capiòla , nf Definitzione unu chi est badhinosu, pagu giustu de conca Sinònimos e contràrios carvedhera, capiabi, concadroxa / cdh. capichedhu Ètimu itl. capo Tradutziones Frantzesu cerveau fêlé Ingresu queer fellow Ispagnolu chiflado, tocado Italianu cervèllo balzano Tedescu verrückter Kopf.

cumpàgnu , nm, agt: cumpàngiu, cumpantzu, cumpanzu Definitzione chie o fintzes cosa chi istat o andhat impare cun calecunu àteru (o àtera cosa) po calecunu motivu, o chi si podet pònnere impare; fintzes chi est oguale o chi assimbígiat a un'àteru Maneras de nàrrere csn: avb. èssere a cumpanzos = zenia de sótziu, tènnere bestiàmine o triballu a cumone; èssere o istare a cumpanzinu (nadu de ómine e de fémina) = amigados, paris che maridu e muzere ma chentza cojados; mermos cumpanzos = mermu chi dhoi est a una parti e a s'àtera de su corpus (itl. antímero); zogare a cumpanzos = in su giogu de is cartas, giogai a duus a duus, duus contras a duus àterus (ma sempri, giogai assumancus in duus) Frases chie no ischit est cumpanzu de su tzegu ◊ custu mermu est cumpagnu de s'àteru ◊ aiat cumbidau a bènnere totu sos cumpanzos de su fizu ◊ tra cumpagnos fora de iscola faedhaiamus su sardu 2. cun tegus semus cumpanzos de triballu, de iscola ◊ non telèfonas a unu cumpantzu de pitzinnia solu ca as de travagliare?! ◊ custas sabbatas no sunt cumpàngias ◊ custa cartzita est sa cumpanza de cussa 3. Fulana nachi si ch’est fuida a cumpanzinu cun Bodale ◊ si tratenet in s'oru de sa ziminera pessendhe a s’incràs, cun su fogu a cumpanzinu ◊ candu is crabaxus furiant a cumpàngius depiant mesurai su lati chi mulliant Sambenados e Provèrbios prb: chini tenit cumpàngiu tenit meri Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu autre (d'une paire), copain, collègue Ingresu the same, fellow Ispagnolu compañero, colega Italianu compagno, collèga Tedescu Gefährte, gleich.

fraíciu , agt, nm: fraissu, fraitzu Definitzione chi ingannat, chi o chie giughet fraitza, trassas, e leat s'àteru a ingannu e no dhue at de si ndhe fidare; chi est furuncu, foressiu; nau in cobertantza, su margiane Sinònimos e contràrios falsu, fraitzosu, libberiscu, traitore, transosu / arrapiante, forúnciu, francudu, furànciu, furone / grodhe, magliane, matzone Frases si pagu pagu si avallat, margiani fraitzu ndi dhu furat is pudhas ◊ si sunt pijendhe mannas e mannujos cun s'ojada fraitza (G.Fiori)◊ no ti acostis, lah ca custu cani est fraitzu! ◊ amiga o fraitza est sa preséntzia tua? ◊ mi seo lassau tentare dae bisos fraícios! 2. su fraitzu est torradu cun àteros ladros Sambenados e Provèrbios prb: fraitzu perdit su pilu ma no s'imbitzu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rusé Ingresu shrewd, cunning fellow Ispagnolu astuto, listo Italianu astuto Tedescu schlau, Schlaukopf.

fúlbu , agt, nm: furbu Definitzione chi o chie giughet trassas, ischit intrare in is cosas e chistiones chentza giare a bíere totu su chi dhi podet andhare in contràriu Sinònimos e contràrios bulbu 1, filone 2, grodhone, malfusu, prinnigheri Terminologia iscientìfica ntl Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu rusé Ingresu wily, cunning fellow Ispagnolu listo, astuto Italianu furbo Tedescu schlau, Schlaukopf, Schlauberger.

giangallòi, giangallòni , nm: giangralloni, zangallone Definitzione ómine mannu mannu, artu e fine de carena, fintzes mannu e tontu, de pagu crabbu Sinònimos e contràrios caillone, cannainzu, debberone, drangalloni, dràngalu, grangalloi, iscalandrone, labbaristru, longariete, longhei Frases arratza de giangalloni de ómini s'est fatu! ◊ est nàsciu mannu che giangalloni ◊ mi est dispràxiu a biri cussus giangallonis de Piemontesus currendi po sa timoria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grand escogriffe Ingresu lanky fellow Ispagnolu larguirucho Italianu spilungóne Tedescu Bohnenstange.

iscalandròne , agt, nm: scalandroni Definitzione chi o chie est artu meda e istrígile de carena, cannàile; dhue at logu chi est s'iscala po pesare a su pitzusostru, o fintzes genia de iscala po pigare cosa Sinònimos e contràrios caillone, cannainzu, giangalloi, iscalabrone, iscannainzadu, longariete, stinghiritzu | ctr. introssiu Terminologia iscientìfica zcrn Ètimu itl. scalandrone Tradutziones Frantzesu grand escogriffe Ingresu lanky fellow Ispagnolu larguirucho Italianu spilungóne Tedescu hochaufgeschossenheit.

paesànu , nm: paisanu Definitzione chie est de sa matessi bidha de s'àteru Frases ma ite dhis as fatu a is paesanos tuos? ◊ a bighinu bi tenzo unu paesanu tou ◊ cheigau, no conoscis mancu is paesanus tuus?! ◊ in su trinceramentu at acatau medas paesanos Tradutziones Frantzesu pays, compatriote Ingresu fellow villager Ispagnolu paisano Italianu compaesano, concittadino Tedescu Landsmann.

«« Torra a chircare