chelcíre , vrb: chicire,
chilcire,
chiscire,
chitzire Definitzione
betare calecuna boghe, nàrrere cosa a su piciochedhu, a un'animale, po dh'asseliare, fàere torrare agoa, po che dhu bogare; fàere asseliare, fintzes apartare, arregòllere a una parte
Sinònimos e contràrios
abboluire,
abbruncai,
assebiai,
caciare,
crischiare,
irmurrare,
irruncare,
ispochiare,
sbruncai
/
cuai,
frànghere
| ctr.
aggussire,
audire,
auntzare,
incidai,
inciulai
Frases
duas pisedhutzas fint pranghendhe ma neunu las at chitzidas: las ant lassadas prànghere ◊ ischiat chiscire sos canes sentza los tocare ◊ tandho no ti apo a chicire e atzetas sedha e bríglia?! ◊ apo chiscidu su gatu ca fit in chirca de tènnere unu puzonedhu ◊ su pisedhu, candho faghet tropu botu, cheret chitzidu
2.
cussa ispranzada de pane at chicidu su bentu
3.
sos voes chitziant deretos a manu giusta o a manca, arreghiant o torraiant a annare a secunna de su frúschiu chi intenniant
4.
candho su massaju adiat finitu de arare chitziat sas petras dae mesu de sa tanca ◊ chitzitiche dae cue!◊ faemi sa caridade de mi chitzire innoghe, ca seo perseghiu!◊ tocat a chitzire su bestiàmene po no che dhu furare is ladros o is martzanes (E.Madeddu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rabattre,
faire taire qqn
Ingresu
to retort,
to silence s.o
Ispagnolu
reprochar,
acallar
Italianu
rintuzzare,
far tacére
Tedescu
zurückschlagen,
zum Schweigen bringen.
mudèsa , nf Definitzione
su èssere o abbarrare totu citiu citiu, totu mudu, su no s'intèndhere nudha
Sinònimos e contràrios
mudéntzia,
mudigore,
mudímine,
mútria,
mutricore,
mutuléntzia
| ctr.
abbolotu,
atraghentu,
biuldu,
chimentu,
tremutu
Frases
torrant a custu bàntzigu de mudesa pinturendhe de bolos sas aeras ◊ sa mudesa de sa note in sos istios e de càntaros s'amenu murrunzu no fit arcanu a sos sentidos mios (A.Porcheddu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
silence,
tranquillité,
calme
Ingresu
silence
Ispagnolu
silencio
Italianu
silènzio,
tranquillità
Tedescu
Schweigen,
Ruhe.
mudigòre , nm: mudijore,
mudiore,
mudore,
mudori,
mudricore Definitzione
mudesa, su no s'intèndhere perunu sonu e ne boghe, su no foedhare e ne fàere perunu sonu, su èssere totu citiu
Sinònimos e contràrios
mudímine,
mudine,
mútria,
mutricore,
mutrione
/
assébiu
Frases
su mudiore achirrat de repente: no s'intendhent prus chidérios de pessones, de animales (L.Loi)◊ in custas badhes su mudiore ammentat cosas nadas e ismentigadas ◊ ti tocat de faedhare a sos àteros: no tenent piaghere de su mudore tou! ◊ su mudricore de sos mortos ◊ est faladu su mudore e no s'intendhet un'ae
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
profond silence
Ingresu
dead silence
Ispagnolu
silencio profundo
Italianu
profóndo silènzio
Tedescu
Grabesstille.
mutricòre , nm Definitzione
su èssere totu mudu, su no s'intèndhere nudha, peruna cosa
Sinònimos e contràrios
mudigore,
mudímine,
mudine,
mútria
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
profond silence
Ingresu
dead silence
Ispagnolu
silencio absoluto
Italianu
silènzio profóndo,
assoluto
Tedescu
Totenstille.