brócu , nm: Definizione orrugu de linna (prus che àteru a punta a una parte) prantau in terra o cravau in su muru po acapiare o apicare cosa, istrégiu (ma est fintzes postu, tretu, inue in is cumbessias unu costumat – o tenet diritu – a pònnere su bagàgliu, is trastos, a si arrimare); fintzes ogu de linna ue isparat cambu nou; àinu o cuadhu malandhau Sinonimi e contrari brechioni, cantu, rocu, runcu, tretu / frusticu Modi di dire csn: téteru che b. = círdinu, téteru che fuste, chi si creit meda e mancu saludat; èssere tirau che pedhe in b. = èssiri tirau che cani, èssere chentza tempus nudha nudha; brochedhu pro innetare dentes = ispuligadente; no ischire mancu su b. chi che li vocat s'ocru = no si abbizare de sos dannos e istrobbos prus ladinos, no bídere su male mancu candho est craru; annare che a su brocu (circhendu calecuna cosa)= andai a corpu seguru aundi est sa cosa circada Frasi bi at unu brocu de linna chi marcat sa làcana ◊ in domo sua no cheret tocare brocu dae terra! ◊ bi at tzente chi de unu brocu ndhe fachet una ràica! 2. est camminandhe téteru che brocu ◊ sa zente, de su bisonzu, fit tirada che pedhe in brocos 3. su priore ocupabat tres brocos, in sa cumbessia ◊ sos Portolos aiant picau possessu de su brocu issoro chi fit in s'úrtimu cuzone de sa cumbessia (S.Spiggia) Cognomi e Proverbi smb: Broccu Etimo ltn. broccus Traduzioni Francese pieu, piquet Inglese peg Spagnolo estaca, piquete Italiano pïòlo, picchétto Tedesco Haken, Pflock.

pichète , nm Definizione puntedhu piticu a punta chi si fichit in su puntu ue si depet prantare sa bide, o fintzes po singiale pigandho misuras in terra; in cobertantza, fintzes frastimu Sinonimi e contrari cràdiu, fichete / frastima Etimo spn. piquete Traduzioni Francese piquet Inglese peg Spagnolo estaca Italiano picchétto Tedesco Pflock.

pítiche 1 , nm: pítighe, pítziche, pítziga, pítzighe Definizione istrinta chi si giaet cun duos pódhighes a sa carre (chi si est a forte dolet puru e po cussu si narat fintzes in su sensu de male, dannu); ferru addopiau in duos de pòdere aferrare tzitzones aconciandho su fogu; genia de pintza cun sa molla po poderare orrobba istérria / min. pitichedhu, pitighedhu / cosa posta a pitighedhu, a pitighedhedhu = in picedhu, apenas arréscia, posta in pitzus de calincuna cosa ma tropu a oru e in perígulu de ndi arrúiri Sinonimi e contrari pitibiti, piticada, pitiliche, pítzulu 1 / pitzighitu / pítziris Frasi bae, li tiras sas orígias e li das unu basu a pitighedhos ◊ cras sero ti apo a dare unu basu a pitichedhos ◊ si dispedeit dèndheli unu pítighe trofijadu in su cavanedhu ◊ sos pítighes de pitzinnia essint a betzesa ◊ liu damus nois, su pítziche, a su maghiarju ricu!… 2. donzi tantu achicaiat fogu a sa pipa cun su pitighedhu 3. si no lis pones pítighes, cussos trastes che los bolat su bentu Etimo srd. Traduzioni Francese pincement, fichoir, pince Inglese pinch, clothes peg, tongs Spagnolo pellizco, pinza Italiano pizzicòtto, mollétta Tedesco Kniff, Feuerzange, Wäscheklammmer.

toronígliu, toroníllu , nm: turnígliu Definizione su fusu filetau de una prentza; genia de crae o piredhu chi girandho istirat is cordas de sa chitarra (e ue funt acapiadas) Sinonimi e contrari turnitu / cdh. trunígliu / trasidhu Etimo spn. tornillo Traduzioni Francese cheville Inglese tuning peg Spagnolo clavija Italiano bìschero Tedesco Wirbel.

travèdha , nf Definizione orrugu de linna, de tàula o de àteru materiale, chi si ponet a istúturu (es. in is iscalas, is gecas, is sedhatzos e àteru) po poderare impare duas cosas o fintzes po serru, pòdere pònnere su pei o àteru Sinonimi e contrari reja 1, traessa / pedarzu Frasi sa cradea zughet sas travedhas ◊ s'iscala de linna de su mastru de muru est a travedhas Traduzioni Francese pieu, traverse, barreau Inglese peg, transom Spagnolo gancho, travesaño Italiano pïòlo, travèrsa Tedesco Pflock.

«« Cerca di nuovo