còmmo, còmmu , avb: como Definitzione su momentu o s'ora chi unu est foedhandho o chi benit luego apustis; su tempus chi seus bivindho noso; su foedhu podet inditare fintzes duda e timoria Sinònimos e contràrios immoe | ctr. tandho, posca Maneras de nàrrere csn: como… como… = dae unu mamentu a s'àteru, apunta apunta a…; como deghe annos = deghe annos a como, dexi annus fait, immoi de… (númeru) annus; como siat chi… = stau ca…, e ite si…; dae como a un'annu = de innòi a un'annu; como chi est como = galu oje; comogomo = como ’eretu, un'iscutighedha innanti o, segundhu de ite si chistionat, chi oramai su tempus che est coladu e no faghet prus a fàghere sa cosa; a como est a… = est giai de diora chi…; èssere de como = èssiri acontéssiu in custa dí, in custu própiu tempus Frases como pro tandho no paret abberu ◊ como so istracu e mi paso ◊ como benit su bellu, mih: aiseta! ◊ mi rispondhes semper "Como!" ma no andhas mai! ◊ commo mi crompent e commo no mi crompent! ◊ cussa no la fato ne como e ne posca! 2. sos de como no ndhe cherent intèndhere a triballare sa terra ◊ sos ómines de como pro unu nudha lassant sa domo! ◊ nachi como no est che a unu tempus, sa zente 3. l'apo batijadu como deghe o úndhighi annos ◊ solu como chimbighentos annos sa Eclésia romana istabbilesit de nàrrere in s'Oferta chimbe orassiones ◊ como est dae meda chi ant comintzadu ◊ no fis goie, no, como sete annos 4. odheu, como siat, puru, chi apet tentu dannu!…◊ cosa de crere, como, chi una criadura faghet totu cussu disacatu!…◊ como siat, puru, chi ponzas un'ómine mannu a fàghere cumandhedhos!…◊ como bi cheriat cust'àteru irbarionadu, de peleare, in domo mia!… 5. che est essidu comogomo, azummai aizis fatu a paris in sa zanna! ◊ - si ponides mente a mie bos torrades a cojare! - ello nono, comogomo, a otanta annos!… 6. como chi est como, candho bi pesso, mi faghet a ríere! ◊ como chi est como si l'ammentat totugantu su chi aiat intesu 7. si no ch'est bénnidu a como no benit prus ◊ a como sunt a che agabbare sa faina!…◊ a como est a si ne acatare!…◊ aite bi andhas chi tantu a como ant fatu totu? ◊ proite ses istadu a como a fàghere sa cosa?! 8. fit de como chi s'annu passadu semus andhados a Tàtari ◊ est de como chi fit mortu su biadu de babbu 9. e como candho torras a bènnere? Terminologia iscientìfica tpc Ètimu ltn. eccu(m) + modo Tradutziones Frantzesu maintenant Ingresu now Ispagnolu ahora Italianu adèsso, óra Tedescu jetzt.

comogòmo , avb Definitzione immoi immoi, calecunu minutu faet deasi pag'ora de no pòdere nàrrere tandho), ma fintzes própriu in custu momentu Sinònimos e contràrios antoras, issara, maitotu, paghessora, tandhodandho Frases nos namus peràulas mai nadas, nàschidas comogomo intro de su coro ◊ che est essidu comogomo: azummai faghiaizis paris isse essindhe e tue intrendhe ◊ comogomo fis rindhe e como ses pranghindhe: ello macu ses?! ◊ comogomo ses a mesudie e luego a sero! 2. l'apo connota sempre malàida, cussa fémina: comogomo at a sanare, issa!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu il y a un instant Ingresu just now Ispagnolu hace poco Italianu un àttimo fà, testé Tedescu jetzt gleich.

immòe, immòi , avb: immou, immú, immui, mòi Definitzione in custu mamentu, su mamentu chi unu est foedhandho, o fintzes su chi benit luego apustis o chi ch'est apenas passau; is tempos nostos Sinònimos e contràrios commo, mou 1 Maneras de nàrrere csn: de i. innantis = dae como in pustis; immoi immoi, immoemmoe = comogomo; i. de… (númeru) annus = tantos annos como, como… (númeru) annos Frases immoe de is paesanos suos no ndhe narat cosas malas ◊ immoi ita ti parit: bèni andat? ◊ immoi seu andendi a logu: abetamí gei torru luegus! ◊ po immoi andaisindi! ◊ immoi bastat cun su burdellu! ◊ fintzas a immoi gi est andau totu bèni ◊ seu torrau immo'immoi 2. mi dispraxit chi su chi est sutzédiu in Bidhanoa immoi de dus annus no siat sutzédiu in Roma 3. e candu torras a benni, immú, fillu miu? Ètimu ltn. in + modo Tradutziones Frantzesu maintenant Ingresu now Ispagnolu ahora Italianu adèsso, óra Tedescu jetzt.

insàra, insàras, insàsa , avb, cng: intzaras, issara, issaras Definitzione como pag'ora; comogomo, issarighedha, tandhodandho; a su tempus, in cussu mamentu; ca est (fut) deasi ndhe benit (ndh'est beniu) chi… Sinònimos e contràrios assora, cuschindhe, inciandus, tandho | ctr. commo Maneras de nàrrere csn: issara, insara insara = pagu in s'ora, apenas un'iscutighedha innanti, comogomo; de insaras a immoi = de tandho a como; de insaras a innantis = de tandho in pustis Frases biendi is ogus tuus disigiamu de morri intzaras ◊ li conto una cosa chi mi est sutzessa issara andhendhe a s'abba ◊ su sole ch'est faladu da'insara in sos saltos ispanos de ponente (S.Casu)◊ ti repito su chi apo nadu issara: chi ses faltzu già si bidet a sa chinna! ◊ si emu pentzau insaras, de custas penas no nd'emu bistu mai! ◊ no ti l'apo a fàghere prus sa proposta de issara 2. tiu tou fit inoghe issara: fia pessendhe chi aizis fatu a paris! 3. ojos de bellesa rara, niedhos, castanzos, vàrios, cun milli modos contràrios ferint e curant insara ◊ chi ndi tenis meda, intzaras donamindi! Ètimu ltn. ipsa hora Tradutziones Frantzesu à ce moment -là, naguère Ingresu just now Ispagnolu entonces Italianu allóra, testé Tedescu da, kurz zuvor.

«« Torra a chircare