Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

afaltàdu , pps, agt: afaltatu, afaltau, afartadu, afartau, afratadu, afratau Definitzione de afaltare; unu est afaltau candho, si dh'ant brigau o nau cosa (o ischit de àere fatu cosa chi no andhat bene), cumprendhet e ammitit de tènnere crupa mancai chentza dhu nàrrere, citiu, a ogos a terra, sériu, si sapit in farta; fintzes chi sentit coment'e bregúngia, duritu; a logos, bisongiosu, chi tenet bisóngiu, dhi faet farta calecuna cosa Sinònimos e contràrios afusau, ammurtinau, assudhidu, fartadu, frajau, ilfartadu, mancantzosu / suxetzionosu Frases comenti dh'apu castiau est abarrau afartau, ca gei dhu scit cussu puru chi no andat bèni su chi at fatu! ◊ est afartau che cani in crésia! ◊ si mi agatu afartau mi cunfundu Tradutziones Frantzesu troublé, contrit Ingresu troubled Ispagnolu con mala conciencia, sucia Italianu turbato, che si sa in cólpa, compunto Tedescu betroffen, sich schuldig fühlend.

agiolotaméntu , nm Definitzione su agiolotare Sinònimos e contràrios avolotamentu, bolluzadura, buliadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu trouble Ingresu muddiness Ispagnolu enturbiamiento Italianu intorbidaménto Tedescu Trübung.

ammoroscàdu , pps, agt Definitzione de ammoroscare; chi est avolotau, nau de abba o àteru deasi Sinònimos e contràrios abbuluzadu, tróbulu Tradutziones Frantzesu trouble Ingresu turbid Ispagnolu turbio Italianu tórbido Tedescu trüb.

salarzàda , nf: assalarzada Definitzione su salarzare, móvia a cropu, totinduna, coment'e po assíchidu Sinònimos e contràrios inchirriada, suguzada, sulurjada, supuzada, trúminu, zagarada / istratallada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agitation, grand trouble Ingresu big agitation Ispagnolu alboroto Italianu vistósa agitazióne Tedescu Aufregung, Beunruhigung.

súdha 2 , nf, nm: assudhu, sudhu Definitzione genia de idea, de pistighíngiu, prus che àteru coment'e timendho, pentzamentosu Sinònimos e contràrios idea, pessamentu, pidinu, subrinu, sudhitura, trambúliu Maneras de nàrrere csn: nois za semus in cussa sudha = seus pentzendi própiu cussu, chi est aici, teneus sa própiu duda; pònnere a ccn. in sudhu = fai bènniri sa duda, fai pentzai Frases istexiadu si che est s'amore, ma unu sudhu mi narat chi carchi die…◊ no apo piús sudhu de pesare fizos ◊ cuss'istedhu chi lughet gai est ponzendhe in sudhu s'isciéntzia ◊ ti bido in sudhu, pensosa ◊ no balet chi s'istet in sudha, timindhe fintzas chi la furet s'ària ◊ como chi ndhe apo leadu isperimentu no ndhe tenzo prus sudhu ◊ e ite, in cussa sudha ses? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu appréhension, trouble Ingresu worry Ispagnolu inquietud Italianu apprensióne, turbaménto Tedescu Angst, Beunruhigung.

trambúliu , nm Definitzione genia de pentzamentu, de pidinu, idea o timoria chi no lassat asseliare Sinònimos e contràrios apinioni, atrepógliu, pessamentu, pidinu, sudha 2, trambullu Frases sas tempestas de sa vida, sos trambúlios de s'edade ◊ sos pisedhos si che infulculeint in mesu a su trambúliu e si fateint amigos cun totu Ètimu itl. trambusto + subbuglio Tradutziones Frantzesu trouble, confusion Ingresu bewilderment Ispagnolu desconcierto Italianu sconcèrto Tedescu Verwirrung.

trísinu 1 , agt Definitzione nau de abba o àteru deasi, chi no at pausau, chi portat malesa in mesu Sinònimos e contràrios sórinu, tróbulu, trúgliu | ctr. netu, pasadu Frases abba trísina, binu trísinu Tradutziones Frantzesu trouble Ingresu turbid Ispagnolu turbio Italianu non lìmpido, tórbido Tedescu trüb.

tróbulu , agt: trú, trúbulu, trudu 1, trúgulu, trúvulu, túrbulu Definitzione nau de abba o àteru deasi, chi no at pausau, chi portat malesa in mesu, chi est avolotau; nau de su fàere de unu, de s'ànima o àteru, chi no est bonu, no est límpiu de curpas e de malidade Sinònimos e contràrios abbulizadu, ammoroscadu, trúgliu | ctr. lúchidu, netu, pasadu Frases s'ozu comintzat a falare a lenu e tróbulu ◊ s'apússiat sa tzertesa in sa trúbula paule de su tempus ◊ in trúbulos pojos chirco istidhas de sole…◊ custu binu est trú ◊ su mare est perigulosu candho est túrbulu ◊ lassadhu sètzere bene su binu, ca est ancora trudu! 2. cusséntzias trúbulas ammadricant tempos de carestia ◊ facixedha portat, comenti ti càstiat de cilla trua!… 3. unu trúvulu de muscas che li at papau sas laras Ètimu ltn. turbulus Tradutziones Frantzesu trouble Ingresu muddy Ispagnolu turbio Italianu tórbido Tedescu trüb.

trúgliu , agt: trullu, trulu, truru, truu, truxu, truzu Definitzione nau de abba o àteru deasi, chi no at pausau, chi portat malesa in mesu; nau de s'aera, de sa die, chi no est límpia, unu pagu ammurrada Sinònimos e contràrios sórulu, tróbulu / annuadu | ctr. netu, pasadu Frases su mare est trúgliu ◊ pustis chi tanta truza abba est falada in Tirsu, in Flumendosa, so su matessi! ◊ pones fiores fintos in giardinu e cheres fàghere trulla s'abba giara ◊ in cussu tempus su binu no est prus truu 2. sa dí fut trulla e proixinedhendu puru Sambenados e Provèrbios smb: Trullu / prb: arriu trullu allirghia de piscadori Ètimu ltn. *turblus Tradutziones Frantzesu trouble Ingresu cloudy Ispagnolu turbio Italianu tórbido Tedescu trüb.

«« Torra a chircare