alteríu , nm Definitzione su no èssere a su normale de uta, de umore; manera de fàere de chie paret arrennegau o si credet meda Sinònimos e contràrios airu, arrennegu, nechidonzu / barrosia, blaga, magnosidade, prejumu, pumonaza, teciura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu colère, morgue, suffisance Ingresu anger, arrogance Ispagnolu cólera, jactancia Italianu còllera, spòcchia Tedescu Zorn, Dünkel.
blàga , nf: braga Definitzione su chi si narat o si giaet a bíere coment'e bantandhosi o cuntentandhosi meda de su chi unu est o faet o tenet / braga bóida (nadu de ccn.)= palleri/pallera, chi si creit meda ma est totu presumu Sinònimos e contràrios alteriu, bagianeria, barrosia, bragheria, magnosidade, morrófia, palleria, pazesa, prejumu, púdriu, spampanada / ttrs. pagliosumu Frases cussu est unu plenu de blaga ◊ cussu lu tenet a braga a s'imbriagare! ◊ a imparanígiu dh'iant postu "Braga cagada"◊ est sèmpiri a iscupeta a codhu, ma dha portat prus po braga chi no po isparai ◊ sa cara sua si allughiat de braga pro s'abbilesa de su ghéneru ◊ sa zente bocat sa braga fachindhe tumbas de lussu in campusantu! ◊ ómines e féminas sunt a braga fata fumendhe! Sambenados e Provèrbios smb: Braga Ètimu itl.p blaga Tradutziones Frantzesu vanterie, morgue, suffisance, gloriole, vanité Ingresu boasting Ispagnolu jactancia Italianu vanterìa, spòcchia, vanaglòria Tedescu Prahlerei.
chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definitzione dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta) Sinònimos e contràrios imbénnidu, introtzu, intrusciadu, pienu, zibbu / càdriu, crípinu, crispu, intreu, téteru, ufradu | ctr. acalamau, lentu, lenu Maneras de nàrrere csn: fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu Frases zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera! 2. s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori) 3. già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu Ètimu ltn. gibber, -era, -erum Tradutziones Frantzesu turgescent, prospère, bouffi d'orgueil, plein de morgue Ingresu turgid, prosperous Ispagnolu túrgido, próspero, orgulloso, arrogante Italianu tùrgido, prosperóso, trónfio Tedescu prall, blühend, aufgeblasen.
chíchiri , nm: chichirichí Definitzione genia de presumu, coment'e candho unu si bantat / fàere su c. = giare bàntidos a sèi etotu, credendhosi tropu; fai abbasciai su chíchiri a unu = segaidhu de tressu, giare un'immurrada, iscontrobbare Sinònimos e contràrios chighirista Ètimu itl. chicchirichì Tradutziones Frantzesu orgueil, morgue Ingresu pride Ispagnolu soberbia (f) Italianu supèrbia Tedescu Hochmut.
imbufadúra , nf Definitzione su imbufare; nau in cobertantza de su cristianu, su si crèdere tropu Sinònimos e contràrios ufradura / créita, créntia 1 / cdh. cridimentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu morgue Ingresu presumption Ispagnolu presunción Italianu sicumèra Tedescu Dünkel.
magnosidàde , nf: mannosidade Definitzione su si crèdere meda meda, a tropu, ma fintzes su àere un'idea bona, de arrispetu, de cunsideru donniunu po issu, su si crèdere de importu Sinònimos e contràrios alteriu, banesa, barrosia, blaga, morrófia, prejumu / ttrs. pagliosumu / manniénscia, mannitúdine mannosia, púdriu Frases pro sos pitzinnos fit una mannosidade a zúchere sas partes a sas famíllias de su bichinau ◊ frimma sa mannosidade chi est distruendhe su logu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orgueil, morgue, suffisance Ingresu arrogance Ispagnolu soberbia Italianu supèrbia, spòcchia Tedescu Hochmut.
spacàra , nf Sinònimos e contràrios ispacunada, spaca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu morgue Ingresu boasting, arrogance Ispagnolu engreimiento, fanfarronada Italianu bòria, spacconata Tedescu Aufgeblasenheit, Prahlerei.