dimandhàre , vrb: dimannare,
domandai,
domandhare,
domannare Definitzione
fàere pregontas, foedhare po bòllere ischire de is àteros, po tènnere ccn. cosa; cricare fémina a pobidha / domandhare una cosa a manu arta = pregontai po abarrai própriu seguru de ccn. cosa, a manera chi cussu chi depit arrespúndiri no boghit frocus o no circhit arreghèscias
Sinònimos e contràrios
imbistigare,
precontare
/
pedie,
prejare
| ctr.
arraspundi
/
dare,
donai
Frases
mancu dimandhadu ndhe as, a bídere comente istat Bodale? ◊ a su dimandha dimandha za che so afertu a su logu ◊ dimandhabbilu a manu arta si su dannu l'at fatu isse! ◊ dhis iat domandau in cali logu depiat nasci su Messia ◊ fui domandandu de Antoni ◊ cun cudhus ogus de cristianu su cani pariat domandendu perdonu ◊ candu si nd'iscidat, dhi domandu ita intentzioni tenit ◊ su poeta pesat una boghe de saludu a sa Santa dimandhandho salude e fortuna po totus
2.
chi non domandas, mancu àcua ti donant
3.
una pariga de palarimpos furint andhaos a dha dimandhare ◊ si cheriat dimandhare sa zòvana chi teniat in su coro ◊ unu giòvunu est andau a si domandai una fémina po mulleri ◊ si m'istimas, domàndhami a sos mannos!
Ètimu
itl.
domandare
Tradutziones
Frantzesu
demander
Ingresu
to ask
Ispagnolu
preguntar
Italianu
chièdere
Tedescu
fragen,
anhalten,
bitten.
imbistigàre , vrb Definitzione
fàere pregontas cricandho de ischire cosa, foedhare po bòllere ischire de is àteros / avb. a s’imbístiga imbístiga = a fortza de pregontai
Sinònimos e contràrios
chilcare,
dimandhare,
irfrodhocare,
iscocolai,
isseare,
istigare,
isuzigonare,
precontare,
speculitai
Frases
imbistighendhe za si benit a ischire, sa cosa ◊ cheret imbistigadu a bídere si si ndhe agatat, a cómporu, de ozu ◊ sas finantzas istaiant imbistighendhe a bídere si fit abberu chi nois aimus màchina
2.
a s'imbístiga imbístiga za che so dadu a subra e za l'apo àpidu su chi fia chirchendhe
Tradutziones
Frantzesu
enquêter,
demander
Ingresu
to investigate
Ispagnolu
investigar,
averiguar
Italianu
investigare,
chièdere
Tedescu
erforschen,
fragen.
pedíe , vrb: pedire,
pediri,
perí,
petire,
pidire,
pitire Definitzione
pregontare po àere calecuna cosa (prus che àteru in donu, po no dhu torrare); andhare a cricare s'alemúsina / èssere o essire a p. = tènniri abbisúngiu meda, de dèpiri andai a circai s'alimúsina
Sinònimos e contràrios
dimandhare,
prejare
/
lemusinai,
mendigai
| ctr.
dare,
donai
Frases
de fronte a Deus m'intendho obbligadu in disisperu a pedire perdonu (G.B.Mereu)◊ dontzi via chi l'imbeniat, su tzilleraju li petiat su bufu in cara de tzente ◊ mezus dare chi no pedire ◊ candu mai ti apu pediu calincuna cosa, si no po apretu?!
2.
dai candho li est mancadu su babbu, in cussa domo, sunt a pedire ◊ iscuru a chie pedit pro no àere! ◊ bilgonza e dannu est a pedire e furare!
Ètimu
ltn.
*petire
Tradutziones
Frantzesu
demander,
mendier
Ingresu
to beg
Ispagnolu
pedir limosna,
mendigar
Italianu
chièdere,
mendicare
Tedescu
bitten,
betteln.
peleài, peleàre , vrb: apeliai,
peliai Definitzione
pigare pelea, matana, apeleu, múngia faendho cosa; istare a perrica abbetiandho po calecuna cosa chi si bolet
Sinònimos e contràrios
fadiae,
ghimallai,
matanare,
penai,
trumentai
/
apiliare,
pedie
Frases
o Gesús santu ahi peleadu cantu as pro a mie! ◊ die e note peleo pro sas munzas chi mi leo ◊ za ndhe at peleadu, sa zente, de fàmine, in tempos de gherra!…◊ cantu pensas e faghes e peleas det a sa morte tua terminare ◊ pro èssere abberu ómine, unu depet peleare: sinono it'ómine est?! ◊ a peleare macos bi cheret passéntzia meda ◊ e chie bi la faghet a peleare tota vida zente dorta?!
2.
est de diora peliendi po dhi bendi sa domu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
combattre,
se fatiguer,
demander avec insistance
Ingresu
to fight,
to worry oneself,
to ask insistently
Ispagnolu
pelear,
pedir con insistencia,
instar
Italianu
combàttere,
affannarsi,
chièdere con insistènza
Tedescu
kämpfen,
streiten,
sich abmühen,
sich ängstigen,
um etwas bitten (eindringlich).
precontàre , vrb: precuntare,
pregontai,
preguntai,
preguntare,
priguntare,
progontai Definitzione
fàere pregontas, dimandhas, foedhare po bòllere ischire de is àteros ccn. cosa, o fintzes po pigare o tènnere cosa
Sinònimos e contràrios
chilcare,
dimandhare,
imbistigare,
ispreculare,
istigare,
isuzigare,
speculai
/
pedie
| ctr.
arraspundi,
dare
Frases
precuntat chercos, élighes, ozastros comente sunt naschidos ◊ bos cherzo preguntare: De chie est su pitzinnu chi ninnades? ◊ comare mia, odheu, de ite cosa mi azis preguntadu! ◊ unu carabbineri mi at progontau innoi bivias ◊ su pitzinnu si ch'est drommidu in coa in su menzus preguntare ◊ si est presentau pregontendi si fiant cussas is chi fiat circhendi
2.
at pregontau un'ou a sa gomai
Ètimu
ltn.
percontare
Tradutziones
Frantzesu
interroger,
demander
Ingresu
to ask
Ispagnolu
preguntar
Italianu
interrogare,
domandare
Tedescu
befragen,
fragen.