aghérvu , agt Definitzione nau de frutuàriu, chi no est lómpiu, chi no est fatu, no est ancora de papare; nau de ccn., chi est tropu piticu Sinònimos e contràrios crú, chélviu | ctr. lómpidu 2. ant dadu in pastu a sa brutalidade sa fiza agherva, ancora criadura Ètimu ltn. acerbus Tradutziones Frantzesu vert Ingresu unripe Ispagnolu inmaduro Italianu immaturo Tedescu unreif.
agratzàdu , agt: agritzadu Definitzione chi tenet su gustu chi si leat in sa limba coment’e de frutuàriu cruo, aghedu; nau de frutuàriu, chi no est lómpiu, no est cotu Sinònimos e contràrios acru, agrítinu, cruatzinu Terminologia iscientìfica sbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigre, âcre, vert Ingresu acrid, unripe Ispagnolu acerbo, áspero Italianu acre, acèrbo Tedescu sauer.
agrestínu , agt, nm: arestinu Definitzione chi tenet sabore de agreste, chi est pagu druche, aghedu / èssere, fàghere a s'arestinu = che is animales Sinònimos e contràrios acronzu, agritu Terminologia iscientìfica sbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigre, acidulé, aigrelet Ingresu sour, unripe, sourish Ispagnolu áspero, agrio Italianu aspro, acèrbo, agrigno Tedescu sauer, säuerlich.
chélviu , agt: chelvu 1, cherfu, chérviu, chervu, chevu, crefu, crevu Definitzione nau de unos cantu frutuàrios, chi no funt lómpios, chi no funt fatos, no funt ancora de papare: de àteros frutos si narat chi funt cruos, agros / pira cherfa, superba cherfa, pirastru cherfu Sinònimos e contràrios abru 1, aghervu*, cruatzinu, cruenale, iscrefu | ctr. fatu, lómpidu Frases bodhide pirastru, ma mih chi no siat crefu! ◊ est un'àrbure isfozada chi perdet su frutu ancora chevu ◊ nachi est birde sa mela, candho est chelva ◊ fit tzicullitendhe che aéschidu dai pira cherva ◊ frutuàriu cherfu ponet in bula ◊ sa frúture cherva acórriat Tradutziones Frantzesu vert (qui n'est pas mûr) Ingresu unripe Ispagnolu verde Italianu acèrbo Tedescu unreif.
iscrómpidu 1, iscrómpiu , agt Definitzione chi no est ancora fatu, nau de cosas chi lompent a unu certu tempus, chi no est lómpiu / ovu iscrómpidu = chi portat su croxu a pillonchedhu modhi, chi no est fatu Sinònimos e contràrios cherfu | ctr. cotu, drempidu, fatu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vert, qui n'est pas mûr Ingresu unripe Ispagnolu inmaduro Italianu immaturo Tedescu unreif.
mendhulédhu , nm: menduledhu Definitzione sa méndhula candho est ancora pitichedha, cun su chiu chi cumènciat a si bíere ma cun su corgiolu modhe modhe Sinònimos e contràrios caughedhu 1, cucuja, mendhulita Frases de is úrtimas dis de abrili is piciochedhus allonghiànt is manus a su menduledhu ◊ sos pisedhos sunt apilliados a su mendhuledhu! Tradutziones Frantzesu amande fraîche très tendre Ingresu unripe almond Ispagnolu almendruco Italianu càtera Tedescu kleine Mandel.
ufiòne , nm, agt: ofione, ufrone, unfione, unfrone Definitzione giúmburu ufrau, ufradura de carre bia pistada; sa figu créschia de mannària pagu innanti de còere; in cobertantza, nau de gente, chi o chie si ofendhet e si primmat luego, po cosas de pagu contu Sinònimos e contràrios abbugnadura, tzulumbone, unfiatzu / cdh. unfioni / crabione, perchinzone / primmagiolu, ufrósigu Frases bubbullancas, tzoedhos, tzurumbones si únfiant che pane intro 'e sa bura: in su coro ti ponent sa tristura e sos mermos diventant che unfrones (G.Ruju) 2. làssalu istare, cuss'ufrone, chi no faghet mancu a bi zogare! Terminologia iscientìfica rbr, ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu figue verte Ingresu unripe fig Ispagnolu higo no maduro Italianu fico immaturo Tedescu unreife Feige.