batídu , pps: batíu 1 Definizione de batire Sinonimi e contrari batú, gitu, portau, vatutu Traduzioni Francese porté Inglese brought Spagnolo traido Italiano portato Tedesco gebracht.

còco , nm Definizione genia de pedra niedha chi apicant a sa cadenita po maia Sinonimi e contrari pinnadedhu 1, sebeste 2. fit pranghenne chin donzi làcrima che coco, manna goi! Cognomi e Proverbi smb: Cocco, Coco Etimo srd. Traduzioni Francese petite bague qu'on porte sur soi, qui préserve du mauvais œil Inglese jet ring against evil eye Spagnolo azabache Italiano anellino di giavazzo cóntro il malòcchio Tedesco Gagatring gegen bösen Blick.

giànna , nf: cianna, enna, zanna* Definizione in is domos, s'apertura de pòdere passare sa persona, a paris a terra, e su trastu chi si ponet a dha mantènnere serrada Sinonimi e contrari polta Modi di dire csn: g. abberta in campu = abberta deunutotu; serrare sa g. a coloru, a boe = imbarare sa zanna, serrare ma no deretu, no totu; anta de sa g. = antarile, zannile; istare a g. apare = tènniri sa domu me in sa própiu arruga unu a faci de s'àteru; g. de mesu = porta de aintru de domu, po intrai de su passadissu a un'aposentu, de un'aposentu a s'àteru; g. de s'ànima = buca de s'istògomo, su tretu ifilu de s'istògomo suta de sas primas costas; fàghere giannas, chirchendhe = circai andendi de una domu a s'àtera; gianna de furru = buca de furru Frasi sos mannos naraiant chi sa gianna maleighet a chie no batit cosa a domo ◊ apo frailarzadu ideas mannas pro dare sulcos caldos a s'aficu, pro ispamparriare àteras giannas (G.Fiori) 2. a como apo fatu milli giannas e milli imbenugiadas chirchendhe unu postu ◊ su babbu e su fizu cojadu istant a gianna apare Cognomi e Proverbi prb: fulferalzu in gianna temporada manna ◊ in donzi gianna bi at giau Terminologia scientifica dmo Traduzioni Francese porte Inglese door Spagnolo puerta Italiano pòrta Tedesco Tür.

gítu , pps Definizione de gíghere Sinonimi e contrari batidu, bitu 3, giutu, leadu, portau Frasi est gitu a vantu in totu sas filadas ◊ inoghe ses: cale bentu ti ndhe at gitu? Traduzioni Francese porté Inglese brought Spagnolo llevado Italiano portato Tedesco gebracht.

píchiu , nm Definizione sonu o cropu, tzochedhu a sa genna po si giare a intèndhere pedindho de intrare a una domo, o de apèrrere; fintzes genia de tocu de campana: po tocare sa missa bàscia si fadiat a p. (din, din, din); in cobertantza, pistighíngiu, pentzamentu Sinonimi e contrari tzocu / arraolu, pensamentu Frasi in su portali, totu tremi tremi aferrat s'anella e donat unu pichiedhu ◊ lah, cussu est su píchiu de su posteri! ◊ ti apu connotu a su píchiu 3. custa borta giutzo unu bellu píchiu in conca! Traduzioni Francese action de frapper à la porte Inglese knock Spagnolo golpe dado al llamar a la puerta Italiano bussata Tedesco Anklopfen.

poltellítu , nm: portalitu, portallitu, portellitu, portillitu Definizione portighedha pitica, parte de una genna manna o de una fentana po tupare is imbidros (fintzes sa tabedha de su lacu de sa mola) Sinonimi e contrari fonestu, importoglitu, isperàglia, pantelitu, portedhu, portoritu Frasi sos poltellitos de su tauladu de su sostre ◊ fiat totu pesa e croca, castiendi me is isperraduras de su portallitu ◊ iat criau bèni su portellitu de s'enna ◊ su canariedhu si nci fiat fuiu ca iant lassau su portillitu de sa càbbia obertu Etimo spn. portillito Traduzioni Francese petit volet, porte Inglese shutter Spagnolo postigo, portillo Italiano scurétto, portéllo Tedesco Fensterladen, kleine Tür.

trebiàli , nm, agt: trepejale, tribbiali, trobeale, trobiabi, tropeale, tropearzu, tropejale, trubiali Definizione ufradura a cambúcios a fortza de portare trobeas; maladia a peis chi faet andhare is animales a tzopu e pèrdere is unghedhas; gente de trobeas o chi ponet trobeas, de trassas malas, dannàrgiu, malu, falsu, de no si ndhe pòdere fidare ca istat cuncordandho calecuna cosa a dannu de s'àteru Sinonimi e contrari catanzu, farabbutu, lacasinarju, sacajale, tascaresu, traitore, trobearzu, truntzedheri 2. sos porcos moriant de tropeale, de nodisu, de pigota, de bucamala, de fogale 3. issu est unu trebiali malu ◊ cussu tropejale de Musolinu nos at cambiatu sos lúmenes ◊ fit unu trepejale e imbolicosu ◊ trepejales, si no fint donatos de oro e de prata nche bortaiant sa cara ◊ su marissallu e su brigadieri aiant istigadu e porrogadu, ma onzi cosa andheit a favore de sos trobeales e los lasseint andhare ◊ su papàile dat s'imméntrigu, nostru trobeale Terminologia scientifica mld, ntl Etimo srd. Traduzioni Francese celui qui porte atteinte (à) Inglese snarer, tempting Spagnolo maquinador Italiano insidiatóre Tedesco Nachsteller.

trobeàrzu , agt Definizione persona mala chi no faet a si ndhe fidare Sinonimi e contrari trebiali Etimo srd. Traduzioni Francese celui qui porte atteinte (à) Inglese tempting, tempter Spagnolo persona mala, de poco fiar Italiano insidiatóre Tedesco Nachsteller.

urósu , agt: aurosu* Definizione chi tenet bonas uras, chi portat fortuna Sinonimi e contrari afoltunadu, assortadu, auradu Frasi rusignolos e canàrios intonant s'urosu cantu Traduzioni Francese qui a de la chance, qui porte bonheur Inglese good wish, lucky Spagnolo que tienetrae buena suerte Italiano augurale, fortunóso Tedesco Glückwunsch.

zànna , nf: cianna, gianna, zenna Definizione in is domos, s'apertura de pòdere passare sa persona, a paris a terra, e su trastu chi si ponet po dha mantènnere serrada Sinonimi e contrari polta Modi di dire csn: buca de zanna = zannile; z. de fora = portarruga, zanna de un'abbertura chi essit a fora de domo; z. de mesu = zanna de intro, pro abbertura tra aposentu e aposentu, tra unu passadore e un'aposentu; bogare una z. = fai un'obertura, me in su muru giai fatu, po dhoi fai sa porta; cantare in z. = fàghere sa serenada a sa fémina; no bi ndh'at unu chi tancat sa z. = no dhoi nd'at unu bellu a fai ccn. cosa, funti totus coment'e nisciunus, fatus e lassaus; bocàreche a ccn. in z. = bogaincedhu de domu Frasi pònnere, abbèrrere, iscanzare, tambare, tancare, serrare, friscare sa zanna ◊ fit sétiu in buca de zanna ◊ ant agatau àteros portones e zennas serradas 2. custos zòvanos, sos bagadios, andhant a cantare in zanna ◊ sa fiza at dimandhatu perdonu, ma sa mama, mancari gai, che l'at bocata in zanna! Terminologia scientifica dmo Etimo ltn. ianua Traduzioni Francese porte Inglese door Spagnolo puerta Italiano pòrta Tedesco Tür.

«« Cerca di nuovo