alenàre , vrb: alinare Definizione
mandhare a fora su respiru, arrespirare
Sinonimi e contrari
abidai,
anidare
Frasi
aleno ervosas dulcuras furadas dae sa catassa fumosa de s'últimu tortu
2.
intendho su bentu alinendhe acurtzu meu
Etimo
ltn.
alenare
Traduzioni
Francese
respirer,
souffler
Inglese
to breathe,
to blow
Spagnolo
respirar,
soplar
Italiano
respirare,
soffiare
Tedesco
atmen,
blasen.
isufulàre , vrb: isulfulare Definizione
èssere o istare a isúlfidas, a súlidas, a búfidos
Sinonimi e contrari
irbufidare,
isufiare
Frasi
su trau comintzat a irrúilos, a marrare in terra, isufulendhe cun sas tivas de su nare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffler,
haleter
Inglese
to puff
Spagnolo
resoplar
Italiano
sbuffare
Tedesco
schnauben.
rusciàre , vrb Sinonimi e contrari
roschidare,
surbuschiare
Frasi
su cadhu si est pesadu a crabitinos ruscendhe che dimóniu
Traduzioni
Francese
haleter,
s'ébrouer,
souffler
Inglese
to puff
Spagnolo
bufar
Italiano
sbuffare
Tedesco
Schnauben.
suài , vrb: sulai,
sulare,
surare Definizione
surbare, bogare o fàere sulu, ària, bentu, fintzes in su sensu de su sonu chi faet s'ària chi essit o passat a fortza; torrare àlidu, bogare súlida, nàrrere calecuna cosa a murrúngiu o a iscúsiu, pònnere in s'origa, nàrrere, giare a ischire; prènnere de sulu, de ària
Sinonimi e contrari
sulvare,
surbiai
/
fruscidare,
frusiai,
moidare,
sulietai,
zumiai
/
respirai,
musciai
Modi di dire
csn:
sulai che píbera = istare a súlidas de arrennegu, survilare; no sulat ne suba e ne suta = no fuedhat, no bollit fuedhai, no muscit (in cobertantza, innòi "suba" est sa buca e "suta" su pertusu)
Frasi
suididhu ca gei iscapat pampa, cussu fogu! ◊ bati linna a su fogu, o cres chi nos sulamus sas ungras?! ◊ cussu frúschiu li pariat su surare de sa colovra
2.
su connau no sulàt prus: si fiat mortu! ◊ babbu tuu depit arriposai: chi nisciunus sulit a dhi segai su meigama! ◊ cussu no iscidiat nudha: chini si dh'at suau?
3.
sos de s'Altu ant detzisu chi pro rezer sa nassione totu devimus sulare buscichedhas de sabone ◊ paret suladu de cantu est rassu, cussu cristianu! ◊ si li alterat dogni pilu e si ponet che píbera a sulare ◊ su malloru, sulendi che píbera, si nci dh'iscudit asuba a conca bàscia isciamiendu is corrus acutzus
Etimo
ltn.
*subilare
Traduzioni
Francese
souffler,
respirer
Inglese
to blow,
to breathe,
to speak
Spagnolo
soplar,
resollar
Italiano
soffiare,
fiatare
Tedesco
blasen,
etwas verlauten lassen.
sulvàre , vrb: surbare,
surbiai,
surbiare,
survare,
surviare Definizione
bogare súlidu, fintzes súrbiu; arrespòndhere a súlidas, a ufas, cun ifadu; fintzes nàrrere cosa a ccn., unu pagu coment'e cossigiandho, osservandho, abbetiandho
Sinonimi e contrari
suai
/
ammuinai 1,
fruscidare,
frusiai,
frusitai,
moidare,
múere,
sulietai,
surbiai,
zumiai
Frasi
sos minores s'incrunant, ufrant sos cavanedhos e surbant supra de sa bràsia ◊ candho uchidiant su mannale a sos pitzinnos lis davant s'ambesuca a la survare ◊ su focu est tenendhe ca su ajaju cada tantu l'est surbandhe ◊ si survavat sos pódhiches cancaratos dae su fritu
2.
"Priucosos irrichitos!" - mi aiat survatu in s'oricra mutzere mea ◊ "No est neche nostra si su binu fit tropu forte!" surbant sos cumpanzos
Etimo
ltn.
*subilare
Traduzioni
Francese
souffler
Inglese
to puff
Spagnolo
soplar
Italiano
soffiare
Tedesco
blasen.
surbuschiàre , vrb: surbuscare Definizione
fàere una genia de súlidu, de surbada; nàrrere cosa a murrúngiu, coment'e a súlidos de tzacu, de arrennegu
Sinonimi e contrari
surbilare,
suvrusare
2.
a tibe za ti nche falat su ticu, beru?! - li at surbuscau su babbu, mesu in brulla e mesu sériu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffler
Inglese
to grumble
Spagnolo
bufar
Italiano
stronfiare
Tedesco
schnauben,
murren.