Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

abbrancài, abbrancàre, abbrancàri , vrb Definitzione aferrare e mantènnere cun fortza; arrapiare, furare Sinònimos e contràrios acafai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, agguantai, barrancai, carrabbusai; arrapare 2, furai Frases si abbrancat a su truncu che sa edra ◊ dh'iant abbrancau e fatu dh'iant mòrrede atzogau ◊ si narat cosa dh'abbrancu! 2. no est piús domo mea, ma àrvule ruta inuve totus colant e abbrancant (G.Chironi)◊ su capedhu mi ndi dh'at abbrancau cussu piciocu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saisir Ingresu to grip Ispagnolu agarrar Italianu abbrancare, aggrapparsi Tedescu mit den Krallen packen, sich festhalten.

afarrancàe, afarrancài , vrb: afarruncai, afarruncare Definitzione betare is manos aferrandho comente faent unos cantu animales cun is farrancas (es. gatos), betare is manos po aferrare (fintzes faendho a furadura), fèrrere, ingòllere cun is farrancas; pigare cosa cun is manos postas impare a bisura de istrégiu cofudu / afarruncaisí = acadharesiche a carchi logu cun sas manos, apilicare Sinònimos e contràrios abbrancai, acafai, aciapai, afarcai, aferrai, aggafai, agganciai, aggarrai, agguantai, carrabbusai, cascarrai / furai, pigai Frases s'intruxu portat is ungas mannas fatas po afarruncai 2. coment'e una casidhada manna, s'ísula nosta dh'ant ispérdia is crobus chi afarruncànt su mebi a fitas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saisir Ingresu to grip Ispagnolu agarrar Italianu ghermire, arraffare Tedescu packen.

aggafài, aggafàre , vrb: agghefare, agganfai Definitzione pigare cun fortza, poderare bene a manos / a manu agganfada = a manudenta Sinònimos e contràrios abbrancai, acafai*, aciapai, afarcai, afarrancae, aferrai, agganciai, aggarrai, aggranfare, agguantai, carrabbusai | ctr. lassai Frases dh'at agganfau, mi dh'at cratzau asuta, dh'at irmarmau! ◊ manus de atzàrgiu dhi aggafant is bratzus ◊ agghefat sa crucurighedha e bufat unu tzicu de abbardente ◊ mi seu agganfau a un'arrampu ma ndi seu arrutu etotu ◊ mi faghiat girare tota sa bidha teníndhemi a manu agganfada Tradutziones Frantzesu saisir, agripper Ingresu to grip, to seize Ispagnolu agarrar Italianu afferrare, ghermire Tedescu packen.

aggafiàre , vrb Definitzione incasciare una cosa in mesu de àteras cun fortza de dh’arrèschere, pistare o istrecare puru; fintzes inghiriare a bratzos o cun àteru una cosa po dha pigare totu Sinònimos e contràrios afíere, inciassare, ingatzinai, tènnere / inchínghere Frases sa zanna mi che at aggafiadu su pódhighe ca si ch'est serrada chentza mi ndhe abbizare Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to grip Ispagnolu apretar Italianu strìngere Tedescu drücken.

aggarrài , vrb: aggarrare, aggherrai, aggherrare Definitzione pigare cun fortza, cun manu firma, poderare Sinònimos e contràrios abbrancai, acafai, acherrai, aciapai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggafai, agganciai, aggranfare, agguantai, carrabbusai | ctr. lassare, iscapae Frases dh'iat aggherrau a su tzugu e fiat allupendidhu ◊ iant aggherrau su serbidori e dh'iant arropau ◊ l'at aggarrau che frochedhu, furriau a s'imbesse e li at dau una bella abbinatada ◊ mi at aggarrau e iscutu a gropas de su cabadhu coment'e unu sacu Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu saisir Ingresu to grip Ispagnolu agarrar Italianu afferrare Tedescu packen.

aggranfàre, aggranfiàre , vrb Definitzione pigare e poderare a forte, betare is farrancas, furare Sinònimos e contràrios abbrancai, acafai, aciapai, afarcai, afarrancae, aferrai, afuruncai, aggafai, agganciai, aggarrai, agguantai, carrabbusai Frases milli e milli manos aggranfant barcas de paza subra a s'undha amiga ◊ aggrànfiat su fúbbaru, si ndhe bogat sa patadesa e lu faghet a cantos Tradutziones Frantzesu chaparder, chiper, saisir Ingresu to pilfer, to grip Ispagnolu ratear Italianu rubacchiare, afferrare Tedescu mausen, ergreifen.

astrínghere , vrb Definitzione acapiandho o aguantandho, tirare forte is càbudos o mantènnere istrintu, chi no fatzat giogu, no movat; acostire, bènnere o pònnere prus acanta, in istrintu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Sinònimos e contràrios afianzare, afíere, isserrare, istrígnere / acoltziare | ctr. illalgare, illascare Frases astringhe a forte su presorzu ca sinono si che torrat a isòrbere! 2. no astringhides a bos combidare? ◊ no astringas a inoghe ca no cherzo! ◊ su babbu si astringhet e li dat dinari ◊ mastru Conzu est astrintu a sa buteca de Pascualinu ◊ no ti astringas a mie! 3. de morisca, de superba, o cosas gai, no ndhe cheret manigadu meda ca astringhent Ètimu ltn. astringere Tradutziones Frantzesu serrer, s'approcher (de) Ingresu to grip, to draw up Ispagnolu estrechar, acercar Italianu strìngere, avvicinare Tedescu zuschnüren, aneinander rücken.

astrínta , nf Definitzione su astrínghere; dificurtade manna Sinònimos e contràrios afissa, istrinta, supressura / astrintógliu, strintu / apretu Maneras de nàrrere csn: dare un'a. = dare un'afissa; bíderesi un'a. = agatàresi in apretu 2. arratza de astrinta, sa chi si at bidu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étreinte Ingresu grip Ispagnolu apretón, aprieto Italianu strétta Tedescu Druck.

atanagiàre, atanagliài , vrb: atanallai, atenatzare, atenazare, atonallai Definitzione istrínghere o acapiare a tonàgias Maneras de nàrrere csn: atenatzare un'animale = crastare cun sas tenatzas; atenazare a ccn. pro carchi cosa = dàreli a subra, brigàrelu, nàrrereli cosa 2. est atonallau de sa miséria ◊ totus dhu atenazant a dhi bogare de cabu de fumare Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu saisir ou serrer avec des tenailles Ingresu to grip with pincers Ispagnolu atenazar Italianu attanagliare Tedescu mit Zangen greifen.

cassiadórju, cassiadórzu , nm Definitzione logu, tretu inue si podet passare de unu camminu a un'àteru o, nau de s'abba, de un'erriu a una cora, de una cora a un'àtera Sinònimos e contràrios gruxeri, iscansadórgiu, lavadoja, leada, liadroxu, sciogadroxu Frases a oru a riu, in s'ortu, bi tenimus su cassiadorzu de s'abba Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu carrefour triviaire Ingresu crossroads, grip point Ispagnolu encrucijada Italianu trìvio, crocìcchio, punto di présa Tedescu Dreiweg.

istrígnere , vrb: istrínghere, istringi, stríngiri Definitzione acapiandho o poderandho, tirare forte is càbudos de su lióngiu, agguantare cun fortza; bènnere o pònnere prus acanta, a cracu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Sinònimos e contràrios acoltziare, afianzare, afíere, astrínghere, isserrare | ctr. illascare, isciagai Frases est poderandhosi sa conca e istringhendho is barras po su ferenu ◊ dèu abarru pagu a istringi su crobu! ◊ chin sa manu istringhet su frore ◊ est coment’e s’anguidha candu si bolit istringi po dh’aciapai: illiscinat! ◊ m'istringhent sa manu mandhèndhemi cun Deus ◊ tocat a tirare sa letranga e a istrínghere sa chíngia ◊ po no intèndhere su fritu s'istringhet s'isciallu in tzugu 2. istringhídebbos de prus, ca no che cabimus totugantos, sinono! Ètimu ltn. stringere Tradutziones Frantzesu serrer Ingresu to grip Ispagnolu apretar, estrechar Italianu strìngere Tedescu drücken.

sidhài, sidhàre, sidhàri , vrb Definitzione serrare, tupare o istrínghere a forte, a friscadura, cràere, abbarrare o istare firmu Sinònimos e contràrios afíere, firmai, serrai, sidhire, sizire | ctr. abbèrrere Frases isceti sidhendi is dentis si podit istimai custu presenti ◊ dh'oliant obbrigai a oberri sa buca, ma dha portàt sidhada che balla ◊ is frécias de s'orológiu de campanili funt sidhadas ◊ sidheisí unu pagu e lasseus cantai a Mighedhu, ca si fait intendi gòcius! Ètimu ltn. sigillare Tradutziones Frantzesu cacheter, serrer Ingresu to seal, to grip Ispagnolu atrancar, sellar, cerrar Italianu bloccare, sigillare, strìngere Tedescu blockieren, versiegeln, festhalten.

«« Torra a chircare