afilàre 1 , vrb: fibai* Definizione fàere un'afilada, una síngia fine che filu, ma de segada cun cropu o atumbada, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (bidru, terra, o fintzes linnàmene, muros o àteru) Sinonimi e contrari abbèrrere, cannire, filiri, frasellare, fresai, intzignai, iscrafangiai, sacai, scanniri, sinniai, trapare Frasi cussu est unu pratu afilau ◊ su corpu chi li amus dadu, a su piatu, l'at afiladu ◊ custa linna comente sicat si afilat totu Traduzioni Francese fendre Inglese to cleave Spagnolo agrietar Italiano fèndere Tedesco spalten.

chinníre 1, chinníri , vrb Definizione fàere un'aperta, un'afilada, una segada chi paret fine che unu filu, a unu traste de cosa tètera, mescamente a un'istrégiu (in cobertantza, si narat de gente chi bogat fama mala, chi s'imbrutat s'onore) Sinonimi e contrari abbèrrere, afilai, cannire*, filiri, frasellare, fresai, sacai, scanniri, sinniai, tinnire Frasi si chinnit una tassa, una cíchera, e dónnia cicílliu ndi aciocas a domu! Cognomi e Proverbi prb: tatza chinnida niune la neat Traduzioni Francese fendre, fêler Inglese to cleave Spagnolo rajar, resquebrar Italiano fèndere, incrinare Tedesco spalten, einreißen.

fibài , vrb: afilare 1, filai, filare Definizione fàere una filada, una síngia fine che filu (fibadura), ma de segada chi si faet cun cropu, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (imbidru, terra, ma fintzes linnàmene, muru) Sinonimi e contrari abbèrrere, cannire, filiri, frasellare, fresai, iscrafangiai, sacai, scanniri, sinniai Frasi cussu est unu pratu filau ◊ cussa crésia est a murus filaus 2. si fibat su coru, si trúmbulat su sàngui, s'intruat su sentidu, si trobílicat s'ànima (L.Porcedhu) Etimo srd. Traduzioni Francese fendre Inglese to cleave Spagnolo hender Italiano fèndere Tedesco spalten.

fresài , vrb: fresare Definizione fàere a fresa, isperrare, apèrrere a pígios Sinonimi e contrari iscaltulare / abbèrrere, cannire, crasare, filiri, sacai, scanniri, sinniai Modi di dire csn: fresare su pane = iscopercare su pane, segare su pane de fresa ororu pro ispitzigare sos duos pizos e ndhe furriare unu a manera de resurtare ambos de su matessi betu ca sunt lísios a parte de fora ma aspros a parte de intro; fresai sa castàngia = trapare, ispitighedhare sa castanza pro no si tzocare arrustindhe Frasi fint chie coghindhe e chie fresendhe, a sa cota ◊ su fritu li at fresau sas manos ◊ su sole coghet sa terra faghíndhela fresare Etimo ltn. fresus Traduzioni Francese fendre, scinder, crevasser, craqueler Inglese to chapp, to separate, to cleave Spagnolo hender, escindir, agrietar Italiano fèndere, scìndere, screpolare Tedesco spalten, trennen, rissig machen.

tracàre , vrb: atracare 1 Definizione su chi faet sa linna candho s'isperrat, s'iscratzat, si aperit a isperradura (mescamente in is frochidhaduras): faet una genia de sonu de cosa àrrida isperradho, faet unu tzàcurru (tracada)/ t. focu = tzacare, apuntai fogu Sinonimi e contrari sacai Frasi faladindhe impresse de cussa nae ca l'intendho trachendhe! 2. dae meda chena piòere, sa terra est intostada e tracada Etimo srd. Traduzioni Francese crépiter, fendre Inglese to crack (apart) Spagnolo chascar Italiano crepitare, fèndere Tedesco knistern, spalten.

trapàre , vrb Definizione fàere segadas o trincos a lepedha, a gurtedhu, o fintzes segare a sola si est cosa tostada o frida Sinonimi e contrari intacugliare, ispitighedhare, sacai / trapai* Frasi si trapat s'olia pro la cufetare, sa castanza pro l'arrustire ◊ su fritu mi at trapadu totu sas manos ◊ s'impastu tropu rassu si trapat, comente assutat, si no est abbadu meda 2. adhae si bidet una lughe atzesa tremulendhe che oju lagrimosu in tundhu in tundhu trapendhe sa note (G.Fiori)◊ su dolore punghet e trapat carres e sentidu Traduzioni Francese graver, entailler, fendre Inglese to engrave, to notch, to cleave Spagnolo incidir, hendir Italiano intagliare, incìdere, fèndere Tedesco schnitzen, einschneiden.

tzacài , vrb: ciacai, sacai, tzacare 1, tzacari Definizione fàere tzàcurru coment'e de cosa chi iscópiat, isperrare, afilare, apèrrere a cropu, segare a crepadura, crepare de su fritu o de àteru: in cobertantza, su si pigare arrennegu, foedhare male po fele, po tzacu; fintzes iscúdere (po su sonu a cropu chi faet), fàere camminu, andhare, intrare Sinonimi e contrari abbèrrere, afilai, calpire, cannire, cherpai, filiri, fresai, ischisciai, iscopiare, iscrafangiai, issacai, scanniri, sinniai, tzacarrai, tzocare / incrivire, iscúdere Modi di dire csn: tzacai a perda = iscúdere a pedra; tzacai is peis a terra = istribitare (pro arrennegu); pratu tzacau = afiladu, cannidu; fai su crepatzaca a unu = fai su crepa crepa, fàchere su derre, fàghere carchi cosa a crebu, mancari crebet, s'àteru Frasi nemus ghetat binu nou in istrexus bècius, poita su binu dhus tzacat ◊ sa canna si tzacat si pagu pagu dha fortzant ◊ portat is manus tzacadas de su frius ◊ e innui si depit tzacai s'ou, in punta o in mesu? ◊ papendi cussa cosa gei no si ant a tzacai sa brenti, no! ◊ mi depit pagai su chi mi depit, mancai tzachit… o crepit! ◊ po s'isfortzu de ai arrísiu tropu, dhi fiat tzacada una vena ◊ tzaca, manedha, ca benit babbai! ◊ tzacant is guetus arendi su celu ◊ est tzachendi de s'arrennegu ◊ in su fogu tzacat sa linna frisca, pruscatotu sa folla 2. a su fillu dhi at tzacau una bussinara ◊ lah ca ti tzacu, chi no abarras chietu! ◊ at tzacau su pratu a terra candu at ghetau sa gràtzia a is isposus ◊ mi benit ganas de dha tzacari a su muru ◊ si ti ponit chinta ti tzacat a frastimu, lah! ◊ castiadí e circa de nci tzacai su nuncu! ◊ ci fio a su postu tuo, dhi aio tzacau unu lampu e dhos io abbruscaos cummente a is tiauledhos de s'inferru! 3. toca, tzaca stradoni! Etimo srd. Traduzioni Francese fendre, éclater, crépiter Inglese to crack Spagnolo hender, reventar, crepitar Italiano fèndere, fessurare, scoppiare, crepitare Tedesco spalten, bersten.

«« Cerca di nuovo