capiòla , nf Definizione unu chi est badhinosu, pagu giustu de conca Sinonimi e contrari carvedhera, capiabi, concadroxa / cdh. capichedhu Etimo itl. capo Traduzioni Francese cerveau fêlé Inglese queer fellow Spagnolo chiflado, tocado Italiano cervèllo balzano Tedesco verrückter Kopf.

carbédhu , nm, nf: calvedhu, carvedha, carvedhu, chelbedhu, chelvedhu, cherbedhu, chervedhu, cravedhu, crebedhu, crevedhu Definizione sa parte principale de su sistema nervosu de un'organísimu animale, a ue lompent totu is sensatziones de dónnia sentidu e arremu o tretu de sa carena e de ue partint totu is cumandhos chi movent e régulant sa carena: su crebedhu de su cristianu est su prus isvilupau e a créschia fata pesat de 1300 a 1500 grammos, est su prus organizau e erricu de céllulas e nerviaduras chi si dhue manígiant s'ammentu, sa fantasia, su pentzamentu, e si cunsiderat sa funtzione sua coment'e mente e atuamentos; su crebedhu est aintru de sa corròcia, aprigau cun is ossos e imbodhigau in tres pígios de pedhutu (che a totu su meudhu de s'ischina) chi narant medhighinas o mentes fines (piamadre, napa, duramadre), ispartziu in duas perras aunias asuta, e coment'e surcau a parte de fora a pígiu de si dhue pòdere distínghere is tòrronos; est fatu de milliardos de céllulas nervosas agganciadas apare cun is sinapsis chi faent comunicare dónnia síngula céllula cun medas àteras, cuncordadas in centros segundhu s'impreu o funtzione chi tenent (vista, oidu, foedhu, e àteru); una parte distinta est su cherbedhu minudu o de asegus, de forma a bisura de coro, ispartziu in duas metades, postu in gatzile in artu, cun s'impreu de arrecire is sinnales de sa posidura de sa carena, mantènnere s'echilíbbriu e cumandhare is movimentos; in su sensu de conca coment'e médiu e 'logu' de su pentzamentu e de su sentidu si narat prus che àteru su plurale / min. carvedhutzu / sos cherbedhos de dainanti, sos cherbedhos = sa parti de ananti de su crebedhu; sos cherbedhos de segus = is crebedhos de fatu, sa parte de apalas de su crebedhu, fintzes gatzile o pistidhu, sa parte de fora Sinonimi e contrari cerbedhu, tzelembros Modi di dire csn: èssere in chervedhu = zustu de conca; firmare in chervedhu = callai de ciorbedhu, cussentire, cumprèndhere e cambiare cumportamentu; carvedhi manigadu = macu, istoladu; carvedhi boltuladu = istrambótigu; chelvedhi fine = chi tenet capatzidade manna de pessare a fundhu sas cosas; chelvedhi russu = chi pentzat pagu e mali; èssere de chentu carvedhos = no tènnere frimmesa; tènnere sos carvedhos in brou = no ai callau a ciorbedhu; boltare, boltulare, zirare, furriare sos cherbedhos = irbariare, ammachiaisí; èssere furriadu, girau de cherbedhu = irbariadu, macu, ammachiau; no dhi pasat crebedhu = no si ndhe podet istare, no si ndi podit aguantai (de fai calincuna cosa) Frasi si at postu una manu in petorras e s'àtera in crevedhos ◊ cun sos médios de oe faghent operatziones a su cherbedhu ◊ depes zúghere sos cherbedhos in abba, a fàghere custos machines! ◊ su dannu chi at tentu li depet àere tocadu su cherbedhu e irbariadu ndh'est 2. cantu mi fit simpàtica Maria: ndhe fia a ndhe girare su chervedhu! ◊ est un'ajanedha bella, ma lezeredha de chelvedhos ◊ sas cosas chi narat ti faghent ibbandhare sos carvedhos ◊ pensas chi cussu at firmadu in chervedhu?! ◊ si at gratatu sos chervedhos de daisecus 3. cantu apo a èssere in chervedhu meu, a fémina no do piús presente Cognomi e Proverbi smb: Cherveddu Terminologia scientifica crn Etimo ltn. cer(e)bellum Traduzioni Francese cerveau Inglese brain Spagnolo cerebro Italiano cervèllo Tedesco Gehirn.

cerbédhu , nm: cervedhu, ciobedhus, ciolbedhu, ciorbedhu, gerbedhu Definizione sa parte principale de su sistema nervosu de un'organísimu animale, a ue lompent totu is sensatziones de dónnia arremu de sa carena e de ue partint totu is cumandhos Sinonimi e contrari carbedhu, tzelembros / cdh. tzalbedhu Modi di dire csn: is cerbedhus = sa parte de dainanti de su cherbedhu (e de sa conca, subra de sos ogros: s'ossu est sa "tàula de su cherbedhu"); callai de ciorbedhu = cussentire, essire zudissiosu, sàbiu, crèschere, mediare de cumportamentos, arrexonai e fai de mannu; giogai su ciorbedhu = fàghere brulla su cherbedhu, furriare sos cherbedhos; tocau a ciorbedhu = irbariadu; èssiri flacu de cerbedhu = èssere tocadu a conca Frasi chi dh'iscípiant in dónnia logu ca est essia de is ciorbedhus tuus custa imbentzioni! ◊ messendi, cudhu soli pariat ca ispacàt is ciorbedhus! ◊ s'ómini chi portat ciorbedhu depis castiai! ◊ su biri is prendas fatas a befa m'intristat su coru e is ciobedhus ◊ baidinci de aranti miu, ciorbedhu de àcua cota! ◊ mariru miu portàt ciorbedhu in conca e at iscípiu ponni a parti 2. candu mai in dí de oi ghetant sa grida: a tui megat de ti giogai su ciorbedhu! ◊ cessu it'arrori, girendu is ciorbedhus a tui puru funt! Terminologia scientifica crn Etimo ltn. cer(e)bellum Traduzioni Francese cerveau Inglese brain Spagnolo cerebro Italiano cervèllo Tedesco Gehirn.

isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai, sbatizai Definizione àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda Sinonimi e contrari aciapuai, atapai 1 / atormentai, imbatijare Etimo srd. Traduzioni Francese se creuser la cervelle Inglese to bang, to rack one's brain Spagnolo devanarse los sesos Italiano sbatacchiare, lambiccarsi il cervèllo Tedesco sich den Kopf zerbrechen.

istelevràre , vrb Definizione istare pentzandho e torrandho a pentzare a sa cosa chentza arrennèscere a cumprèndhere o lòmpere a un'arresurtau Sinonimi e contrari immaginai, immelmedhare, istorronare, penciai, scimingiai Frasi no t'istelevres, tantu dai su meu no mi bogas! ◊ comintzeit a istelevrare cun atentzione subra de sa natura de cussu cristianu (M.Bua)◊ candho est ammurrionadu m'istelevro deo pro cuntentare a isse! Etimo spn. descerebrar Traduzioni Francese se creuser la cervelle Inglese to rack one's brain Spagnolo comerse el coco Italiano lambiccarsi il cervèllo Tedesco sich den Kopf zerbrechen.

«« Cerca di nuovo