aferrità re , vrb Definizione fà ere su marcu a ferru abbrigau a su bestià mene maduru Sinonimi e contrari marcare Frasi in sos beranos pigaiant a montes pro aferritare su bestià mine Etimo srd. Traduzioni Francese marquer le bétail au fer rouge Inglese to brand Spagnolo marcar, herrar Italiano marchiare Tedesco kennzeichnen.
beltià mene, beltià mine , nm: bestià mene, bestià mine, bestià mini, bistià mene, bistià mini Definizione animales, mescamente mannos e pesaos po totu su chi podent produire / b. grussu = pegos mannos (boes, bacas, cuadhos); b. minudu = pegos de carena minore; b. rude = chentza domadu; min. bestiamenedhu = b. pagu, minudu / pesare, tènnere, contivizare, fà ere, pastorigare b.; iscussuai su bestià mini = suguzare, bogare a pà schere Frasi tra bestià mine e terras tenet intradas bonas ◊ s'ortu cheret serradu no b'intret bestià mine ◊ su bestià mini in s'ierru istrà giat su logu ◊ a pasci óminis nci bolit prus passiénzia chi non a pasci bestià mini ◊ a fà ere bestià mene dhue cheret triballu e ogos apertos ◊ su bestiaminedhu suo: pacas pudhas e una crapa Etimo itl. Traduzioni Francese bétail Inglese cattle Spagnolo ganado Italiano bestiame Tedesco Vieh.
carnanséri, carnasséri, carnatzéri , nm: carniceri, carnitzeri, carranasseri, carronasseri, cranatzeri, crannatzeri, crannetzeri Definizione chie faet e bendhet sa petza; chie còmporat e bendhet bestià mene po sa petza Sinonimi e contrari bancalaju, bangadore, bangà giu, caitzeri, caitzu, faturanti, macedhaju, petzà rgiu Frasi bandu anca ’e su crannatzeri e ti pigu duas bistecas po ti dhas fai arrustias ◊ su crannatzeri nostu bendit petza de angioni de callu ◊ candu su bòi est là ngiu, su carnatzeri est tristu 2. cussus no funt dotoris: funt crannatzeris!… Terminologia scientifica prf Etimo ctl. carnicer Traduzioni Francese boucher, commerçant de bétail Inglese butcher, cattle merchant Spagnolo carnicero Italiano macellà io, commerciante di bestiame Tedesco Metzger.
contrasinnà re , vrb Definizione cambiare is sinnos (mescamente de is animales po dhos cunfúndhere, si funt furaos) Traduzioni Francese modifier la marque du bétail pour tromper Inglese to falsify the signs Spagnolo cambiar la marca de las reses Italiano falsare i ségni Tedesco die Zeichen entstellen.
faturà nte, faturà nti , nm Definizione chie còmporat bestià mene po dhu torrare a bèndhere Sinonimi e contrari carnanseri Traduzioni Francese marchand de bétail Inglese cattle dealer Spagnolo comerciante de ganado Italiano commerciante di bestiame Tedesco Viehhändler.
fià du , nm, nf Definizione css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e à teru); nau in cobertantza (fintzes fiadedhu), una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nà rrere chi no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po errÃere)/ min. fiadutzu Sinonimi e contrari animabi, pecus Modi di dire csn: malu fiatu = fiadu malu, cristianu pagu bonu; fiadu berbeghinu, béchinu, bulu, fiadu minudu (animali piticu); fiadu russu = animali mannu Frasi ite bella fiadu, cussa baca! â—Š su pastore deviat dare contu a unu fiotedhu de fiados berveghinos â—Š li ant regaladu fiados minudos e fiados russos â—Š in su saltu paschiat paritzos fiadutzos â—Š fia teracu anzenu ma mi ndhe essei e mi ponei abbandha cun fiados mios 2. arratza de fiadu chi at buscadu, a maridu, Fulana: mandrone de prima calidade! Traduzioni Francese bête, pièce de bétail Inglese beast, head (of cattle) Spagnolo cabeza de ganado, res Italiano béstia, capo di bestiame Tedesco Vieh, Tier.
ròbba 1 , nf Definizione su bestià mene bastat chi siat, pigau totu a unu, coment'e tà giu: dhu narant sing. ebbia / min. robbita, tà giu de pagos pegos Sinonimi e contrari bama, bestià mine, tà giu Modi di dire csn: r. istella = su mardiedu chi dhi anti bociu s'angioni; r. anzonada = su mardiedu chi portat s'angioni avatu; èssere, o èssereche, in sa r. = èssiri castiendi su bestià mini; segaresiche una punta ’e r. = bèndheresi una parte de su bestià mine; r. istraca (nadu in suspu) = fémina mala, bagassa; (nau de ccn.) èssereche in sa chida de sa r. = faendho sa chida chi dhi tocat de atèndhere su bestià mene, candho dhu contivÃgiant a chida chida Frasi su pastore est immandrendhe sa robba â—Š sa robba in maju cheret tusa â—Š tenet sa robba in sa cussòrgia de fúrriu â—Š s'intendhet sa robba gramuzandhe a trachedhu â—Š maridu meu ch'est in sa robba â—Š una punta de robba mi che sego, ca mi bisonzat dinari â—Š Fulanu tenet in pastore sa robba de frades Piras â—Š fit tempus malu e sa robba morta de fà mine fit dendhe pagu late Traduzioni Francese bétail Inglese livestock Spagnolo ganado Italiano bestiame Tedesco Vieh.
signà re , vrb: sinnai, sinnare Definizione fà ere su singiale de sa grughe; fà ere is sinnos a su bestià mene in is origas; pònnere o lassare singiale, marcu de calecunu cropu o istrúpiu, fintzes sestare sa tula arandho o semenandho Sinonimi e contrari malcare Frasi a su mortu l'ant bestidu e sinnadu a corpus fritu â—Š candho s'intrat a crésia si sinnat â—Š m'imbenujo e mi ponzo a mi sinnare â—Š trà talu cun pitzinnas, ca s'ides nuda a mie ti ndhe sinnas! â—Š eo ti sinno in lúmene de su Babbu, de su Fizu e de s'IspÃridu Santu! 2. s'anzone fit sinnatu: zuchiat una grunninina in sa punta de s'oricra â—Š sas anzonedhas pesadas cherent sinnadas â—Š depiant aproillai unus cantu cumpà ngius ca depiaus sinnai is angionis 3. in su sentidu meu sa bértiga de s'istadea à sciat e falat ca no lu sinnat su pesu de sas dudas! (F.Múrtinu)â—Š li fit assénnita chin su chicaju e si no si fit reminata a nche brincare sa gianna l'aiat sinnata male Etimo ltn. signare Traduzioni Francese faire le signe de la croix, marquer le bétail au feu rouge Inglese to countermark, to cross oneself Spagnolo persignarse, santiguarse, marcar Italiano fare il ségno della cróce, contrassegnare Tedesco das Kreuzzeichen machen, kennzeichnen.