abbàtere , vrb: abbàtiri Definitzione
betare o fuliare a terra; pèrdere de ànimu, fàere pèrdere su coràgiu
Sinònimos e contràrios
abbatire,
abbilgonzare,
isarcare
| ctr.
animai,
audire,
incorai
Frases
ndhe at abbàtidu un'àrbure
2.
si est abbàtidu pro nudha ◊ sa mala fortuna mi abbatit
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
abattre
Ingresu
to pull down
Ispagnolu
abatir
Italianu
abbàttere
Tedescu
niederwerfen.
bangàre , vrb: pangai Definitzione
fàere sa petza, fàere unu pegus a petza; bochíere
Sinònimos e contràrios
bangalare,
masellare,
spangai
/
bochire
Frases
su bangalarzu bendhet su chi at bangau
2.
su corpus l'ant bangau a ferru fritu, sa bida li ant truncau (A.Mura)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abattre
Ingresu
to butcher
Ispagnolu
matar,
carnear
Italianu
macellare
Tedescu
schlachten.
bochíere , vrb: bocíara,
bocie,
bocíere,
botzíere,
buchíere,
ochídere Definitzione
leare sa vida a unu, a un'animale
Sinònimos e contràrios
assessenai,
bochí*,
igerbedhare,
mociri,
scerbedhai
Frases
a bochíere tocat a Deus
Tradutziones
Frantzesu
tuer,
abattre
Ingresu
to kill
Ispagnolu
matar
Italianu
uccìdere
Tedescu
töten,
umbringen.
disconsolài , vrb Sinònimos e contràrios
sconsolai
| ctr.
aconnoltare,
conciolare
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
décourager,
abattre
Ingresu
to dishearten
Ispagnolu
desconsolar
Italianu
sconsolare
Tedescu
betrüben.
iscarbàre , vrb: iscarbiare,
iscarviare Definitzione
iscambare, segare o iscosciare is carbas, is cambos mannos de is matas; fintzes iscúdere a carba, pigare a cropos de nae
Sinònimos e contràrios
irbrancare,
iscarbiedhare,
strassalai
Frases
mai ne tronos e ne lampos ant pótiu iscarbiare unu bratu foziu de cussu chercu
2.
sas cambas de sos éliches, gàrrigas de nibe, no aiant réghiu a su pesu e cada tantu si bidiant pendhendhe iscarbiadas
3.
zuchiat sos ocros iscarbiaos de dolore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abattre
Ingresu
to break
Ispagnolu
descuajar
Italianu
schiantare
Tedescu
ausreißen.
isciarrocài , vrb: isciorrocai,
isorrocai,
isorrocare,
sciarrocai Definitzione
nau prus che àteru de fràigos, muros o àteru deasi, betare a terra o orrúere totu a una borta, distrúere totu; fuliare puru, fàere a imboladura
Sinònimos e contràrios
destrui,
idarrocai,
ifàghere,
isciasciai,
isconciare
/
derrúere,
irderrúere,
iscalabrare,
isciusciai
/
foliai,
illichidare
Frases
nci dhus est isciarrocada sa turri de Síloe e dhoi funt abarraus ◊ seus impinniaus a isorrocai su sistema chi at penalizau sa Sardínnia ◊ su muenti ndi dh'at isciorrocau is dentis a cràcinu
2.
custu tzicherone de avantzos isorrocachedhu in sa séchia!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
démolir,
abattre
Ingresu
to dismantle
Ispagnolu
abatir
Italianu
schiantare
Tedescu
niederreißen.
isterricràre , vrb: isterrigai,
isterrigare,
isterrigiare,
isterrigrare,
isterrijare,
isterrugiare,
isterrujare Definitzione
betare, istrumpare a terra, crocare istérrios in terra
Sinònimos e contràrios
aterrai,
aterrighinare,
imbrortzinare,
isterricorjare,
isterrighinare,
isterrinai,
istragorzare,
sterrionai
Frases
giòvunus mannus… isterrigaus siant! ◊ in Osposidha bido chimbe ómines isterrujados: a balla los ant fertos che sirbones (C.Mura)◊ sa muzere de su zigante, atachendhe cun grandhe fúria sos soldados de su re, ndh'isterrijeit trinta ses ◊ at agatadu sa pobidha isterrigada in terra che àinu, imbriaga ◊ si est isterrigadu in s'erva ◊ candho pensas de isterrujare su male cun sa vindita, ndhe faghes nàschere un'àteru!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abattre,
renverser à terre
Ingresu
to lay out,
to pull down
Ispagnolu
derribar,
tumbar
Italianu
abbàttere,
stèndere per tèrra
Tedescu
niederwerfen.
istrampàre , vrb: istrempare,
istrumpai,
istrumpare,
strumpai Definitzione
lassare andhare o betare a terra a unu, una cosa o un'animale a cropu, de botu, cun fortza, su si betare a terra; giogare a istrumpas, a s'istrumpa; atzapulare, iscúdere a ccn. logu; betare a fuliadura, fuliare / istrampare castagna = iscúdere a terra sa castanza àrrida, posta intro de unu sacu, fintzas a essire neta, ispizolada (castagna istrampada = castanza morisca cota a budhidu)
Sinònimos e contràrios
addrabbulai,
addrobbulare,
betae,
iscracare,
istrampoinai,
istrampulare,
rúchere
/
aciapuai
/
imbolare
Frases
iant certau e si fuant istrumpaus in terra ◊ sas cambas de sos funnos istrempaiant a terra cun sonu búitu ◊ aferrat a su pede s'animale e l'istrumpat ◊ no fatas su redossu istrampandhe sos sacos dae dossu! ◊ ndi as istrumpau un'orroli ◊ burrincu afissiau candu movit carriau s'istrumpat ◊ samunendhe s'isterzu, no istrampes sos piatos ca si segant!
2.
fiu istrumpendi cun Giuanni po ci passai s'ora
3.
paret unu contu irmalissiatu, ma dontzi cosa s'istrempat apare chin s'àtera ◊ at istrempau a forte s'isportellitu de su barcone ◊ at picatu su lèpore galu viu e li at istrempatu sa conca a una preta
4.
si no mi lassas passare ti aferro a s'anca e ti che istrampo a mare! ◊ a terra ti che istrampo, mih, si no l'agabbas!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
jeter par terre,
abattre,
s'abattre
Ingresu
to fall heavily,
to pull down
Ispagnolu
derribar
Italianu
buttare a tèrra,
abbàttere,
stramazzare
Tedescu
niederschlagen,
zu Boden werfen.
macedhài , vrb: ammacedhai,
macedhare,
machedhare,
maghedhare Definitzione
bochíere bestiàmene, fàere a petza prus che àteru bestiàmene agatau faendho dannu (e fintzes solu fàere pagare a su mere su dannu chi at fatu su bestiàmene); malatratare, pigare a cropos, nau pruschetotu de bestiàmene
Sinònimos e contràrios
machissiare
/
masellare,
matzucare
2.
maghedhadu, za ses che a mie, bestidu de trastes betzos!…
Ètimu
ltn.
macellare
Tradutziones
Frantzesu
abattre
Ingresu
to butcher
Ispagnolu
matar
Italianu
macellare
Tedescu
schlachten,
metzgen.
sderrinài , vrb: isterrinai*,
sterrinai,
stirrinai Definitzione
betare a terra, crocare in terra, su si pònnere crocaos
Sinònimos e contràrios
imbrossinare,
istèrrere,
isterricorjare,
isterrighinare,
sterrionai,
stragai
Frases
candu ti ses puntu ses acabbau sderrinau in d-unu letu
Tradutziones
Frantzesu
terrasser,
abattre,
s'étendre
Ingresu
to knock down,
to lay (down),
to lie down
Ispagnolu
derribar,
tumbar
Italianu
atterrare,
abbàttere,
stèndere a tèrra,
stèndersi
Tedescu
niederwerfen,
niederschlagen,
sich hinlegen.
tzacoràre , vrb: atzacorare Definitzione
pigare o tènnere tzacoradura, èssere malaidóngiu, ingòllere calecuna maladia
Sinònimos e contràrios
ammagangiai,
magunire,
tacare,
tunconire
Frases
su fritu s'intendhet intro de carre punghicosu che fritza, tzacorandhe intas su sàmbene
2.
est tzacorau a prummones ◊ fintzas in crésia pessabat a cussu budhone tzacorau (S.Spiggia)
Tradutziones
Frantzesu
abattre
Ingresu
to crush
Ispagnolu
abollar,
magullarse,
debilitarse
Italianu
acciaccare
Tedescu
schwächen.