Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
aconcàtu, aconcàu , pps, agt Definitzione
de aconcare; chi est cun sa conca incrubada, chi est conca a…; chi est a conca bàscia po pentzamentu, po annicu / èssiri, èssere aconcau a… = cun sa conca imbarada, imbassiada, arrumbada subra de… (pro sonnu, dólima e gai), o fintzas a ogros a terra (pro birgonza, dispiaghere, pessamentu), o bene frimmos in carchi idea, abbaidendhe a carchi cosa
Sinònimos e contràrios
aconcalatu
/
aconcaditu,
aconcadore,
arriscadu,
atriviu,
conchedha,
sconcau
/
orioladu,
pispinnidu
/
decídiu,
resinnadu,
resolutu
2.
aditzu aditzu ndi apu acudiu una frochitada de cussus macarronis: dh'apu agatau aconcau a is forredhus ingurtendi! (A.Garau)◊ fillu bonu, no abarris aconcau a is libbrus, ca ti fait mabi a s'istògumu! ◊ gei no at a bolli chi abarreus totu sa dí aconcaus a sa barraca?!◊ cussos sunt aconcaos a sa televisione!
3.
oi mamma est aconcada, timendi ca dha depint operai ◊ babbu s'est aconcau a sa mesa e si at fatu unu surtidedhu ◊ no seu abarrau aconcau in bidha, ma ingiriendi po agatai sorti
4.
bos chèglio aconcatos a custu ostinu: nudha bos devet irvortare! ◊ cusse est aconcatu a cambiare pulítica
Tradutziones
Frantzesu
hasardé,
irréfléchi
Ingresu
rash
Ispagnolu
atolondrado
Italianu
avventato
Tedescu
unbesonnen
acrabinàdu , pps, agt Definitzione
de acrabinare; chi si movet o faet che un'irbariadu, chentza giare atentzione nudha (coment’e abbaidandho a crabas)
Sinònimos e contràrios
abbundhoradu,
assurviladu,
foraldómine,
incóglidu,
indemoniadu,
indiaulau,
spiridau
2.
tia chèrrere imperriare tentorzas acrabinadas…
Terminologia iscientìfica
ntl
Tradutziones
Frantzesu
hasardé,
inconsidéré,
irréfléchi
Ingresu
reckless
Ispagnolu
atolondrado
Italianu
avventato,
spiritato
Tedescu
unbesonnen,
besessen.
arriscàdu , pps, agt: arriscatu,
arriscau Definitzione
de arriscare; chi costumat a arriscare, chi andhat a logu de perígulu, a fàere cosa perigulosa, de pòdere tènnere dannu
Sinònimos e contràrios
aconcaditu,
aconcadore,
aconcudu,
arriscanti,
atreviu,
conchedha,
sconcau,
tastilau
/
cdh. scapicudhatu
| ctr.
timarosu,
timigiolu
2.
si ndi pesat unu, prus arriscau de is àterus, e partit ◊ fit zente corazosa e arriscada ◊ in mari cussa pipia est tropu arriscada: bandat a s'àcua arta!
Terminologia iscientìfica
ntl
Tradutziones
Frantzesu
hasardé,
risqué
Ingresu
risky
Ispagnolu
arriscado
Italianu
azzardato,
azzardóso,
spericolato
Tedescu
gewagt,
wagenmütig,
wagehalsig.