aferradórzu, aferradróxu , nm Definizione
tretu a ue si leat una cosa; aina po aferrare e istrínghere calecuna cosa
Sinonimi e contrari
picadorzu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
poignée
Inglese
handle
Spagnolo
agarradero
Italiano
impugnatura,
struménto per afferrare
Tedesco
Handgriff.
agiòne , nf: ajona,
ajone,
ajoni Definizione
genia de lóriga de corria o de pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue fàere intrare e arrèschere sa punta de sa timona de su carru o de s'arau / furriaisí a un'ajoni = fàgheresi a unu gantzu
Sinonimi e contrari
alasoni,
bagione 1,
cajone 1,
fatzolu 1,
giussòrgia,
sesúgia
Frasi
nosu festis is ajonis cun pedhi de marxani
2.
s'espi si fúrriat a un'ajoni candu cracat, ca pungit e mússiat
Traduzioni
Francese
anneau d'un joug
Inglese
strip of leather joining the top flail to the handle
Spagnolo
mediana,
barzón
Italiano
gombina
Tedesco
Lederriemen im Pflugbaum.
ammanutzàre, ammanuzàre , vrb: manuzare Definizione
pigare cun is manos cun pagu crabbu; aprapudhare, ammanucai, istare totu tocandho cun is manos
Sinonimi e contrari
afarrancae,
ammangiucai,
ammanucai,
apodhicare,
cariedhare
2.
bae ca a cussa zòvana no l'at ammanutzada mai neune!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
manier,
palper
Inglese
to handle
Spagnolo
manosear,
toquetear
Italiano
maneggiare,
palpare
Tedesco
bearbeiten,
betasten.
àsa , nf Definizione
genia de màniga crutza a ue si aferrat un’istrégiu (padedha, sartàina, cadhàrgiu, broca, brúnia, umpuale, tatzone, e àteru): est sèmpere crutza e a bortas est apenas unu bichighedhu de pigare cun sa punta de is pódhighes, a bortas a bisura de lóriga manna, a bortas andhat de una parte a s’àtera contrària de s’oru de s'istrégiu / min. asedha
Sinonimi e contrari
brotzuitu,
oriciola,
manècia,
mànica
/
annunta,
créschida
Modi di dire
csn:
leare isterzu a. apare = pigaidhu in duus, unu a un'asa, s'àteru a s'àtera; pònnere s'a. a una chistione, a unu contu = aciúngiri cosas chi no funt, nàrriri prus de su chi est
Frasi
sa padedha, sa broca, su labiolu sunt isterzos a duas asas ◊ sa sartàina, sa murghiola, s'umpedhu, s'umpuale sunt a un'asa
2.
cudhu ti at contadu sa chistione de una manera e tue li as postu s'asa!
Etimo
ltn.
ansa
Traduzioni
Francese
anse
Inglese
handle
Spagnolo
asa
Italiano
ansa
Tedesco
Henkel.
maínga , nf, nm: mànica,
mangu,
màniga,
mànighe,
mànigu 1 Definizione
parte de unu bestimentu ue s'intrat su bratzu, longa cantu o prus curtza de su bratzu; orrugu de linna trebballau tundhu, lisu, po intrare in s'ogu de una ferramenta po dha pigare de dha pòdere manigiare: longa o curtza segundhu sa ferramenta, segundhu chi si depat pigare a duas o a una manu, grussa o fine segundhu sa fortza chi depet fàere, e po ainas piticas podet èssere totu a unu cun s'aina etotu (si est a ue si pigat un'istrégiu, asa)/ min. manighedha
Sinonimi e contrari
màghia 1
Modi di dire
csn:
pònnere in màniga una forramenta = pònniri sa mainga a sa forramenta; forramenta fora ’e màniga = chentza de mainga; èssere totu de una màniga = andai de acórdiu, èssiri totus de sa própiu idea, tènniri su própiu cumportamentu; po dogna màniga ’e candela = pro donzi bonu bisonzu, a bortas no potat bisonzare; mànigus de arresoja = una creze de gragallu; màniga indiaulada = màniga forte, nadu de médiu a carchi male o dificurtade; èssiri iscroxau che una màniga de marra = fintzas lísiu a fortza de l'impreare, cossumidu meda
Frasi
est abbarrau in mànigas de camisa ◊ zughet una camisa a mànigas curtzas
2.
sa màniga de su picu cheret forte, sa de su rastrellu cheret fine ◊ sa mànighe de sa lepa la cherio pintada (M.Ladu)
3.
no bi andhes a cussos a ti cossizare, ca sunt totu de una màniga! ◊ mastros de muru, negussiantes e mecànicos sunt totu de una màniga (G.Ruju)◊ po dogna màniga ’e candela, faimindi duas cópias de cussu paperi! ◊ a ferru dortu màniga indiaulada!
Cognomi e Proverbi
smb:
Maniga, Manigas
Etimo
ltn.
manica, manico
Traduzioni
Francese
manche
Inglese
sleeve,
handle
Spagnolo
manga,
mango,
astil,
cacha
Italiano
mànica,
mànico
Tedesco
Ärmel,
Handgriff,
Griff.
manaxíli , nm: manighile 1,
manixili,
maxili Definizione
guardabbratzu, genia de màniga de tela o pedhe chi s'imbestit in bratzos fintzes a su cuidu messandho a manu; manighile est fintzes sa màniga a ue si leat s'arau arandho
Sinonimi e contrari
manghitu,
manile
Frasi
po messai tocat a si ponni sa pedhi de ananti e a s'istichiri in bratzus is manixilis ◊ sos messajos faghiant sa messera bene assupridos de pedhes de nanti e de manighiles
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
parement,
mancheron,
poignée
Inglese
mitten,
handle
Spagnolo
manopla
Italiano
manòpola
Tedesco
Ärmelaufschlag,
Griff.
manècia , nf Definizione
parte de unu trastu, de un'apertura, fata adata po dha pigare cun sa manu; nau in cobertantza, iscusa po nàrrere o fàere su chi unu bolet / tatza a m. = tatzone, tatza manna cun s'asa
Sinonimi e contrari
asa
/
maníglia
Frasi
leat sa fodhe a sa manècia
2.
tue ses transosu e a donzi corve agatas sa manècia sua!
Etimo
itl.
manecchia
Traduzioni
Francese
poignée
Inglese
handle
Spagnolo
manivela
Italiano
manìglia
Tedesco
Handgriff,
Vorwand.
obighédhu , nm: opighedhu,
pighedhu Definizione
min de óbiga: genia de arretza pitica, intéssia craca, intrada in d-una frochidha de ferru posta in màniga
Terminologia scientifica
ans
Traduzioni
Francese
petit filet de pêche
Inglese
small creel with a handle
Spagnolo
red pequeña
Italiano
cóppo
Tedesco
Kescher.
sesúgia, sesúja , nf, nm: sisuja,
sisuju,
susúgia,
susuja,
susuza Definizione
est una genia de lóriga de loru o pedhe crua chi si ponet a su giuale, in mesu in mesu, po dhue intrare sa punta de sa timona de su carru o sa canna de s'arau / pinnicare o fortzicare sa cosa, sa zente che susuja = fàere a unu gànciu, atrotigare, acancarronare
Sinonimi e contrari
agione,
alasoni,
bagione 1,
cajone 1,
fatzolu 1,
giussòrgia
Terminologia scientifica
msg
Etimo
ltn.
subjugia (lora)
Traduzioni
Francese
anneau d'un joug
Inglese
strip of leather joining the top flail to the handle
Spagnolo
barzón
Italiano
gombina
Tedesco
Lederriemen im Pflugbaum.