Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbisógnu , nm: abbisóngiu, abbisontzu, bisognu Definitzione su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Sinònimos e contràrios aprentu, atzicamentu, poberesa / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Maneras de nàrrere csn: fàere abbisognu (una cosa)= serbire; fai is abbisòngius = fàghere de su corpus; a. strintu = mannu, urzente Frases it'abbisóngiu nc'est de domandai parris? ◊ dèu tèngiu abbisóngiu de una domu innòi, non potzu abarrai andendi e torrendi! ◊ est abarrau a crocai in su sartu in d-una barrachedha fata po s’abbisóngiu ◊ nosu no teneus abbisóngiu de totu cussas cosas! 2. custa famíglia tenit disígiu e gana de ndi essiri a faci límpia e a conca pesada de su mari de s'abbisóngiu Sambenados e Provèrbios prb: s'abbisóngiu fait sa bècia a curri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu besoin, nécessité Ingresu need, poverty Ispagnolu estrecheces, aprieto Italianu necessità, strettézza, esigènza Tedescu Notwendigkeit, Erfordernis.

acóssu , nm Definitzione istadu de bisóngiu mannu Sinònimos e contràrios aprentu Frases postu in sa lughe, restas a s'iscuru, in acossu sas dies ti ant sighidu ◊ sos malos de como, chi no sunt in acossu, no furant pro si azibbare Sambenados e Provèrbios smb: Accossu Tradutziones Frantzesu état de besoin, pauvreté Ingresu constraint, poverty Ispagnolu estrechez Italianu costrizióne, stato di bisógno Tedescu Zwang, Notlage.

bisógnu , nm: abbisognu, bisóngiu, bisonzu, bisunzu Definitzione su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Sinònimos e contràrios aprentu, mancànscia, netzessitu, poberesa, sia / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Maneras de nàrrere csn: bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu Frases si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!… 2. solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu 3. nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe! 4. su tempus faghet bisonzu a nois puru! 5. li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu Sambenados e Provèrbios prb: chie est ómine a su bisonzu si paret Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu besoin, nécessité, gêne Ingresu need, poverty Ispagnolu necesitad Italianu bisógno, necessità, occorrènza, misèria Tedescu Bedürfnis, Notwendigkeit, Elend, Not, Armut.

bisongiài , vrb: abbisongiai, bisonzare, bissonzare, bisungiai Definitzione tènnere bisóngiu, serbire calecuna cosa chi mancat; èssere necessàriu, doverosu a fàere una cosa Sinònimos e contràrios bòlliri, chèrrere, selvire, tocae Frases inoghe che bisonzat zente ◊ su pisedhu est andhendhe cun su babbu ca li bisonzat ◊ nos bisonzat una cosa chi no podimus agatare ◊ li bisonzat bestimenta noa ◊ a ti bisonzo? a frimmo? 2. bisòngiat a giai atentzioni ◊ bisòngiat a pregai chi acabbit custu delúviu ◊ bisonzat chi bi andhemus luego Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu avoir besoin, falloir Ingresu to be necessary Ispagnolu ser necesario Italianu bisognare, necessitare, occórrere Tedescu brauchen.

catànzu , nm, agt Definitzione bisóngiu, mancàntzia de cosa, cosighedha de pagu contu; fintzes chie costumat a furare, unu mustrencheri; faina de fàere; a logos, chi est marriu, làngiu Sinònimos e contràrios acanénciu, bendhita, cadéliu, càscara / sacajale, tascaresu, trebiali, truntzedheri / faina / lagnu 3. in su cubile, candho at isbrigau sos catanzos, chi no finint mai, est andhau a contipizare sa robba Tradutziones Frantzesu besoin, privation Ingresu need, privation Ispagnolu necesitad, privación Italianu bisógno, privazióne Tedescu Mangel, Entbehrung.

maròlla , nf: ammaròglia* Definitzione mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m. Sinònimos e contràrios aprentu, bisognu, malaboza | ctr. bonaoza Frases sa marolla fait sa bècia a curri Tradutziones Frantzesu nécessité, besoin Ingresu need Ispagnolu mala gana Italianu necessità Tedescu Widerwille (mit), Not.