Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

asciucónu , nm: assuconu 1, assúconu, assúcunu Definitzione isprama, assíchidu chi unu provat candho dhi acontesset totinduna ccn. cosa de tímere o chi timet, e fintzes sa trémia chi faet, sa timoria chi abbarrat a bisura de maladia tempus meda apustis Sinònimos e contràrios acíchidu, apanteju, arrore, assàntiu, assàrtiu, assucononzu, assucu, assúmbridu, assústidu, ilgiru, ispantu, ispàsamu, isprama, tzurrumbu Maneras de nàrrere csn: leare, pigare a. = fai sa sprama; ghetare asciuconu a unu = fai atzicai Frases upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant a s'apapu in miniera ◊ a s'assuconu sa pipa che li est illigigada dae buca ◊ pro s'asciuconu, sas guàrdias resteint che mortas ◊ e ca fiza tua est a gana mala mi faes pigare un'assúcunu gasi?! ◊ su Segnore lis at a ghetare asciuconu mannu! ◊ a issos si los at picados s'asciuconu 2. andu pretibreti ascultendu un'atrepillu, un'assúcunu 3. Antoni curaiat s'assúcunu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu frayeur, peur Ingresu fright Ispagnolu susto Italianu spavènto Tedescu Schreck.

asciústru , nm: assultu, assustru, assustu Definitzione assíchidu mannu / dare a unu s'abba de s'assustru = dare abba a bufare a chie at collidu assustru, ca li faghet bene Sinònimos e contràrios acíchidu, assústidu, timoria Frases vos at a uchídere s’asciustru! ◊ at collidu asciustru: pórrili una tassa de abba!◊ si a denote biet cuss'irmustru calicunu de coro pacu forte, massestat, ndhe morit de s'assustru! (G.A.Solinas)◊ ti pesso currendhe a fuidura cun s'assustu de rúere ◊ a sa pitzinna li ant fatu mandhicare carchi cosa pro si torraret dae s'assustu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grande frayeur Ingresu strong fright Ispagnolu susto Italianu fòrte spavènto Tedescu großer Schreck.

atréminu , nm Definitzione arrumóriu chi si faet cun is peis, movendho cosa; pruschetotu, genia de timoria manna, de trementa chi benit timendho ccn. cosa Sinònimos e contràrios apeisinzu, apeitu, apetigu, istrepitzu / cdh. trímini Frases it'est custu: s'atréminu de sa chedha immandrada o sa boghe de su pastore chi l'acorrat? ◊ mi paret de intèndhere atréminu in su passaditzu: benindhe zente est? ◊ si est intesu s'atréminu de sos passos 2. goi cumpostu in paghe est un'ammiru: paret chi apet sighidu a Bustianu in sonnos sentza atréminu e suspiru (A.Dettori)◊ patire s'atréminu ◊ pigant sos astudhos a s'atréminu chi dant sos inghírios de su tilibbriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effarement, peur Ingresu fright Ispagnolu temblor, miedo Italianu trèmito, sgoménto, paura Tedescu Zittern, Bestürzung, Angst.

fritída , nf Definitzione su si fritire; sàdhidu chi si faet po assíchidu o àteru; su si mòvere a fàere ccn. cosa pruschetotu faendhondhe un'àtera impresse impresse / a sa f., a donzi f. = candu si tenit unu pagu de tempus, dónnia borta chi si tenit unu podhixedhu de tempus, de ora Sinònimos e contràrios módia, sàdhidu, sidhida / fuzida Frases sas berbeghes ant fatu una fritida comente si lis est acurtziadu su grodhe 3. su caboni est sempri a sa fritida ca, si pagu si avallat, margiani ndi dhi furat is pudhas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tressaillement Ingresu sudden fright Ispagnolu sobresalto Italianu trasaliménto Tedescu Zusammenfahren.

ilgíru , nm Definitzione assíchidu forte de ndhe furriare is crebedhos, de si ammachiare Sinònimos e contràrios acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, isprama / ischíssiu Frases ca piús miras piús ndh'as ammiru e piús vides piús creschet vista piús cumprendhes piús ndh'as ilgiru (P.Casu)◊ sendhe gai afritzadu rie rie, sempre martirizadu e in ilgiru, dultze pinneta, so torradu a tie ◊ s'ammentu, s'ilgiru de sos parentes fit peus terrore pro sos sordados in sa gherra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terreur Ingresu fright Ispagnolu susto fuerte Italianu atterriménto Tedescu Erschrecken.

malavasciòne , nm Definitzione persona totu male fata de carena, lègia Sinònimos e contràrios mucuxone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu avorton, laideron Ingresu fright Ispagnolu mamarracho, estantigua Italianu sgòrbio Tedescu Mißgestalt.

sàdhidu , nm: sàdhiu Definitzione trémia, iscutulada, brínchidu chi si faet mescamente candho unu si assicat totinduna, a s'ingrundha / andai a sàdhidus = donai sédhidas, andhare a brincos che a su lèpere Sinònimos e contràrios bótiu, brinche, brínchidu, sadhimentu, sàltidu, scianchitu, sédhida, sídhidu / fritida, trémida / atídhidu Frases at fatu unu sàdhiru po s'acíchiru ◊ iscudet de sàdhiu e che brincat a cropas de su cadhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tressaillement, petit saut Ingresu jump, sudden fright Ispagnolu sobresalto Italianu trasaliménto, saltèllo Tedescu Zusammenschrecken, Hupfer.

tzurrúmbu , nm Definitzione pauria manna, timéntzia chi si provat de un'improntu, a s'ingrundha Sinònimos e contràrios acíchidu, asciuconu, assicu, assúmbridu, assústidu, isprama Tradutziones Frantzesu peur soudaine Ingresu fright Ispagnolu susto Italianu spavènto, paura violènta e improvvisa Tedescu Schreck.