Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arràma , nf, nm: arramu, rama* Definitzione una parte de is matas, tra is cambos prus grussos e is puntas prus fines Sinònimos e contràrios arrampu, ratu 1 Frases at allutu unu fogu de sidas e arramas Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu branche Ingresu branch Ispagnolu rama Italianu ramo Tedescu Zweig.

barasòne , nm: barisone, barrasone, barrasoni, barrisone, berrisone, erisone Definitzione nae de linna, de sida arrasposa e ispinosa Sinònimos e contràrios arrasolu, bangazu, barrasolu, carrasprone, ghirrisone, istupu, mètere, rasitu, raspisone, tupisone / cdh. varrasoli Frases cun berrisones, ruspisos e matas perdes tempus e pudas in debbadas ◊ fit s'ozastredhu ténneru naschidu: pariat unu síriu a prantone, ma curpa de no èssere inferchidu est torradu una tupa a berrisone (L.Marteddu) 2. bufa impresse, chi no b'at berrisones in cussu late! Sambenados e Provèrbios smb: Barisoni Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu broussailles Ingresu a tangle of dry branch Ispagnolu zarzal Italianu sterpame Tedescu Gestrüpp.

càlamu , nm Definitzione cambu mannu o nae totu ispina po serrare in logu de cresura Sinònimos e contràrios arrasolu, bangazu, barasone, barrasolu, ghirrisone, istupu, raspisone, tupisone Frases ant altzadu sa chesura e postu càlamos mannos ispinosos in sos àidos ◊ iscamedhos e àidos tancados a càlamos de prunitza Ètimu ltn. calamus Tradutziones Frantzesu branche épineuse Ingresu pricly branch Ispagnolu rama espinosa Italianu ramo spinóso, stèrpo Tedescu dorniger Zweig.

càmba 2 , nf Definitzione donniunu de is cambos o bratzos prus mannos, grussos e longos, de una mata manna; su cambighedhu de s'erba; una parte no precisa de su tàgiu Sinònimos e contràrios artzali, branca, bratu, nae, perra, trassali / cambu Maneras de nàrrere csn: c. de fae, de fiore = cambu; una c. de bértula = unu fodhe; c. de fogu = una parte de su fogu fuidu chi ch'essit a un'àtera bandha; c. de riu = parte de unu riu o unu riu chi si distinghet de, o abbojat a, un'àteru, itl. affluènte; c. de mare = tretu astrintu de mare chi che intrat in sa terra; c. de mare (in suspu) = meda; c. de abba = brussu, vena manna, bundhante de abba chi essit in sas funtanas o colat in unu logu; linna de c. = a nae Frases zughet onzi camba, cuss'àrbure, chi betat un'àinu de linna! ◊ comente ant pudadu ndhe l'ant segadu sas cambas dae rughes ◊ ite bellu puzone chi s'est faghindhe nidu cun tres cambas de fenu… 2. azis a pentzare ca ne porto una camba de bértula! 3. in cussa funtana bi essit una camba manna de abba ◊ sunt sos trainos che cambas de mare ponindhe in disisperu sas persones Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu grande branche Ingresu big branch Ispagnolu rama Italianu gròsso ramo d'àlbero Tedescu großer Zweig.

càrba , nf: carva, càrvia Definitzione bratzu, cambu mannu de mata; nae, fintzes nae longa longa e fine po ndhe iscutulare su frutu segundhu sa mata Sinònimos e contràrios bratu, camba 2, ratu, trassali / magiadorza Frases falant ínteri carvas, molinandhe, sas atonzinas fozas ingroghias (G.Brocca)◊ ufuladas de bentu frúschiant ínteri carvas irfozias molinandhe sa frita papuschina ◊ si fit intesa una tràchida ispramosa in mesu de sas carvas de su padente 2. pro ndhe ghetare sa méndhula at picau una carba Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu grande branche Ingresu big branch Ispagnolu rama grande Italianu gròsso ramo Tedescu großer Zweig.

carvàre , vrb Definitzione nau de is matas, fàere a carvas, a cambos Sinònimos e contràrios forchidhare, furcaxai Tradutziones Frantzesu se ramifier Ingresu to branch Ispagnolu ramificar, ramificarse Italianu ramificare Tedescu Zweige treiben, sich verzweigen.

crisiòni , nm Definitzione tupa o fintzes naes totu ispina Sinònimos e contràrios berrisone, càlamu, crispione Frases is pius chi portas parint una mata de crisioni! ◊ su pastori at serrau sa corti a crisionis Sambenados e Provèrbios smb: Crisioni Tradutziones Frantzesu branche épineuse, ronce Ingresu dry branch Ispagnolu rama espinosa Italianu ramo spinóso, stèrpo Tedescu dorniger Zweig.

iscansadórgiu , nm: iscasciadorzu, iscassadógliu, iscassadórgiu, iscassatógliu, iscassatórgiu, iscassatórju, iscassiadorju, iscassiadorzu, scantzadórgiu Definitzione agrugadura, tretu inue faet a trantzire o passare de unu logu o camminu a un'àteru (in is ferrovias, de unu binàriu a s'àteru: fintzes truncos de binàriu chi si movent po incarrerare in àtera ferrovia), frochidhaduras de camminu, tretu ue si leat (mescamente) camminu chi faet a truncadura po incurtzare; s'iscusa giusta po no fàere ccn. cosa Sinònimos e contràrios iscansada, stressiada / cassiadorju / curtzadroxu, incultzatóriu Frases aiant leatu s'iscassatógliu e fint crómpitos prima de totu sos àteros ◊ custu est s'iscassatorju pro andhare a Pala Umbrosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aiguillage, ramification, embranchement Ingresu switch block, branch, diverticulum Ispagnolu desviación, ramal Italianu deviatóio, diramazióne, divertìcolo Tedescu Weiche, Abzweigung.

murriòne , nm Definitzione bruncu de linna, mescamente unu crispione; sa punta de s'iscala de su carru Sinònimos e contràrios arrasolu, barasone, ghirrisone, raspisone, tupisone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rejet, rejeton, brindille, petit bois, ronce Ingresu knotty branch Ispagnolu tocón Italianu brónco Tedescu Klotz.

nàe , nf: nai 1 Definitzione parte de una mata, cambu mannu, grussu, ma parte cussu puru is cambos prus mannos / min. naigedha, naighedha, naissola Sinònimos e contràrios arrampu, bratu, cambu Maneras de nàrrere csn: èssere nae dorta = (nadu de unu) èssere ramu tortu, trevessu, chi no afilat a deretu, chi fait de conca de cussu e no ascurtat s'arrexoni Frases s'àrbure est barriada gai a meda chi zughet sas naes dórchidas ◊ sa linna a nae si campionat a fasche ◊ si est sicada sa nae fozida Sambenados e Provèrbios smb: (De)ssanai, (De)ssanay Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu branche Ingresu branch Ispagnolu rama Italianu ramo Tedescu Ast.

tentàlza , nf: tentarza Definitzione pértiga longa de orruo, cambu de orruo totu ispina Sinònimos e contràrios àlamu, lama 1 Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu branche de la ronce Ingresu brier branch Ispagnolu rama de zarza Italianu ramo del róvo Tedescu Zweig des Brombeerstrauches.

trassàli , nm Definitzione cambu mannu, longu e grussu, de mata Sinònimos e contràrios artzali, bratu, bratzali, carba, potzari Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu grande branche Ingresu big branch Ispagnolu brazo, rama gruesa Italianu gròsso ramo Tedescu grosser Ast.