abberguàre , vrb: avelguare, avereguare, averiguai, averguare, averugare, avilguare, avreguai, avreguare, avreguari, veriguare Definitzione leare oru de calecuna cosa, bènnere o arrennèscere a dh'ischire; abbaidare a bíere comente est una cosa o si est abberu; fintzes abbaidare in su sensu de bòllere e tandho fintzes annestrare, educare, avertire Sinònimos e contràrios abbadiai, annotare, assaborire, bídere, ischire / assegurai / abbèrtere Maneras de nàrrere csn: averégua! = càstia!, annota!; averugare a terra = chircare su rispàrmiu in donzi cosighedha Frases apo abberguau chi oje depet favedhare Fulanu ◊ lu mutimus a zistru pro no bos abberguare de chie semus nendhe ◊ disigiàt chi nemus dh'avreguessit ma si fut iscípiu su própiu ◊ neridimí, bonómini, nd'at avreguau de unu piciochedhu chi?…◊ abbérgua si est abberu chi cussu azudat! ◊ tandho est chi mi so acultziadu e l'apo in costas averiguada (B.Serra) 2. iscamabamus sos crapitos candho abberguabamus chi che fint istitaos ◊ esso pro averiguare custa boghe chi apo intesu ◊ intendhendhe sos canes, si fit iscampiau pro abberguare ◊ abbérgua sa cosa dae cad'ala! ◊ so andhandhe pro abberguare ca nachi est ruta sorre mea ◊ mi acúltzio pro avilguare si su riu ndh'est essidu ◊ avereguada dae acultzu, sa fémina mustraiat totu sos annos chi gighiat ◊ bidia a babbu chin mamma averughèndhesi a culatzos de oxu (S.Saba) 3. a su pitzinnu li lassant picare su martedhu averguànneli de istare atentu a no s'istropiare ◊ los aiant averguatos de non colare in cue ◊ sa mama fit de cussas chi averguaiat sos fizos a su travàgliu e a su rispetu 4. Mannedha bi averugaiat a terra, no fit mani abberta meda! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu vérifier Ingresu to verify Ispagnolu averiguar Italianu verificare, accertare, controllare, appurare Tedescu prüfen.

imbistigàre , vrb Definitzione fàere pregontas cricandho de ischire cosa, foedhare po bòllere ischire de is àteros / avb. a s’imbístiga imbístiga = a fortza de pregontai Sinònimos e contràrios chilcare, dimandhare, irfrodhocare, iscocolai, isseare, istigare, isuzigonare, precontare, speculitai Frases imbistighendhe za si benit a ischire, sa cosa ◊ cheret imbistigadu a bídere si si ndhe agatat, a cómporu, de ozu ◊ sas finantzas istaiant imbistighendhe a bídere si fit abberu chi nois aimus màchina 2. a s'imbístiga imbístiga za che so dadu a subra e za l'apo àpidu su chi fia chirchendhe Tradutziones Frantzesu enquêter, demander Ingresu to investigate Ispagnolu investigar, averiguar Italianu investigare, chièdere Tedescu erforschen, fragen.

perificài, perificàre , vrb: berificare, perivicare Definitzione leare oru, provare a bíere si su chi s'ischit o si narat torrat cun sa beridade, si una cosa est abberu, o comente est una cosa o chistione Sinònimos e contràrios abberguare, assaborire, bídere, iscumbatare Frases mi li so acurtziadu pro perivicare si fit abberu isse Tradutziones Frantzesu vérifier Ingresu to check Ispagnolu verificar, comprobar, averiguar Italianu verificare Tedescu prüfen.

speculài , vrb: ispreculare*, spegulai, spiculliai, spricuai, spriculai Definitzione cricare de ischire, de bíere, istudiare, fàere dimandhas meda po bòllere averguare calecuna cosa Sinònimos e contràrios dimandhare, imbistigare, ispricuedhai, istigare, isuzigare, precontare, speculitai Frases dhus at inténdius batallendu e at cumpréndiu ca dhu boliant spiculliai ◊ arregolliat is notítzias chi spriculiàt in fàbbrica ◊ is carabbineris ant cumentzau a spriculai po isciri chini at fatu su dannu 2. si bòciat chini bolit, nosu totus impari sigheus a spriculai (F.Cocco) 3. de su carru nd'est arrutu unu pipiedhu chi si fiat incarau tropu po spegulai s'istràngiu Tradutziones Frantzesu spéculer, enquêter Ingresu to speculate Ispagnolu investigar, averiguar Italianu speculare, investigare Tedescu untersuchen.

«« Torra a chircare