acavacài , vrb: acovecai, acrobecare, acrovecai, cavacai Definizione betare a covecu, betare apitzu; betare a conca a bàsciu, coment’e ponendho a covecu; fintzes bortulare, furriare / a. a ccn. = cumbíncherelu, conchinàrelu a carchi cosa, fintzas pònnereli timoria faedhendhe de no lu lassare mancu faedhare comente cheret Sinonimi e contrari abbucai, acuguzare, apatigai, bíncere, furriai, tavacare | ctr. iscavacare Frasi chi fui dèu nci dhi acovecau sa pingiada in conca! ◊ is argiolas no acabbànt mai, cun su celu totu de unu colori acovecau in pitzus 2. tèngiu unu bellu scannu po mi sèi: cussu gei no si nci acovecat! 3. li ant covacadu sa carena in su putu 4. cussa tenit unu mairu pioncu e unu fillu acovecau! Etimo srd. Traduzioni Francese retourner, renverser Inglese to turn upside down Spagnolo volcar, dar la vuelta Italiano capovòlgere Tedesco auf den Kopf stellen.

arrolliàda , nf Definizione su arrolliare Sinonimi e contrari inghíriu Frasi gei dh'apu fata s'arrolliada: seu andada a seti o otu logus me in sa bidha! Etimo srd. Traduzioni Francese tour Inglese round Spagnolo vuelta Italiano giro Tedesco Rundgang.

boltàre , vrb: bortare, bortiare, vortare Definizione furriare a s'àtera parte, fache a ccn. po agiudu, po foedhare; fàere fúrriu, cambiare; pigaresidha contras a chie cumandhat, contras a ccn. Sinonimi e contrari colojare, furriai / cambiai, imbortare Modi di dire csn: bortàresi a su ferru ruju = no tènniri arrispetu po nudha e po nisciunus; boltare sos chervedhos = ammachiaisí Frasi sos mazores no ischiant a cale santu si bortare e dubba chi si lis presentat unu ◊ si ch'est bortadu a s'àtera bandha candho at bidu a mie ◊ bolta a nois sos ògios tuos! 2. onzi dimóniu si est boltadu a santu ◊ farina de tiàulu si boltat in telau ◊ s'allegria mea como si mi fit bortiandhe in tristura ◊ sa balentia dae valore che l'ant bortata in cosa leza ◊ a s'intèndhere su frúsciu de su trenu s'àinu si est boltadu a dimóniu! ◊ si tiat bortare su tempus, tandho fortzis tiat sanare 3. fint medas sos bandhios chi si bortabant in d-unu chin pastores e carbonarjos in cussos litos 4. sos minores si sunt boltendhe a sos mannos ◊ fache discostare sa runtzinalla chi si m'est bortada ◊ li at atunchiau s'istrópiu de s'orgógliu e tandho si est bortau ◊ su poledhu, candho si sapiat zente colàndheli serente, si bortabat a càrchides 5. si sutzedit calchi cosa no boltes culpas a mie! 6. est gai isurzidu chi si bortat a su ferru ruju (G.Ruju) 7. in custu carrasegare ses boltendhe sos chervedhos Etimo ltn. *voltare Traduzioni Francese tourner, se retourner Inglese to turn against s.o., to rebel Spagnolo darse vuelta Italiano voltare, rivoltarsi Tedesco wenden, sich auflehnen.

busàda , nf Sinonimi e contrari businada, furriada, furriotu, mobinada, inghiriotu Etimo srd. Traduzioni Francese pirouette Inglese turn Spagnolo vuelta, pirueta Italiano giravòlta Tedesco Drehung.

furriadólzu , nm, agt: furriadórgiu, furriadorju, furriadorzu, furriadroxu Definizione tretu inue si fúrriat, a ue si faet fúrriu, logu (e aprigu, barracu, pinnetu, domo) a ue si torrat a crocare, a istare Sinonimi e contrari biradorzu, furriada, ghiradorju / barraca, domo, pinnetu / bidhichedha, bidhiciolu, madau, trechinzu Modi di dire csn: non lassare perdas in furriadórgiu = circai a perda furriada, forrogare e betare apare totu, chirchendhe; bentu furriadorzu = chi est tirendhe candho goi candho gai, chena frimmesa ne de fortza e ne de filada Frasi Tzitzu fit ómine chi connoschiat onzi segretu e furriadorzu ◊ custos sunt ammentos de unu tempus chena furriadorzu 2. me in su Sulcis unu tempus is bidhas fiant furriadroxus ◊ aiant fatu unu bellu pículu de caminu a pè ca s'istrada no imbatiat finas a su furriadolzu ◊ die manna cun die visitant cuiles e furriadolzos ◊ sos furisteris fint remonzendhe sos trastos pro leare su caminu de su furriadorzu Terminologia scientifica pst, slg Etimo srd. Traduzioni Francese tournant, point de repère, point de retour Inglese turning-point, land mark Spagnolo punto de vuelta, de referencia Italiano punto di svòlta, di riferiménto, di ritórno Tedesco Wendepunkt, Bezugspunkt.

gíriu , nm: giru 1, ziru 1 Definizione movimentu coment’e a cricu, andhada peri su logu e torrada a su logu de sa tzucada; cosa chi si passat a inghíriu de calecun’àtera Sinonimi e contrari fúrriu, inghíriu, ródia Modi di dire csn: sètzere a g. = totu a inghíriu; g. de fuedhus = cosa chi si narat impreendhe peràulas medas a su postu de una sola chi narat totu; èssiri girugirus = a su zira zira de unu logu a s'àteru; fai su giru de s'isposa = fàghere ziru longu chentza bisonzu; leare, pigai in g. a ccn.= brullare coment'e a ingannu, po leare a befa; leare a giru = essire, bogare a fàere unu giru, spreviai Frasi in giru peri is domos si agatant cosas chi medas ant immentigau ◊ is pudhas furint a giru de su foghile ◊ seo andhandho a mi fàere unu giru cun is amigos ◊ dh’apo a crede chi siais totus in giru po su carrasegare!…◊ sa genti castiendi si est posta a gíriu de sa màchina 2. mi agatu girugirus, iscochendu tra matas e tra molas de arrú (G.Piras)◊ un'oghetedhu chentza lòmpere annu pigat in giru un'ómmine mannu! (A.Barra)◊ gei ndi bieis de genti acorrada in su gíriu de duas oras!… Etimo itl. Traduzioni Francese tour Inglese round Spagnolo vuelta, giro Italiano giro, spira Tedesco Umdrehung, Runde.

«« Cerca di nuovo