aliverràre , vrb rfl Definizione atrotigare, allacare, nau de su linnàmene friscu Sinonimi e contrari arrevelai, atrotiai, colembrai Traduzioni Francese se tordre (se dit du bois frais) Inglese to twist Spagnolo alabearse Italiano contòrcersi (détto del legname frésco) Tedesco sich verkrümmen.

atortiàe, atortiài , vrb: atrotiai Definizione atrotogiare, fàere trota una cosa dereta, fàere a gànciu, acancarronare Sinonimi e contrari abbajonare, addordigare*, agionedhare, allachedhare, atorciai, atrotixai, indortigare, tòlchere | ctr. indritare, intennerare Modi di dire csn: a. sa buca, is ogus = fàghere sos murros dortos, sos ogros totu zirados a un'ala; atrotiai is fuedhus = istropiare sas peràulas Frasi su pesu grai chi portat apitzus at atrotiau sa tàula ◊ at atrotiau un'arrogu de tundinu cun is manus ◊ su filuverru si atrótiat comenti dhu manígias ◊ su ferreri atrótiat su ferru a ferru de cuadhu ◊ su linnàmini candu no est bèni istasonau si atrótiat Traduzioni Francese tordre Inglese to wring Spagnolo torcer Italiano tòrcere, stòrcere Tedesco biegen.

cannujàre , vrb: carnugare, crannugare, cranucare Definizione tròchere e segare comente si segat e si aperit a isperradura una canna atrotigandhodha; si narat fintzes de persona, comente si trochet po cropu, dolore Frasi furriamus a s'imbesse sas ideas cranucàndhelas e mascheràndhelas de fiacas ◊ petzi s'imberta de su tempus, chene piedu, est reséssia a lu cranucare ◊ su bentu crannugat su trigu candho est ifustu meda 2. a su colpu mi so carnugadu e so rutu a terra (G.Chessa) Etimo srd. Traduzioni Francese tordre Inglese to bend, to twist Spagnolo doblar, romper Italiano piegare, tòrcere, spezzare Tedesco biegen.

folfigiàre , vrb: forfigare, forfijare, fosfixare, frofijare Definizione furriare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune o cosas deasi, de no èssere prus a línia dereta Sinonimi e contrari acordiolai, atrogai, atrotixai, fortzicare, foscigare, incordigliolai, profizare, trozicare | ctr. isprofizare Frasi su carru como est totu folfigiadu, irbandhonadu coment'est dae tempus meda ◊ frofijadu, cun fulchidha bisestra at immannadu ◊ tale ammentu mi frofijat su coro ◊ si est tota frofijada e li falaiat sa salia dae buca puru! ◊ sas fozas, su bentu las degògliat, las atapat apare, las forfígiat ◊ si ponzeit una vestàglia de fémina e comintzeit a si fosfixare chin su dossu pro fàghere a ríere Etimo ltn. forficare Traduzioni Francese tordre Inglese to twist Spagnolo torcer, retorcer Italiano tòrcere, contòrcere Tedesco winden, auswinden.

impillài , vrb Definizione pònnere unu pígiu in pitzu de s'àteru, subrabare, apirare; atrotigare e acostire duos filos apare, a manera chi s'imbodhighent s'unu cun s'àteru Sinonimi e contrari apillai / folfigiare, profizare Etimo ltn. implicare Traduzioni Francese tordre des brins, des fils Inglese to wring, to double yarns Spagnolo torcer hilos Italiano tòrcere o raddoppiare i fili Tedesco winden.

múgghere , vrb: mugi, múgiri, mújere, múlgere, múlghere, múlgiri, múrgere, múrghere, múrguri Definizione istrínghere sa tita a manos (o is tzimingiones, si est baca) o fintzes passare is tzimingiones in mesu de is pódhighes coment'e a tiradura a manera de ndhe fàere essire su late; nau de àteru, istrínghere cosa fintzes a atrotigadura a manera de ndhe dhi fàere essire abba o súciu; nau in cobertantza, isfrutare / pps. múlghidu, multu, muntu, murtu Sinonimi e contrari múgliri / atipriare, isciuciai / irfrutuare Modi di dire csn: m. a sa cadhigada = a s'imperriotu, ponindhe su fiadu suta de ancas e murghindhe a conca imbassiada a cara a betu contràriu; m. a cúcuru in culu = apispirinados in daisegus de su fiadu; múrghere a unu che chera de abbatu = isfrutaidhu, pigaindedhi totu sa cosa, acomenti faint is allurpius Frasi immoi mugeus is bacas ◊ murtas las azis sas berbeghes? ◊ ndh'at murtu duas, de berbeghes, in tantos annos chi fit pastore!…◊ como murghent fintzas a màchina ◊ murgiant a un'ipiolu ◊ is mannalissas si mulgiant in domu ◊ su babbu est mujenno ◊ cussa craba, candu dha mugint, imbrutat s'istrégiu!◊ custa manu mi dolet e no si dha fatzo a múrgere! 2. sa samunadora murghet sa robba samunada ◊ ti murgo a sa tatza su sutzu de un'arantzu ◊ sa lavatrice est murghindhe: candho faghet, istèrreche sa robba 3. ant postu sa giustíscia in movimentu pro la múrghere issos sa bidha! Terminologia scientifica pstr Etimo ltn. mulgere Traduzioni Francese traire, tordre Inglese to squeeze, to milk Spagnolo ordeñar, exprimir Italiano múngere, strizzare Tedesco melken, auswringen.

profizàre , vrb Definizione atrotigare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune o cosas deasi, de no èssere prus a línias deretas, deasi comente si faet filandho lana o àteru Sinonimi e contrari acordiolai, arretroci, atrotixai, folfigiare, forrighitare, furrighedhare, fortzicare, tontirgiai, trofigare, trochigiare, trofizare | ctr. isprofizare Frasi duos cabos de filu si los profizant a diferente betu s'imbóligant apare ◊ li at profizadu su bratzu chi azummai si ndhe píssiat de su dolore ◊ segundhu sa linna chi est si profizat, totu, fintzas si est tènnera 2. su professore si frimmaiat in donzi bancu e abbaidaiat su cómpitu: daghi bi aiat carchi isbàgliu de pagu contu profizaiat su murru Traduzioni Francese tortiller, tordre Inglese to twist Spagnolo retorcer Italiano ritòrcere, contòrcere Tedesco drehen, verdrehen, auswringen, zusammendrehen.

tòlchere , vrb: tòrchere, tòrciri, tròcere, tròchere, tròchiri, troci, tròciri, tròtzere Definizione atrotigare lana, filu e cosa deasi coment'e filandho, mòvere faendho a atrotigadura; istesiare, incrubare, mòvere, ispostare a una parte cosa chi istrobbat, o cambiare filada andhandho, fintzes cambiare idea, cumbínchere Sinonimi e contrari atrotiai, atrotixai, dòrchere, folfigiare, profizare / ischirchinare / dogare, issuzire, istesiare, istregire, mòere, transiri 1 Modi di dire csn: tròciri sa buca, su murru = fàghere su murru (pro cosa chi no piaghet); tòrciri iscrituras = fàghereli nàrrere, a un'iscritura, fintzas su chi no bi est iscritu; tròchere a unu = abbetiai, arrispúndiri, furriai sa chistioni cun is fuedhus 2. su militzianu ispronizat s'achetu e s'ifilat a cúrrere cun su fuste de sa bannela tróchidu cara ananti ◊ lestru, tròcheti dae cue! ◊ trochiat sas cambas de sas tupas chi li frustabant sas ancas ◊ su criedhu chircat de tròchere sa carichedha dae sa barba de su babbu ◊ si est tróchiu a un'ala ◊ nisciunus trocit de su destinu cosa sua ◊ a chie fut infatu de su giú marranno, a chie fut trotzennonne sa perda dae sa tula arada ◊ trotzedi ca seo passanno cun custa cosa! ◊ mi dhus apu ciapaus, issa totu troci troci castiendisí in s'isprigu e issu incantau coment'e un'istúpiru! ◊ s'anguidha si tròciri in su carinu ◊ sa coa segada de sa tzirigherta si trochiat ancora ◊ lassaminne tròcere, ca custos cadhos mi faent orrúere! 3. a tie no ti ant mai tróchidu a fàghere male ◊ da tet èssere dereta a tòlchere cussa fémina!…◊ sa tzia prima fit trochendhe, poi at tzédiu 4. trochendhe su murru lis damus carchi cosa 5. zai ais a bènnede a dh'ischire! - anca dh'aiat tróchiu issu Etimo ltn. *torcere po torquere Traduzioni Francese tordre, s’écarter Inglese to wring, to sidestep Spagnolo retorcer, apartarse Italiano tòrcere, scansarsi Tedesco winden, ausweichen.

tortigiài , vrb: atrotoxai, totorgiai, tratoxai, trotigiai, trotixai, trotoigare, trotosare, trotoxai Definizione atrotigare, furriare, girare de longu una cosa, pruschetotu orrobba, fune, filos o cosas deasi, de no èssere prus a línia dereta, comente si faet filandho lana o àteru; fintzes mòvere a iscutuladura, fàere trebballare meda; furriare, tròchere a una parte / trotoxai un'istràciu isciustu = múrghere un'istratzu Sinonimi e contrari acaragollai, acordiolai, atrocillai, folfigiare, forrighitare, profizare, tontirgiai / ischirchinare / frànghere, partare, tòlchere | ctr. isprofizare, istrotoigare Modi di dire csn: trotoxai sa coa = fàghere sa coa coment'e a lórigas; trotoxai sa matza a unu = segai sa matza, dare ifadu meda; trotoxaisí de su dolori = ischirchinàresi de su dolore; trotoxaisí coment'e un'anguidha, coment'e unu coloru; persona trotoxara = furba, chi l'ischit longa Frasi s'argiau si totòrgiat istrumpau in terra ◊ est totorgendusí a caragolu ◊ no mi trotoxist su bràciu ca m'iscrescit! 2. depias ari portau su sugru tortigiau che a su pei miu po biri ci ti fust framulau in domu! 3. trotoxissí a custa parti! Traduzioni Francese tortiller, tordre Inglese to twist Spagnolo retorcer Italiano contòrcere, ritòrcere, attorcigliare Tedesco auswringen, drehen.

tortojàre , vrb Definizione múrghere is trastos, s'orrobba samunandho Sinonimi e contrari atipriare, atriciare, intortijare Etimo itl. (at)tortigliare Traduzioni Francese tordre, essorer Inglese to squeeze, to wring clothes (out) Spagnolo torcer Italiano sprèmere, strizzare i panni Tedesco auswringen.

trofigàre , vrb: trofigiare, trofijare, trofizare Definizione atrotigare, furriare in su sensu de sa longària (comente si faet filandho sa lana o àteru de filu); nau de ccn., fintzes su si mòvere a furriadura de una parte a s'àtera po dolore Sinonimi e contrari acordiolai, atrogai, atrotixai, folfigiare, forrighitare, fortzicare, foscigare, incordigliolai, profizare / ischirchinare | ctr. isprofizare, istotorgiai Frasi sas naes de s'àrbure las at trofigadas su bentu ◊ a su pitzinnu li at trofijadu s'orija ◊ si la tenzo, cuss'annaemele, li trofizo su trugu! ◊ si dispedeit dèndheli sos últimos avertimentos e unu pítighe trofijadu in su cavanedhu 2. li at bénnidu unu dolore chi si trofijaiat che telpe e finas si est ammustélchidu tilciulendhe suore! ◊ si trofigaiat che un'ambidha ◊ a sas criaturas in creschimentu su fàmene lis fit trofizandhe sa bentrutza ◊ cudhos, trofizados che colora, apar'apare si mossent continu Etimo ltn. + srd. forficare + tròchere Traduzioni Francese tortiller, tordre Inglese to twist Spagnolo retorcer Italiano contòrcere Tedesco auswinden.

«« Cerca di nuovo