brutzèra , nf: prutzera* Definizione matucone, chirrione de pilos chi calat a una bandha e àtera de sa conca Sinonimi e contrari lemas Traduzioni Francese mèche Inglese unruly lock of hair Spagnolo crencha Italiano cernécchio Tedesco Haarsträhne.

creàmini , nm: criàmini Definizione totu su chi serbit a mantènnere serradas is gennas Sinonimi e contrari craedhu, fríschiu, serradura Frasi at inténdiu girendi sa crai in su criàmini Terminologia scientifica srr Etimo srd. Traduzioni Francese serrure Inglese lock Spagnolo cerradura Italiano serratura Tedesco Verschluß.

creàri , vrb: criai 1 Definizione serrare a crae, friscare un'apertura Sinonimi e contrari acràere, acraitare, afriscare, clare, imbarcionai, incraedhae, increari | ctr. screari, scriedhai Frasi cria s'enna debressi! ◊ no potzu fai su letu ca sa sala est criada! ◊ sa buca sua oi est unu portali criau Etimo srd. Traduzioni Francese fermer à clef Inglese to lock Spagnolo trancar Italiano chiùdere a chiave Tedesco verschließen.

cucurédhu , nm Definizione min. de cúcuru: chirrione o matucone de pilos; terrenu chi faet unu pagu a cúcuru, prus in artu Sinonimi e contrari cherrione, cirru, ciufu, pubusa, pubusone 1, tipisone / monticru Frasi unu cucuredhu de pilos Cognomi e Proverbi smb: Cuccureddu Traduzioni Francese mèche Inglese lock Spagnolo mechón Italiano ciòcca Tedesco Strähne.

fiócu , nm: flocu, frocu Definizione prus che àteru tirighedha de orrobba chi si ponet po bellesa; pubusadedha o màtula de lana, de pilu, e fintzes de erba o pàgia, fintzes de nie; nau in cobertantza, chistione chi si cricat prus che àteru bogandho iscusas / min. fiochedhu 1, flochitu, frochedhu (custu si narat fintzes de su càgiu imbodhigau in istràciu po cagiare su late), frochixedhu Sinonimi e contrari chirriolu, filliocu, tira / cherrione / arraghèscia, iscóticu, istibbu 1, mendhea Modi di dire csn: bogai frocus = bogare mendheas, bogai arreghèscias; bòmberenche su frocu de s'ànima = catzàrendhe sos ogros, bombitare meda 2. est andhau a sa fentana po bíere chi dhue aiat gente ma si bidiant ebbia frocos de nie calandho de su chelu Terminologia scientifica ts Etimo ltn. floccus Traduzioni Francese nœud, flocon Inglese lock Spagnolo borla (f), moño Italiano fiòcco, biòccolo, batùffolo Tedesco Schleife, Flocke, Bausch.

friscàre , vrb: afriscare*, frischiare, frisciare Definizione serrare is gennas a crae e a friscu; serrare, sidhare is dentes a forte Sinonimi e contrari acràere, creari, ifriscare 1, imbarcionai, serrai | ctr. abbèrrere Frasi fríscio sa gianna e t'intrego sas giaes ◊ si cheres frisciare fríscia: si times a ti furare ponebbei tentadore! ◊ aiant lassadu sa domita frisciada ◊ candho mi corco pagos minutos mancu sa zanna mi frisco ◊ apo serradu e friscadu, in domo, ca so essindhe 2. ses piàghida a mie e ti che apo frisciadu intro de s'intragna ◊ s'àinu candho móssigat frísciat sas barras Traduzioni Francese fermer à clef Inglese to lock Spagnolo cerrar con llave Italiano chiùdere a chiave Tedesco verschließen, zuschließen.

fríschiu , nm: frísciu, friscu, frúschiu 2, frúsciu 2 Definizione aparíciu chi si ponet pruschetotu a is gennas po dhas pòdere serrare a crae / frísciu muriscu = luchete; èssere a ciae e a frísciu = nau de fémina, àere maridu contaredhu, chi dhi contat fintzes s'úrtimu sodhu, no dhi donat fidi e dhi criat sa cosa po no ndi tocai Sinonimi e contrari serràrgiu Frasi at bidu un'upa fine fine intrendhe in s'istampa de su frísciu ◊ imbreacu, isterriat su bratzu ameriànnesi s'istampu de su fríschiu ◊ at postu donzi cosa suta frísciu 2. su vísciu intrat in dogni conca sentza frísciu Terminologia scientifica srr Etimo ltn. fist(u)la Traduzioni Francese serrure Inglese lock Spagnolo cerradura Italiano serratura Tedesco Schloß.

incricài , vrb Definizione serrare sa genna a crica; incasciare in mesu de calecuna cosa Sinonimi e contrari acricai, agiotulare | ctr. scricai Etimo srd. Traduzioni Francese verrouiller Inglese to lock Spagnolo atrancar Italiano annottolare Tedesco klinken.

pubusòne 1, pubusòni , nm: pupusoni Definizione chirrione de pilos, de lana, de erba (fintzes naschindho de sèmene cracu cracu a muntonedhu); nue de pruine chi pesat su bentu, fintzes cosa coment'e a muntone / min. pubusonedhu = apisiledhu, trintzilleri de frutuàriu (es. de cheréssia) Sinonimi e contrari brocu 1, cherrione, cirru, ciufu, cucuredhu, pubusa, tipisone, tupada / cdh. pumasoni Frasi custu pubusone de pilos, inoghe: ispizadas bos sezis? ◊ de sèminis ndi ponit unus cantu totus impari, po fai a pubusoni 2. sa vida est unu pubusone de bentu, unu sulu 3. pubusone de abes Etimo srd. Traduzioni Francese mèche Inglese lock, cluster Spagnolo mechón, mecha Italiano ciòcca Tedesco Büschel.

serradúra , nf Definizione su serrare; aparíciu chi serbit po poderare serradas is gennas Sinonimi e contrari friscadura, tancadura Etimo itl. Traduzioni Francese serrure Inglese lock Spagnolo cerradura Italiano serratura Tedesco Schloß.

tancadúra , nf Definizione su tancare; cosa chi serbit a tancare (es. t. de s'enna = su craedhu, su friscu) fintzes a bisura de covecu / genias de t.: a cascioni, a crica, morisca; partes de una t.: sa plància, su molinetu cun s'agu (chi girat cun crae fémina: su molinetu sentza agu ghiat sa crae mascu), su ponte, inue intrat sa crae (a s'àtera parte de sa plància), s'agu o agulla (chi intrat in sa crae fémina), su scudetu (chi si cravat a parte de foras de sa genna, inue intrat sa crae), is guàrdias (chi intrant in is dentes de sa crae), su stampu o tupa (ue intrat sa crae) Sinonimi e contrari friscadura, serradura, serru / cobecu / lacanadura Frasi su 1820 fit issia sa leze de sas tancaduras pro andhare in addóbiu a sa propiedade privada 2. a su sonu de is crais in sa tancadura si fut furriau 3. fut po lassai de iscorrovetai candu sa paja tocat una cosa tostara: fut sa tancadura de una càscia Etimo ctl. Traduzioni Francese serrure Inglese lock Spagnolo cerramiento, cerradura Italiano serratura, chiusura Tedesco Schloß.

tancài , vrb: atangare, tancare, tangare, tuncare Definizione serrare bastat chi siat, fintzes pònnere serru, cosa chi serrat, a serrare Sinonimi e contrari cugnare, incujare 1, serrai, tanconare | ctr. abbèrrere, ilbambarriare, iscungiai Modi di dire csn: tancai is ogus = fàghere finta de nudha, de no àere bidu, de no bídere sa cosa; tancai ogu = drommire; bestiri chi no tancat bèni = bestimenta tropu afissa, chi no lompet, no abbutonat; tancai sa buca a unu = assamudare, fàghere callare a unu; tancare un'isterzu a mortu = bene sizidu de no bi intrare aera Frasi no tanghedas sa gianna apalas mias! ◊ su babbu e sa mama si fint tuncatos intro de domo ◊ si tanco s'oju mi pàglio videnne su retore ◊ bi at frores chi si abberint a su sole e bi ndhe at chi si tuncant (M.Pira)◊ tancu sa porta mia ◊ canno mi nche anno a domo mi tanco s'aposentu 2. in totu sa noti no apo pótziu tancai ogu ◊ est mesanote e so ancora sentza tancare oju ◊ su note no fipo reséssitu a tuncare sa cannela de s'ocru ◊ prima chi tanghe ojos beni a mie! Etimo ctl. tancar Traduzioni Francese fermer Inglese to lock, to enclose, to shut Spagnolo cerrar Italiano chiùdere Tedesco schließen.

«« Cerca di nuovo