cumpàrrere, cumpàrri, cumpàrriri , vrb Definition
essire po si fàere a bíere, pàrrere, ma nau pruschetotu in su sensu de pàrrere bellu, bonu, meda / pps. cumpàrfidu, cumpartu, cumpàssidu
Synonyms e antonyms
aparèssiri,
pàrrere
| ctr.
iscumpàrrere,
isparèssiri
/
èssere
Sentences
una noti fiat essia a cotilla e dhi fiat cumpartu babbai ◊ su mercante cumparit furisteri in bidha anzena ◊ s'immaginatzioni fait cumpàrriri su chi no est ◊ su sole che fit cabuladu e fit cumpàrfida sa Luna ◊ muzere bostra est una de cudhas chi sunt santas sena lu cumpàrrere
2.
coment'e persone cumpariat pagu e nudha: fit bàsciu e mesu gobbosu ◊ che tenet setanta annos ma no lu cumparet ◊ pro cumpàrrere, a s'isposonzu bi cheret nessi durches! ◊ fint oto dies tzapendhe ma cumpariat chi bi fint mes'annu de canta robba ndhe ant bogadu a fora!
Translations
French
paraître,
s'annoncer
English
to appear,
to outline,
to seem
Spanish
aparecer
Italian
apparire,
sembrare,
delinearsi
German
erscheinen,
scheinen,
sich abzeichnen.
lúchere , vrb: lúgere,
lúghede,
lúghere,
lúgiri,
lúxere,
luxi 1,
lúxiri Definition
mandhare lughe, lampare o fàere lughe; fàere una figura bella, bogare fama bona, su pàrrere, su si bíere de una cosa, de un'abbilesa / pps. lúghiu; lúcheresi de calicuna cosa = gosai, tènniri profetu de ccn. cosa
Synonyms e antonyms
allampizare,
illucherare,
lughizare
Sentences
cantu oras dhi luxit su Soli a sa Terra dipendit de s'istagioni ◊ làntia luminosa, as a lúghere in sos ammentos! ◊ preco sas istellas chi ti lucant sa bida ◊ fírmati, o luna, e lúcheli s'aposentu! ◊ su soli luxit in mesu de is nuis ◊ lughet sa domo tua che isprigu ◊ prima lughias a totu su mundhu ◊ immoi no luxis prus, ses abarrada in d-un'arrenconi ◊ sa cara sua luxiat prus de su soli ◊ cantu at lúghiu custa lughe?
2.
cun totu su chi papas no ti ndi luxit! ◊ su fitzu de Nichele za bi at lúchitu foras de vidha! ◊ de totu cussa richesa issu no si ndh'est mai lúchiu ◊ at a èssi dinai chi tenis cuau, ma notesta innòi ti ndi luxit pagu! (Crisioni)◊ si tribagliaiat cun s'isperàntzia de si ndhe lúghere s'annu ifatu
Etymon
ltn.
lucere
Translations
French
reluire,
resplendir
English
to shine
Spanish
lucir,
lucirse
Italian
rilùcere,
splèndere
German
scheinen,
strahlen,
leuchten,
glänzen.
lughizàre , vrb Definition
giare lughe, lúghere
Synonyms e antonyms
lúchere
Sentences
dogni làgrima tua fata a gema det lughizare in su brillante istema (P.Casu)
Translations
French
resplendir
English
to shine
Spanish
resplandecer
Italian
splèndere
German
scheinen,
strahlen,
leuchten,
glänzen.
pàrrere, pàrri , vrb, nm: pàrriri Definition
su si fàere o giare un'idea de su chi si biet, s'intendhet o s'ischit, chi podet fintzes no torrare paris cun sa cosa acomente est; su èssere de unu o de una cosa chentza àere bene averguau, èssere o tènnere una cosa pagu segura; assimbigiare; rfl., pruschetotu pigare bisura, cumpàrrere, su si bíere; coment'e nm. su chi unu credet o pentzat de ccn. chistione / prus che àteru poét. parre / pps.: pàlfidu, pàrfidu, pàrsidu, parsu, partu, pàrziu, pàssidu, pàssitu, pàssiu; ind. pres. 1ˆ p. sing.: pafo, pàglio, parfo, pàrgiu, parzo, 3ˆ pl. parent, parint; passau 3ˆ p. sing. pafeit; cong. 3ˆ p. sing. pàgliat, palfat, parfat, pàrgiat, parjat, praxat, parrat; ger. parendho, parfendhe, parindhe
Synonyms e antonyms
parre
/
assemizare
/
bídere
/
idea,
pensamentu
| ctr.
èssere
Idioms
csn:
no ti pariat, paret, ora?!… = aite as istentadu gai meda?!, lah ca est giai trigadiu!; a ti ndhe paret!… = ma càstia!…; pàrrere male de ccn., de carchi cosa = èssiri dispràxius pro ccn. o pro ccn. cosa, tènniri làstima, fintzas ofendirisí, primaisí; pònnere in pàrrere carchi cosa a ccn. = pregontai a ccn. ita dhi parit, ita ndi pentzat
Sentences
sunt piús sas cosas chi parent chi no sas chi sunt ◊ po bellesa pareis tumbas biancas ◊ mi parfo in su paradisu ◊ custas serimónias… pareus faendho unu cuntratu! ◊ abbàidadi in s'isprigu: mancu tue ti pares! ◊ làndiri a fàmini castàngia parit ◊ dhi fiat partu de ai inténdiu genti ◊ parrit chi pràngiat su coru miu ◊ mi est parindhe gai, ma no ndhe so seguru! ◊ lah chi no ti parrat una cosa po un'atra, ca no poit èssi su chi ses narendi!◊ ti pàglio un'ómine malu, ci ses timenno?
2.
paret unu Sansone, mannu mannu, ma no zughet fortzas ◊ parit una barca in mesu mari, dónnia domu, e velas funt is mantas (B.Lobina)◊ mi pafo una chígula in atunzu
3.
cussu traste de cantu l'apo bene samunadu mancu si paret chi fit brutu ◊ in custu pamentu si paret donzi brutura ◊ su male bi est ma no si ndhe paret nudha ◊ su gatu si cuat, sa coa si parit ◊ su fràigu nou comintzat a si pàrrere ◊ chie istat bene o male a cara si li paret ◊ in cudhos pódhighes fines sas benas si li parent meda
4.
mi ndhe paret male a lu leare gai! ◊ dhi pariat mali de su connau biendhidhu abbandonau ◊ alla ca mi ndi est pàssiu mali! ◊ no ndi dhi pàrgiat mali! ◊ no ti ndhe parzat male si ti naro sa veridade!
5.
e ite ti ndhe cheret parre, abbàida arratza de arrese! ◊ ma ti ndhe paret, arratza de maleducadu!…
6.
sos Sardos a pàrrere meu tenent in coro sa Sardigna ebbia (G.Piu)◊ a parri suu cussa est genti preitzosa ◊ ti apo dadu su pàrrere meu ◊ ti ses cogiandhe… ma postu in pàrrere a babbu e mamma tua bi l'as?
Etymon
ltn.
parere
Translations
French
paraître,
se dessiner
English
to seem,
to loom
Spanish
parecer,
delinear
Italian
parére,
sembrare,
apparire,
delinearsi
German
scheinen,
aussehen,
sich abzeichen.