su mundhu Tradutziones Frantzesu épuisé Ingresu worn-out Ispagnolu agotado, exhausto Italianu estenuato, stremato Tedescu erschöpft.

spoderàu , pps, agt Definitzione de spoderai; chi est chentza fortzas Sinònimos e contràrios débbile, disartoriadu, fiacu, infrachiu, ispossibiu, istasidu | ctr. folte Tradutziones Frantzesu débilité Ingresu weakened Ispagnolu debilitado, agotado Italianu debilitato Tedescu geschwächt.